Page 53 - Yuri Trifonov
P. 53
Qoca
ma baxa bilәr. Onlar Şurayla elә danışırlar ki, sanki anam yoxdu.
Anam isә qәfildәn gözlәrini açdı, amma nә mәnә, nә qardaşına,
nә atama baxa bilmәdi, baxışları yapma naxışlı, muzeyә oxşayan,
sobamızın hisinә bürünmüş tavanımıza zillәndi vә aydınca söylәdi:
“Şuranın yanından heç yana getmәk lazım deyil...”
Mәn onsuz da bunu bilirәm. Biz ona sarı әyilirik, bәzi şeylәr
vermәk istәyirik, o, yenә nә görür, nә dә eşidir. Sonra әlindә tü-
fәng, çiynindә patrondaş, kәmәrindәn iki qobur asılmış Savva
gәlir, yanında da saqqallı, son dәrәcә balacaboy, lap cırtdana ox-
şayan qoca bir hәkim. Savva onu avtomobildә gәtirmişdi. Bu av-
tomobil Şuranı Sovetlәr qurultayının başlayacağı Tavri sarayına
aparmalıydı. Cırtdanboy hәkim anamı müayinә edir, heç nә
soruşmur, ancaq “hmm” edir, boğazını arıtlayır, gәyirir, öskürür,
elә bil o da xәstәdi, ya da sanki indicә doyunca yeyib, biz isә
dördümüz dә dövrәlәmә dayanıb ona baxırıq – o, cırtdanboy ol-
maqdan qurtulur, bizim gözümüzdә böyüyür. Onun üzü sәrtlәşir,
almacıq sümüklәri daşlaşmış kimi görünür, mısmırığı sallanır.
“Bu, bir saatdan sonra da baş verә bilәr. Ola bilsin dә ki,
gecә...” – deyir hәkim. O, tibb çantasının qulpundan ikiәlli tutub
çarpayının yanında dayanır, ayağını geri qoyub bizә yuxarıdan
baxır, sanki hansımızın nә qәdәr ömrü qaldığını tәyin edir.
Pәncәrәnin o üzündәn, aşağıdan maşın siqnalının sәsi gәlir.
Şuranı çağırırlar. O, qurultaya getmәlidi. Amma tәrәddüd edir.
Savva onu buraxır: “Aleksandr Pimenoviç, gedin! Mәn İrinanın
yanında olacam”. Bu Savva kimdi axı? Adi bir matros. Yad bir
adam. Şura qaşqabaqlı halda susur, onu eşitmir. O, yad mәslәhәtlәrә
nifrәt edir. Şura hәr şeyi cәld, qәtiyyәtlә vә tam şәkildә özü hәll
etmәyә vәrdiş edib.
Cırtdanboy qeyb olur. Yenә dә aşağıdan avtomobilin siqnalı
eşidilir.
Şura uzun-uzadı tәrpәnmәz, gözlәri yumulu halda uzanmış
bacısına baxır vә anam yenә bizi heyrәtlәndirir: onun әli astadan
qalxaraq endi vә pıçıldadı: “Şura, get...” Şura gedir. Avtomobil
sәs salaraq yerindәn tәrpәnir. Bu zaman Savva vә atam arasında
qәzәbli bir söhbәt başlayır. Onlar sanki bir-birinә çımxırırlar,
amma pıçıltıyla edirlәr bunu. Hәr şey ondan başlayır ki, atam
53
ma baxa bilәr. Onlar Şurayla elә danışırlar ki, sanki anam yoxdu.
Anam isә qәfildәn gözlәrini açdı, amma nә mәnә, nә qardaşına,
nә atama baxa bilmәdi, baxışları yapma naxışlı, muzeyә oxşayan,
sobamızın hisinә bürünmüş tavanımıza zillәndi vә aydınca söylәdi:
“Şuranın yanından heç yana getmәk lazım deyil...”
Mәn onsuz da bunu bilirәm. Biz ona sarı әyilirik, bәzi şeylәr
vermәk istәyirik, o, yenә nә görür, nә dә eşidir. Sonra әlindә tü-
fәng, çiynindә patrondaş, kәmәrindәn iki qobur asılmış Savva
gәlir, yanında da saqqallı, son dәrәcә balacaboy, lap cırtdana ox-
şayan qoca bir hәkim. Savva onu avtomobildә gәtirmişdi. Bu av-
tomobil Şuranı Sovetlәr qurultayının başlayacağı Tavri sarayına
aparmalıydı. Cırtdanboy hәkim anamı müayinә edir, heç nә
soruşmur, ancaq “hmm” edir, boğazını arıtlayır, gәyirir, öskürür,
elә bil o da xәstәdi, ya da sanki indicә doyunca yeyib, biz isә
dördümüz dә dövrәlәmә dayanıb ona baxırıq – o, cırtdanboy ol-
maqdan qurtulur, bizim gözümüzdә böyüyür. Onun üzü sәrtlәşir,
almacıq sümüklәri daşlaşmış kimi görünür, mısmırığı sallanır.
“Bu, bir saatdan sonra da baş verә bilәr. Ola bilsin dә ki,
gecә...” – deyir hәkim. O, tibb çantasının qulpundan ikiәlli tutub
çarpayının yanında dayanır, ayağını geri qoyub bizә yuxarıdan
baxır, sanki hansımızın nә qәdәr ömrü qaldığını tәyin edir.
Pәncәrәnin o üzündәn, aşağıdan maşın siqnalının sәsi gәlir.
Şuranı çağırırlar. O, qurultaya getmәlidi. Amma tәrәddüd edir.
Savva onu buraxır: “Aleksandr Pimenoviç, gedin! Mәn İrinanın
yanında olacam”. Bu Savva kimdi axı? Adi bir matros. Yad bir
adam. Şura qaşqabaqlı halda susur, onu eşitmir. O, yad mәslәhәtlәrә
nifrәt edir. Şura hәr şeyi cәld, qәtiyyәtlә vә tam şәkildә özü hәll
etmәyә vәrdiş edib.
Cırtdanboy qeyb olur. Yenә dә aşağıdan avtomobilin siqnalı
eşidilir.
Şura uzun-uzadı tәrpәnmәz, gözlәri yumulu halda uzanmış
bacısına baxır vә anam yenә bizi heyrәtlәndirir: onun әli astadan
qalxaraq endi vә pıçıldadı: “Şura, get...” Şura gedir. Avtomobil
sәs salaraq yerindәn tәrpәnir. Bu zaman Savva vә atam arasında
qәzәbli bir söhbәt başlayır. Onlar sanki bir-birinә çımxırırlar,
amma pıçıltıyla edirlәr bunu. Hәr şey ondan başlayır ki, atam
53
