Page 47 - Yuri Trifonov
P. 47
Qoca
hamı hәyәcanlıdı, çoxları Piteri tәrk edir. Şayiә belә idi: Guya
Kerenski teleqraf vasitәsilә Kornilovu hәbs olunmuş elan edib,
Kornilov da eynәn teleqraf yoluyla onun – Kerenskinin hәbs
edildiyini bildirib. Krımovun qoşun birlәşmәlәri Piterә doğru
gәlir. Bu günlәr mәn Qanyuşkinin yanındayam. Bir addım da
aralanmıram. Onun yanında nә general Krımov, nә dә, deyilәnә
görә, paytaxta barış yaratmağa gәlәn “vәhşi diviziya” da qorxulu
deyil.
Ah, adamı hәmişә heyrәtә salan Savva Qanyuşkin! O, necә
dә sıradan çıxdı, sonra hara qeyb oldu, görәn? Savva Qanyuşkin,
yaxın vaxtlaracan matros idi, boğuqsәsli, gur hayqırtılı, qәzetlәri
oxuyan, küçә dalaşmalarında, yumruq döyüşlәrindә amansızın
birisiydi. O, asanlıqla istәnilәn mübahisәyә qoşulurdu, kiminlә
olur-olsun – istәr әsgәr, istәr kadet – tutaşır, dalaşırdı, hәmişә dә
qalib gәlirdi. Bir-iki nәfәri bir dәfәyә vurub uzadırdı, qalanları
qorxudan qaçırdı. Çünki Savvanın ölçüyәgәlmәz gücünә bәlәd
idilәr. Onunla birgә hәlә yazda Leninә qulaq asmaq üçün Dәniz
korpusuna getmişdik, biletlәri Şura tapmışdı, saysız-hesabsız
insan toplaşmışdı, beş min olardı, gimnastika nәrdivanlarından
belә sallanmışdılar, birdәn hansısa “ağıllılar” dәhlizin qapılarını
sındırmağa başladılar, ara qarışdı, Savva qarışıqlığı sevmir, görü-
rәm ki, onları necә çırpıb bayıra qovur: ayı kürәyinә oxşayan kü-
rәyini onlara çevirәrәk, әllәriylә qapının çәrçivәsindәn yapışır vә
onların hamısını porşen kimi basıb çıxarır çölә. Ay sәni, Savva!
Eh, Savva... Onu necә unutmaq olar axı?
Qışda, anam ölәndә Savva deyir: “Mәn arzulayırdım ki, ca-
van oğlan, sәninlә bir evdә yaşamağa başlayaq...” Bunu o, mәnә
deyir.
Mәn susuram, guya elә belә dә lazımdı, guya hәr şeydәn
xәbәrim var. Әslindә heç dә duyuq düşmәmişdim. Bu, mәnim
üçün bomba kimi partladı. Amma gec, yubanaraq, sәssizcә.
Hamısı da ötüşdü, keçib getdi – anam mәnim hәyatımdan xәbәrsiz,
mәn onun...
Yayın sonunda, Kornilov çaxnaşmasının qızğın vaxtı kimsә
Hәrbi liqanın “Keşikdә” vәrәqәsini gәtirdi. Qiyamçılara var qüv-
vәylә kömәyә çağırış edilirdi. Vәrәqәlәrin çoxunu Böyük prospektә
47
hamı hәyәcanlıdı, çoxları Piteri tәrk edir. Şayiә belә idi: Guya
Kerenski teleqraf vasitәsilә Kornilovu hәbs olunmuş elan edib,
Kornilov da eynәn teleqraf yoluyla onun – Kerenskinin hәbs
edildiyini bildirib. Krımovun qoşun birlәşmәlәri Piterә doğru
gәlir. Bu günlәr mәn Qanyuşkinin yanındayam. Bir addım da
aralanmıram. Onun yanında nә general Krımov, nә dә, deyilәnә
görә, paytaxta barış yaratmağa gәlәn “vәhşi diviziya” da qorxulu
deyil.
Ah, adamı hәmişә heyrәtә salan Savva Qanyuşkin! O, necә
dә sıradan çıxdı, sonra hara qeyb oldu, görәn? Savva Qanyuşkin,
yaxın vaxtlaracan matros idi, boğuqsәsli, gur hayqırtılı, qәzetlәri
oxuyan, küçә dalaşmalarında, yumruq döyüşlәrindә amansızın
birisiydi. O, asanlıqla istәnilәn mübahisәyә qoşulurdu, kiminlә
olur-olsun – istәr әsgәr, istәr kadet – tutaşır, dalaşırdı, hәmişә dә
qalib gәlirdi. Bir-iki nәfәri bir dәfәyә vurub uzadırdı, qalanları
qorxudan qaçırdı. Çünki Savvanın ölçüyәgәlmәz gücünә bәlәd
idilәr. Onunla birgә hәlә yazda Leninә qulaq asmaq üçün Dәniz
korpusuna getmişdik, biletlәri Şura tapmışdı, saysız-hesabsız
insan toplaşmışdı, beş min olardı, gimnastika nәrdivanlarından
belә sallanmışdılar, birdәn hansısa “ağıllılar” dәhlizin qapılarını
sındırmağa başladılar, ara qarışdı, Savva qarışıqlığı sevmir, görü-
rәm ki, onları necә çırpıb bayıra qovur: ayı kürәyinә oxşayan kü-
rәyini onlara çevirәrәk, әllәriylә qapının çәrçivәsindәn yapışır vә
onların hamısını porşen kimi basıb çıxarır çölә. Ay sәni, Savva!
Eh, Savva... Onu necә unutmaq olar axı?
Qışda, anam ölәndә Savva deyir: “Mәn arzulayırdım ki, ca-
van oğlan, sәninlә bir evdә yaşamağa başlayaq...” Bunu o, mәnә
deyir.
Mәn susuram, guya elә belә dә lazımdı, guya hәr şeydәn
xәbәrim var. Әslindә heç dә duyuq düşmәmişdim. Bu, mәnim
üçün bomba kimi partladı. Amma gec, yubanaraq, sәssizcә.
Hamısı da ötüşdü, keçib getdi – anam mәnim hәyatımdan xәbәrsiz,
mәn onun...
Yayın sonunda, Kornilov çaxnaşmasının qızğın vaxtı kimsә
Hәrbi liqanın “Keşikdә” vәrәqәsini gәtirdi. Qiyamçılara var qüv-
vәylә kömәyә çağırış edilirdi. Vәrәqәlәrin çoxunu Böyük prospektә
47
