Page 242 - Yuri Trifonov
P. 242
i Trifonov
Tullayın getsin vә bunu birdәfәlik unudun! Gör bizim ziyalımız
nә qәbul edir...” Volodya Nadyanın әlini ovcuna alaraq bir qәdәr
onun çarpayısında oturdu. O isә gözlәrini yumub uzanmışdı. Vә
qәfil yuxuladı. Oyanınca qorxmuş halda adyalı üstündәn atıb,
çarpayıdan sıçradı: ona elә gәldi ki, sabah çoxdan açılıb, ya da
ki, artıq ikinci gecәdi, son dәrәcә vacib olan mәqamda yatıb
qalıb. Növbәti anda yuxusundan bir sәs gәldi: anan ölüb. Bu
sözlәr cәfәng bir şey idi, mәnası yoxuydu, bir an da keçdi, bir
neçә saniyә dә ardınca, sonra hәr şey agah oldu, böyüdü, azman
bir şәkil aldı, aydınlaşdı vә o, cansız halda, ürәyi sıxılmış şәkildә
arxası üstә yıxılıb uzandı. Yan tәrәfdә, stulun üstündәki saat
dördә on beş dәqiqә qaldığını göstәrirdi. Mәtbәxә açılan qapının
gәzindәn işıq gәlirdi. Nadya donunu geydi, ayaqyalın mәtbәxin
qapısına yaxınlaşıb onu açdı. Mәtbәx masası arxasında Volodya
vә Levin oturub şahmat oynayırdılar.
İki gün sonra havalar pozuldu, yağış tökmәyә başladı, dәfndәn
hamı üşüyә-üşüyә qayıtdı, Frosya xala mәrasim avtobusunda
çәtirini unutmuşdu, bundan ötrü Lyova dayını söyüb-yamanlayırdı
vә onu tәcili qaraja göndәrdi ki, itiyini tapsın. Camaat mәtbәxdә
oturmuşdu. Otaqda uşaqları uzandırmışdılar, onlar isә onsuz da
yatmırdılar, dәlәduzluq edirdilәr. Hәrdәn başlarında canavar
maskası mәtbәxә qaçır, mırıldayırdılar, onları sakitlәşdirmәk heç
cür mümkün deyildi. Bu hәngamә onunla bitdi ki, Nadya ikisini
dә möhkәmcә çırpdı, Volodya havadarlıq etdi, uşaqlar ağlaşdılar,
Frosya xala “Ah, mәnim bәdbәxt yetimlәrim!” deyәrәk qohumunun
nәvәlәrini öpmәyә başladı, onlar daha bәrkdәn hönkürdülәr, elә
bil hal-tәbdәn çıxmışdılar, heç kim sakitlәşdirә bilmirdi, Nadya
isә gәrgin bir ümidsizlik içindә düşünürdü: “İlahi, anamsız hәr
şey necә dә mәhv olub gedir!” O, sakit davranmaq üçün gücünü
toparlayıb, oğlanlarıyla danışa-danışa uzun müddәt otaqda oturdu
vә әnәnәvi barışıq üsulunu bütünlüklә işә saldı (nә vaxtsa qәlbindә
gülәrdi, indi isә dözә bilmirdi, çünki anasının bunu nә qәdәr
ciddi elәdiyi yadına düşürdü): uşaqlarının açıq ovuclarına öz
әliylә şappıltıyla vurub üç dәfә tәkrarladı: “Barış, barış, qaynayıb-
qarış... bir dә küsmәyәk, olmasın vuruş...”
Nәhayәt, yuxuladılar, Nadya isә hәlә dә qaranlıqda oturmuşdu.
Mәtbәxә keçmәk istәmirdi. Volodya daxil olub pıçıltıyla soruşdu:
242
Tullayın getsin vә bunu birdәfәlik unudun! Gör bizim ziyalımız
nә qәbul edir...” Volodya Nadyanın әlini ovcuna alaraq bir qәdәr
onun çarpayısında oturdu. O isә gözlәrini yumub uzanmışdı. Vә
qәfil yuxuladı. Oyanınca qorxmuş halda adyalı üstündәn atıb,
çarpayıdan sıçradı: ona elә gәldi ki, sabah çoxdan açılıb, ya da
ki, artıq ikinci gecәdi, son dәrәcә vacib olan mәqamda yatıb
qalıb. Növbәti anda yuxusundan bir sәs gәldi: anan ölüb. Bu
sözlәr cәfәng bir şey idi, mәnası yoxuydu, bir an da keçdi, bir
neçә saniyә dә ardınca, sonra hәr şey agah oldu, böyüdü, azman
bir şәkil aldı, aydınlaşdı vә o, cansız halda, ürәyi sıxılmış şәkildә
arxası üstә yıxılıb uzandı. Yan tәrәfdә, stulun üstündәki saat
dördә on beş dәqiqә qaldığını göstәrirdi. Mәtbәxә açılan qapının
gәzindәn işıq gәlirdi. Nadya donunu geydi, ayaqyalın mәtbәxin
qapısına yaxınlaşıb onu açdı. Mәtbәx masası arxasında Volodya
vә Levin oturub şahmat oynayırdılar.
İki gün sonra havalar pozuldu, yağış tökmәyә başladı, dәfndәn
hamı üşüyә-üşüyә qayıtdı, Frosya xala mәrasim avtobusunda
çәtirini unutmuşdu, bundan ötrü Lyova dayını söyüb-yamanlayırdı
vә onu tәcili qaraja göndәrdi ki, itiyini tapsın. Camaat mәtbәxdә
oturmuşdu. Otaqda uşaqları uzandırmışdılar, onlar isә onsuz da
yatmırdılar, dәlәduzluq edirdilәr. Hәrdәn başlarında canavar
maskası mәtbәxә qaçır, mırıldayırdılar, onları sakitlәşdirmәk heç
cür mümkün deyildi. Bu hәngamә onunla bitdi ki, Nadya ikisini
dә möhkәmcә çırpdı, Volodya havadarlıq etdi, uşaqlar ağlaşdılar,
Frosya xala “Ah, mәnim bәdbәxt yetimlәrim!” deyәrәk qohumunun
nәvәlәrini öpmәyә başladı, onlar daha bәrkdәn hönkürdülәr, elә
bil hal-tәbdәn çıxmışdılar, heç kim sakitlәşdirә bilmirdi, Nadya
isә gәrgin bir ümidsizlik içindә düşünürdü: “İlahi, anamsız hәr
şey necә dә mәhv olub gedir!” O, sakit davranmaq üçün gücünü
toparlayıb, oğlanlarıyla danışa-danışa uzun müddәt otaqda oturdu
vә әnәnәvi barışıq üsulunu bütünlüklә işә saldı (nә vaxtsa qәlbindә
gülәrdi, indi isә dözә bilmirdi, çünki anasının bunu nә qәdәr
ciddi elәdiyi yadına düşürdü): uşaqlarının açıq ovuclarına öz
әliylә şappıltıyla vurub üç dәfә tәkrarladı: “Barış, barış, qaynayıb-
qarış... bir dә küsmәyәk, olmasın vuruş...”
Nәhayәt, yuxuladılar, Nadya isә hәlә dә qaranlıqda oturmuşdu.
Mәtbәxә keçmәk istәmirdi. Volodya daxil olub pıçıltıyla soruşdu:
242
