Page 225 - Yuri Trifonov
P. 225
Qoca
Bilmirәm, o, bir şey başa düşdü, ya yox. Yәqin ki, heç nә
anlamadı. Çünki “belә... belә...” desә dә, gözlüyünün arxasından
diqqәtlә baxan gülümsәr gözlәrinin içindә hәmin o soyuqluq
vardı. Çox güman, nәticә çıxardı ki, narahatlığı öz tәsdiqini
tapır: yәni qoca nala-mıxa döyür. Qeyri-müәyyәn günah hissindәn
doğan manyakcasına bir ruh düşkünlüyü var canında. Dul kişi
kimi xiffәt çәkmәsi dәrdini ağırlaşdırıb. Yazıq uşaqlar! Mәn
onları başa düşürәm, hәyәcanlarını, qorxuya düşmәlәrini, bu bağ
adamları cildinә girmiş ağıllı insanlara üz tutmalarını dәyәrlәndirә
bilәrәm, amma onlar onsuz da dәrk etmәyәcәklәr.
Ruslanı qonşu otağa çağırıb, qapını örtüb pıçıldayıram:
– Sәn başa düşmürsәn. Çünki biz fәrqli varlıqlarıq. Qırx il
әvvәl sәnin on bir, mәnim otuz üç yaşım olanda, bir-birimizә
daha yaxın idik, nәinki indi. Çünki vaxtımız çox idi. İndisә
sәnin zamanın var, mәnimsә heç nәyim yoxdu...
– Ata! – O, әllәrimi tutub, zorla sıxdı. – Biz hәyәcanlanırıq,
istәmirik sәn yalqız yaşayasan, istәmirik çıxıb gedәsәn... Axı sәn
bizimçün misilsizsәn... Sәnin kimi insanlar...
O, mәni qucaqlayıb özünә sıxır, sanki qolları arasına bir uşaq
alıb, iri әllәriylә başıma, üzgün boynuma, taqәtsiz kürәyimә
sığal çәkir. Mәn onu çox sevirәm!
– Mәn sizi bağışlayıram, – deyirәm. – Doktorlarla olan bütün
bu cәfәng söhbәtlәr...
– Bağışla, ata! Biz istәyirdik... Bunlar dostlarımdı...
– Tanrı kömәyiniz olsun. Onsuz da başa düşә bilmirsiz.
– Bilmirik, ata! Bilmirik, bilmirik... Haqlısan...
– Әlbәttә, axı vaxt yoxdu.
– Buna görә dә, necә istәyirsәn... yaşa...
Vә görürәm, gözlәri yaşla dolub. Bir neçә gün sonra o, mәni
vağzalda elektrik qatarına otuzdurur – pәncәrә önünә. Çoxdandı
dәmiryoluyla getmirdim. Yol boyunca uzanıb gedәn çoxmәrtәbәli
şәhәrәtrafı evlәrә baxmaq maraqlıdı, onlar qürur verir vә eyni
zamanda qorxudur (bu qәdәr evlәri doldurmaq üçün hardan adam
tapasan?); yaş asfalt yollara, şlaqbaumlarda avtomobillәrin
tıxacına, gündüzün günorta çağı metal faraların bәrq vurmasına,
rәngbәrәng çәtirlәrә, yağışın altında çantalarını başlarına tutub
225
Bilmirәm, o, bir şey başa düşdü, ya yox. Yәqin ki, heç nә
anlamadı. Çünki “belә... belә...” desә dә, gözlüyünün arxasından
diqqәtlә baxan gülümsәr gözlәrinin içindә hәmin o soyuqluq
vardı. Çox güman, nәticә çıxardı ki, narahatlığı öz tәsdiqini
tapır: yәni qoca nala-mıxa döyür. Qeyri-müәyyәn günah hissindәn
doğan manyakcasına bir ruh düşkünlüyü var canında. Dul kişi
kimi xiffәt çәkmәsi dәrdini ağırlaşdırıb. Yazıq uşaqlar! Mәn
onları başa düşürәm, hәyәcanlarını, qorxuya düşmәlәrini, bu bağ
adamları cildinә girmiş ağıllı insanlara üz tutmalarını dәyәrlәndirә
bilәrәm, amma onlar onsuz da dәrk etmәyәcәklәr.
Ruslanı qonşu otağa çağırıb, qapını örtüb pıçıldayıram:
– Sәn başa düşmürsәn. Çünki biz fәrqli varlıqlarıq. Qırx il
әvvәl sәnin on bir, mәnim otuz üç yaşım olanda, bir-birimizә
daha yaxın idik, nәinki indi. Çünki vaxtımız çox idi. İndisә
sәnin zamanın var, mәnimsә heç nәyim yoxdu...
– Ata! – O, әllәrimi tutub, zorla sıxdı. – Biz hәyәcanlanırıq,
istәmirik sәn yalqız yaşayasan, istәmirik çıxıb gedәsәn... Axı sәn
bizimçün misilsizsәn... Sәnin kimi insanlar...
O, mәni qucaqlayıb özünә sıxır, sanki qolları arasına bir uşaq
alıb, iri әllәriylә başıma, üzgün boynuma, taqәtsiz kürәyimә
sığal çәkir. Mәn onu çox sevirәm!
– Mәn sizi bağışlayıram, – deyirәm. – Doktorlarla olan bütün
bu cәfәng söhbәtlәr...
– Bağışla, ata! Biz istәyirdik... Bunlar dostlarımdı...
– Tanrı kömәyiniz olsun. Onsuz da başa düşә bilmirsiz.
– Bilmirik, ata! Bilmirik, bilmirik... Haqlısan...
– Әlbәttә, axı vaxt yoxdu.
– Buna görә dә, necә istәyirsәn... yaşa...
Vә görürәm, gözlәri yaşla dolub. Bir neçә gün sonra o, mәni
vağzalda elektrik qatarına otuzdurur – pәncәrә önünә. Çoxdandı
dәmiryoluyla getmirdim. Yol boyunca uzanıb gedәn çoxmәrtәbәli
şәhәrәtrafı evlәrә baxmaq maraqlıdı, onlar qürur verir vә eyni
zamanda qorxudur (bu qәdәr evlәri doldurmaq üçün hardan adam
tapasan?); yaş asfalt yollara, şlaqbaumlarda avtomobillәrin
tıxacına, gündüzün günorta çağı metal faraların bәrq vurmasına,
rәngbәrәng çәtirlәrә, yağışın altında çantalarını başlarına tutub
225
