Page 182 - Yuri Trifonov
P. 182
i Trifonov
pulları götürmәkdә Korovini suçlayırdı. Sonradan Sergey Kirilloviç
mәnә izah elәdi ki, döyüşçülәrin mәvaciblәrini ödәmәk üçün,
hәqiqәtәn dә, pul götürülüb, atlar üçünsә ayrıca ödәnc edilib.
Sergey Kirilloviç pula çox etinasız yanaşırdı, haqq-hesabını
bilmirdi. Yadıma gәlir, mitinqdә hәlә döyüşçülәrә belә bir sualla
müraciәt elәdi: “Görün, hücuma hazırsızmı? Cavab verdilәr:
“Hazırıq!” Sonra dedi: “Qu quşu deyilәn bir quş var, mәn dә
onun kimiyәm. Öz qu nәğmәmi oxuyuram. Anladınız mәni?” –
“Anladıq!” – qışqırırlar. “Hazırsınız?” – “Hazırıq!”
Növbәti gün hücuma keçdik. Bizimlә cәmi bir neçә min
adam getdi, bәlkә dә, dörd, ya beş min nәfәr, bir neçә gün sonra
isә Yansonun verdiyi әmr mәlum olanda, yәni Sergey Kirilloviç
qiyamçı elan edilib, onun dirisinin, ya ölüsünün qәrargaha gәti-
rilmәsinә göstәriş verilәndә, çoxları qorxdu vә bizim dәstәmiz
ikiqat seyrәldi.
Kiçik çarpışmalar, atışmalar baş verirdi. Ovqatımız daim tәlx
olurdu. Hәyәcanlıydıq, hamı ümidsizlik içindәydi. Sergey Kirilloviç
tezliklә cәbhә xәttinә çıxmağı, Denikinlә döyüşә girmәyi,
Mamontovçuları darmadağın etmәyi arzulayırdı, amma bütün
bunlar, әlbәttә, yalnız arzu idi.
Yenә mәnimlә ayrılmağa cәhd etdi, arabaya otuzdurdu, üç
nәfәr döyüşçü ayırdı vә әmr verdi ki, mәni şimala sarı aparsınlar,
amma dedim ki, әgәr buna cәhd etsәlәr, özümü güllәlәyәcәm.
Onda tapançam vardı. Yenә mәni özündәn aralı sala bilmәdi, onu
da demәk lazımdı ki, o, buna sevindi. Üç hәftә uzanan yürüşü
bütün tәfsilatıyla xatırlaya bilmirәm, meşәlәrlә, köhnә yollarla
gedirdik, meşәdә gecәlәyirdik, dәstәmiz azalırdı. Briqada komandiri
Skvortsov bizi dayandırıb silahları yerә qoymağımızı әmr edәndә,
beş yüz nәfәr ancaq olardıq. Biz döyüşә dә bilәrdik, ölә dә –
Skvortsov qәti olaraq belә bir ovqatdaydı, amma Sergey Kirilloviç
әmr verdi ki, dirәniş göstәrmәyәk, silahları tәhvil verәk. O
dәhşәtli günü bütünlüklә – qanımla, canımla xatırlayıram. Düşmәn
olmaya-olmaya özümüzünkülәrin әlindә әsir olmağımız qorxunc
deyildi, mәn bunu lazımınca başa düşә bilmirdim, amma baş
verәnlәrin Sergey Kirilloviçә dәhşәtli gәldiyini bütün içimlә du-
yurdum, ümidlәri darmadağın olmuşdu, heç nәyi sübut edә bil-
182
pulları götürmәkdә Korovini suçlayırdı. Sonradan Sergey Kirilloviç
mәnә izah elәdi ki, döyüşçülәrin mәvaciblәrini ödәmәk üçün,
hәqiqәtәn dә, pul götürülüb, atlar üçünsә ayrıca ödәnc edilib.
Sergey Kirilloviç pula çox etinasız yanaşırdı, haqq-hesabını
bilmirdi. Yadıma gәlir, mitinqdә hәlә döyüşçülәrә belә bir sualla
müraciәt elәdi: “Görün, hücuma hazırsızmı? Cavab verdilәr:
“Hazırıq!” Sonra dedi: “Qu quşu deyilәn bir quş var, mәn dә
onun kimiyәm. Öz qu nәğmәmi oxuyuram. Anladınız mәni?” –
“Anladıq!” – qışqırırlar. “Hazırsınız?” – “Hazırıq!”
Növbәti gün hücuma keçdik. Bizimlә cәmi bir neçә min
adam getdi, bәlkә dә, dörd, ya beş min nәfәr, bir neçә gün sonra
isә Yansonun verdiyi әmr mәlum olanda, yәni Sergey Kirilloviç
qiyamçı elan edilib, onun dirisinin, ya ölüsünün qәrargaha gәti-
rilmәsinә göstәriş verilәndә, çoxları qorxdu vә bizim dәstәmiz
ikiqat seyrәldi.
Kiçik çarpışmalar, atışmalar baş verirdi. Ovqatımız daim tәlx
olurdu. Hәyәcanlıydıq, hamı ümidsizlik içindәydi. Sergey Kirilloviç
tezliklә cәbhә xәttinә çıxmağı, Denikinlә döyüşә girmәyi,
Mamontovçuları darmadağın etmәyi arzulayırdı, amma bütün
bunlar, әlbәttә, yalnız arzu idi.
Yenә mәnimlә ayrılmağa cәhd etdi, arabaya otuzdurdu, üç
nәfәr döyüşçü ayırdı vә әmr verdi ki, mәni şimala sarı aparsınlar,
amma dedim ki, әgәr buna cәhd etsәlәr, özümü güllәlәyәcәm.
Onda tapançam vardı. Yenә mәni özündәn aralı sala bilmәdi, onu
da demәk lazımdı ki, o, buna sevindi. Üç hәftә uzanan yürüşü
bütün tәfsilatıyla xatırlaya bilmirәm, meşәlәrlә, köhnә yollarla
gedirdik, meşәdә gecәlәyirdik, dәstәmiz azalırdı. Briqada komandiri
Skvortsov bizi dayandırıb silahları yerә qoymağımızı әmr edәndә,
beş yüz nәfәr ancaq olardıq. Biz döyüşә dә bilәrdik, ölә dә –
Skvortsov qәti olaraq belә bir ovqatdaydı, amma Sergey Kirilloviç
әmr verdi ki, dirәniş göstәrmәyәk, silahları tәhvil verәk. O
dәhşәtli günü bütünlüklә – qanımla, canımla xatırlayıram. Düşmәn
olmaya-olmaya özümüzünkülәrin әlindә әsir olmağımız qorxunc
deyildi, mәn bunu lazımınca başa düşә bilmirdim, amma baş
verәnlәrin Sergey Kirilloviçә dәhşәtli gәldiyini bütün içimlә du-
yurdum, ümidlәri darmadağın olmuşdu, heç nәyi sübut edә bil-
182
