Page 239 - tomas
P. 239
Çikamoqa
Lokast-Hepә üç gün yarıma gәlib çatdıq, bir görәydin, orada
bizi necә qarşıladılar! Әmәlli-başlı şәnlik, sәs-küy vardı. Bütün
qadınlar, uşaqlar yol boyunca düzülmüşdülәr, musiqi guruldayırdı,
balaca oğlanlar ardımızca qaçırdılar, bizimsә çәkmәlәrimiz
parıldayırdı, hәrbi paltarımız tәptәzәydi, ümumiyyәtlә, say-seçmә
oğlanlardı, elә bil kefә hazırlaşıblar. Uşaqların çoxunda belә bir
duyğu vardı. İstәdiyimiz kimi şәnlәnmәk fikrindәydik. Bizi irәlidә
nә gözlәdiyini, dörd ildәn sonra nәyә oxşayacağımızı – ayaqyalın,
cır-cındır paltarda, ayaqlarını güclә sürüyәn dirrik müqәvvaları
dәstәsi – bilsәydik, könüllü yazılmazdan qabaq dәfәlәrlә götür-
qoy elәyәrdik.
İlahi, işә bax! Bu barәdә danışanda sadәcә söz tapmıram.
Gör başlanğıcda necәydim, dörd ildәn sonra nәyә çevrildim!
Müharibәyә yola düşәndә pişiyә dә barmağını vurmamış kәnd
uşağı idim. Müharibәdәn sonra isә insan qәtllәrinә sakitcә durub
baxa bilәrdim, heç gözümü dә qırpmazdım, elә bilәrdim, donuz
boğazlayırlar. Mәndәn ötrü insan hәyatı sәrçә hәyatından dәyәrli
deyildi. Bәli, başdan-başa meyitlәrlә dolu olan düz on akrlıq1
sahә görmüşdüm – ayağın, bir dәfә dә olsun, torpağa dәymәdәn,
hәmin sahәnin bu başından o başına getmәk olardı.
Elә onda da böyük sәhv buraxdım. Hәmin vaxt daha çox
bilsәydim, qayıdandan sonra, heç olmasa, bir azca gözlәsәydim,
hәr şey qaydasında olardı. Ömrüm boyu buna tәәssüflәnirәm.
Heç bir tәhsil almadım. Müharibәyә qәdәr sadәcә imkanım yox
idi. Qayıdanda oxumaq olardı, amma getmәdim. Ona görә belә
oldu ki, ömrümdә öldürmәkdәn vә döyüşdәn başqa heç nә
görmәmişdim, bax bu sәbәbdәn heç nә vecimә deyildi. Özümdә
qәribә boşluq, keylik duyurdum, elә bil beynimi çıxarmışdılar.
İstәdiyim yeganә şey buydu – mәnә bir parça torpaq verib rahat
buraxsınlar.
Bәli, böyük sәhv buraxdım. Dözmәk lazım idi. Çox erkәn
evlәndim, sonra isә uşaqlar oldu, hәm dә acından ölmәmәk üçün
torpaqla әllәşmәk gәrәkdi. Amma azacıq dözsәydim, daha yaxşı
olardı. Axı heç bir il ötmәdi ki, hәr şey öz yerini aldı. Sağlamlığım
1akr – İngiltәrә vә Amerikada sahә ölçüsü
239
Lokast-Hepә üç gün yarıma gәlib çatdıq, bir görәydin, orada
bizi necә qarşıladılar! Әmәlli-başlı şәnlik, sәs-küy vardı. Bütün
qadınlar, uşaqlar yol boyunca düzülmüşdülәr, musiqi guruldayırdı,
balaca oğlanlar ardımızca qaçırdılar, bizimsә çәkmәlәrimiz
parıldayırdı, hәrbi paltarımız tәptәzәydi, ümumiyyәtlә, say-seçmә
oğlanlardı, elә bil kefә hazırlaşıblar. Uşaqların çoxunda belә bir
duyğu vardı. İstәdiyimiz kimi şәnlәnmәk fikrindәydik. Bizi irәlidә
nә gözlәdiyini, dörd ildәn sonra nәyә oxşayacağımızı – ayaqyalın,
cır-cındır paltarda, ayaqlarını güclә sürüyәn dirrik müqәvvaları
dәstәsi – bilsәydik, könüllü yazılmazdan qabaq dәfәlәrlә götür-
qoy elәyәrdik.
İlahi, işә bax! Bu barәdә danışanda sadәcә söz tapmıram.
Gör başlanğıcda necәydim, dörd ildәn sonra nәyә çevrildim!
Müharibәyә yola düşәndә pişiyә dә barmağını vurmamış kәnd
uşağı idim. Müharibәdәn sonra isә insan qәtllәrinә sakitcә durub
baxa bilәrdim, heç gözümü dә qırpmazdım, elә bilәrdim, donuz
boğazlayırlar. Mәndәn ötrü insan hәyatı sәrçә hәyatından dәyәrli
deyildi. Bәli, başdan-başa meyitlәrlә dolu olan düz on akrlıq1
sahә görmüşdüm – ayağın, bir dәfә dә olsun, torpağa dәymәdәn,
hәmin sahәnin bu başından o başına getmәk olardı.
Elә onda da böyük sәhv buraxdım. Hәmin vaxt daha çox
bilsәydim, qayıdandan sonra, heç olmasa, bir azca gözlәsәydim,
hәr şey qaydasında olardı. Ömrüm boyu buna tәәssüflәnirәm.
Heç bir tәhsil almadım. Müharibәyә qәdәr sadәcә imkanım yox
idi. Qayıdanda oxumaq olardı, amma getmәdim. Ona görә belә
oldu ki, ömrümdә öldürmәkdәn vә döyüşdәn başqa heç nә
görmәmişdim, bax bu sәbәbdәn heç nә vecimә deyildi. Özümdә
qәribә boşluq, keylik duyurdum, elә bil beynimi çıxarmışdılar.
İstәdiyim yeganә şey buydu – mәnә bir parça torpaq verib rahat
buraxsınlar.
Bәli, böyük sәhv buraxdım. Dözmәk lazım idi. Çox erkәn
evlәndim, sonra isә uşaqlar oldu, hәm dә acından ölmәmәk üçün
torpaqla әllәşmәk gәrәkdi. Amma azacıq dözsәydim, daha yaxşı
olardı. Axı heç bir il ötmәdi ki, hәr şey öz yerini aldı. Sağlamlığım
1akr – İngiltәrә vә Amerikada sahә ölçüsü
239
