Page 179 - tomas
P. 179
Ölüm – məğrur bacı
Onun fәryadı “İlahi!” idi. Sevgi, mәrhәmәt üçün çox nadir
hallarda işlәnәn bu sözlә yanaşı, birinci adamın qorxu dolu nәzәri
kibritdәn fәhlәyә doğru şığıyan ölümün üzәrinә sıçradı. Hәtta
ona qalan hәyatın iki metrliyindә bәdәni bir neçә hәrәkәt elәmәyә
imkan tapdı. Kişi yarıçevrildi, havaya atılacaqmış kimi, dizlәri
qatlanmış vәziyyәtdә çiynini aşağı әydi, iri qәhvәyi barmaqları
әbәs, gecikmiş hәrәkәtlә vedrәyә uzandı. Gәrgin halda çökdü,
ovuclarını qorxunc yalvarış şәklindә açaraq, bir ayağıyla havada
dayaq axtarıb ölümlә üz-üzә gәldi. Mismar ona dәyәndә bәdәni
bir anlığa yarıbükülü, gәrgin vәziyyәtdә dondu; yalnız ayağı
yöndәmsiz halda havada oynayır, bir dә belindәn tüstü burumu
qalxırdı. Sonra cırıq-cırıq olmuş paltarı alışdı, adam kor-koranә,
ürәkbulandırıcı biganәliklә boşluğa addım atıb, fәryad qopararaq
od tutmuş mәşәl kimi yıxıldı.
Hәmin gur fәryad da alovlana-alovlana aydın sәmadan düşdü.
Mәnә elә gәldi, o, bütün dünyanı bürüdü, hәmin fәryaddan başqa,
bütün hәyat hәrәkәtsiz, lal idi. Ola bilsin, elә belәydi. Әn azı,
tikintidә bütün hәyat dayandı: bir an qabaq pәrçim maşınlarının
guruldadığı, bucurqadların uğuldadığı, xarratların çәkiclәrinin
taqqıldadığı yerdә indi sükut, bayğın hәrәkәtsizlik vardı.
Mavi sәmada nazik cizgilәri görünәn binanın üstündәki
burazın ilgәyindә iki tir yırğalanırdı, amma bütün mexanizmlәr
dayanmışdı. Siqnalçı әllәrini dirәyin üstündәn uzadıb hәlә dә
maşinistә işarә verә-verә әyildi. Kürәçi tirin üstündә әllәriylә
bәrk-bәrk yapışaraq, dәhşәtli çaşqınlıq içindә boynunu irәli
uzadıb oturmuşdu. Bәdәn, yanan qatran pıxtası kimi, sәkidәki
taxta talvarın üstünә düşüb küçәyә sıçradı.
Sonra bütün alәmi buxovlayan soyuq sükut illüziyası yoxa
çıxdı. Hәr cür bәdbәxtlik zamanı yerin altından çıxan camaat
meduza qanının damcılarıtәk artıq ölmüş adamın әtrafına yığışırdılar.
Bir neçә polis nәfәri ölülәrin, yaxud şirniyyatın üzәrinә yığışan
әt milçәklәrini qorxunc halda xatırladan sıxlaşmış dairәni söyüşlәrlә,
dәyәnәklәrlә geri itәlәyirdi. Küçәdә parıldayan işıqforun dayan-
dırdığı maşınlar tәzәdәn hәrәkәtә gәldilәr.
179
Onun fәryadı “İlahi!” idi. Sevgi, mәrhәmәt üçün çox nadir
hallarda işlәnәn bu sözlә yanaşı, birinci adamın qorxu dolu nәzәri
kibritdәn fәhlәyә doğru şığıyan ölümün üzәrinә sıçradı. Hәtta
ona qalan hәyatın iki metrliyindә bәdәni bir neçә hәrәkәt elәmәyә
imkan tapdı. Kişi yarıçevrildi, havaya atılacaqmış kimi, dizlәri
qatlanmış vәziyyәtdә çiynini aşağı әydi, iri qәhvәyi barmaqları
әbәs, gecikmiş hәrәkәtlә vedrәyә uzandı. Gәrgin halda çökdü,
ovuclarını qorxunc yalvarış şәklindә açaraq, bir ayağıyla havada
dayaq axtarıb ölümlә üz-üzә gәldi. Mismar ona dәyәndә bәdәni
bir anlığa yarıbükülü, gәrgin vәziyyәtdә dondu; yalnız ayağı
yöndәmsiz halda havada oynayır, bir dә belindәn tüstü burumu
qalxırdı. Sonra cırıq-cırıq olmuş paltarı alışdı, adam kor-koranә,
ürәkbulandırıcı biganәliklә boşluğa addım atıb, fәryad qopararaq
od tutmuş mәşәl kimi yıxıldı.
Hәmin gur fәryad da alovlana-alovlana aydın sәmadan düşdü.
Mәnә elә gәldi, o, bütün dünyanı bürüdü, hәmin fәryaddan başqa,
bütün hәyat hәrәkәtsiz, lal idi. Ola bilsin, elә belәydi. Әn azı,
tikintidә bütün hәyat dayandı: bir an qabaq pәrçim maşınlarının
guruldadığı, bucurqadların uğuldadığı, xarratların çәkiclәrinin
taqqıldadığı yerdә indi sükut, bayğın hәrәkәtsizlik vardı.
Mavi sәmada nazik cizgilәri görünәn binanın üstündәki
burazın ilgәyindә iki tir yırğalanırdı, amma bütün mexanizmlәr
dayanmışdı. Siqnalçı әllәrini dirәyin üstündәn uzadıb hәlә dә
maşinistә işarә verә-verә әyildi. Kürәçi tirin üstündә әllәriylә
bәrk-bәrk yapışaraq, dәhşәtli çaşqınlıq içindә boynunu irәli
uzadıb oturmuşdu. Bәdәn, yanan qatran pıxtası kimi, sәkidәki
taxta talvarın üstünә düşüb küçәyә sıçradı.
Sonra bütün alәmi buxovlayan soyuq sükut illüziyası yoxa
çıxdı. Hәr cür bәdbәxtlik zamanı yerin altından çıxan camaat
meduza qanının damcılarıtәk artıq ölmüş adamın әtrafına yığışırdılar.
Bir neçә polis nәfәri ölülәrin, yaxud şirniyyatın üzәrinә yığışan
әt milçәklәrini qorxunc halda xatırladan sıxlaşmış dairәni söyüşlәrlә,
dәyәnәklәrlә geri itәlәyirdi. Küçәdә parıldayan işıqforun dayan-
dırdığı maşınlar tәzәdәn hәrәkәtә gәldilәr.
179
