Page 147 - tomas
P. 147
Baskom Hokun portreti
iqtidarındadı: o, hәmin sirri yuxularında, uşaq öncәduyumlarında
sezib, Şimal ondan ötrü görmәdiyi gözәl Yelenadı. Hәyatın
cәnublunu başqasına rast gәtirәcәyinin dә әhәmiyyәti yoxdu:
hәmişә hәmin gizli sirrә inanacaq, o sirr dә daim ona qayıdacaq.
Hәm dә, şübhәsiz, bütün bunlar indi hәyat bayramının bir
addımlığında olan Streyt-stritdәki hisli kontorunda oturmuş qol-
lu-budaqlı miskin qocaya aiddi. Axı dayım bura Köhnә Katobadan
heç kәsә gәrәk olmayan bәdbәxt bir gәnc kimi gәlmişdi. Bununla
belә, indi onu bәzәn barmaqla göstәrirlәr: әsl Yeni İngiltәrә tipidi
– güman ki, hәmin oğlanın yaşadığının, duyduğunun hamısı da
hәmin tipә mәxsusdu. Axı dayım buranın adamlarını, buranın
iqlimini, buradakı hәyatı nә qәdәr yamanlasa da, yaşamaq üçün
buraya – Yeni İngiltәrәyә qayıtdı, bu diyar ondan ötrü yeganә
әziz yer idi.
***
– İnsan nәdi axı, sәn onu xatırlayırsan? – dayım üz-gözünü
әyәcәyindәn xәbәr verәn xüsusi israrla soruşdu. – İnsan nәdi axı,
sәn onu xatırlayırsan? – “xatırlayırsan” sözüylә alışıb yana-yana
daha israrla dillәndi. – Hm-hm-hm!
Dәrhal da sifәtinin sakit dalğınlığı ağız-burun әymәklә әvәz
olundu, yersiz tәrzdә pıqqıldadı. Bir dәqiqә keçdi, sifәti düzәlib
tağ kimi daraqlanmış kobud barmaqlarının üzәrindә әzәmәtlә
dikәldi; o, ağır-ağır, düşüncәli halda danışırdı. İndi bütün
parlaqlığıyla fәaliyyәtdә olan ağlı vardı, sanballı, әsaslı mülahizәlәr
söylәyirdi. Sonra fikirlәrin zahid ruhu dayımın simasını dәyişdirәn
kimi hәyatının yöndәmsizliyi vә sәfehliyi öz mәnasını itirdi,
çünki onun düşüncәlәri özü haqqında, pul barәdә deyildi.
– Şübhәsiz. Şübhәsiz, – dayım fikirli-fikirli dillәndi. – Köhnә
vә Yeni Tövrat kitablarının әn yaxşı sәhifәlәri dünyanın söz
incilәrindәn geri qalmaz, amma adәtәn, hәmin sәhifәlәrin sayını
artırırlar. Orada yerlәr var, bundan başqa, – sәsini boğuqtәhәr
fısıltıyla ucaltdı, – iyrәnc cәfәngiyyatla dolu bütöv kitablar var!
147
iqtidarındadı: o, hәmin sirri yuxularında, uşaq öncәduyumlarında
sezib, Şimal ondan ötrü görmәdiyi gözәl Yelenadı. Hәyatın
cәnublunu başqasına rast gәtirәcәyinin dә әhәmiyyәti yoxdu:
hәmişә hәmin gizli sirrә inanacaq, o sirr dә daim ona qayıdacaq.
Hәm dә, şübhәsiz, bütün bunlar indi hәyat bayramının bir
addımlığında olan Streyt-stritdәki hisli kontorunda oturmuş qol-
lu-budaqlı miskin qocaya aiddi. Axı dayım bura Köhnә Katobadan
heç kәsә gәrәk olmayan bәdbәxt bir gәnc kimi gәlmişdi. Bununla
belә, indi onu bәzәn barmaqla göstәrirlәr: әsl Yeni İngiltәrә tipidi
– güman ki, hәmin oğlanın yaşadığının, duyduğunun hamısı da
hәmin tipә mәxsusdu. Axı dayım buranın adamlarını, buranın
iqlimini, buradakı hәyatı nә qәdәr yamanlasa da, yaşamaq üçün
buraya – Yeni İngiltәrәyә qayıtdı, bu diyar ondan ötrü yeganә
әziz yer idi.
***
– İnsan nәdi axı, sәn onu xatırlayırsan? – dayım üz-gözünü
әyәcәyindәn xәbәr verәn xüsusi israrla soruşdu. – İnsan nәdi axı,
sәn onu xatırlayırsan? – “xatırlayırsan” sözüylә alışıb yana-yana
daha israrla dillәndi. – Hm-hm-hm!
Dәrhal da sifәtinin sakit dalğınlığı ağız-burun әymәklә әvәz
olundu, yersiz tәrzdә pıqqıldadı. Bir dәqiqә keçdi, sifәti düzәlib
tağ kimi daraqlanmış kobud barmaqlarının üzәrindә әzәmәtlә
dikәldi; o, ağır-ağır, düşüncәli halda danışırdı. İndi bütün
parlaqlığıyla fәaliyyәtdә olan ağlı vardı, sanballı, әsaslı mülahizәlәr
söylәyirdi. Sonra fikirlәrin zahid ruhu dayımın simasını dәyişdirәn
kimi hәyatının yöndәmsizliyi vә sәfehliyi öz mәnasını itirdi,
çünki onun düşüncәlәri özü haqqında, pul barәdә deyildi.
– Şübhәsiz. Şübhәsiz, – dayım fikirli-fikirli dillәndi. – Köhnә
vә Yeni Tövrat kitablarının әn yaxşı sәhifәlәri dünyanın söz
incilәrindәn geri qalmaz, amma adәtәn, hәmin sәhifәlәrin sayını
artırırlar. Orada yerlәr var, bundan başqa, – sәsini boğuqtәhәr
fısıltıyla ucaltdı, – iyrәnc cәfәngiyyatla dolu bütöv kitablar var!
147
