Page 143 - tomas
P. 143
Baskom Hokun portreti
murcuqlar partlayır, әriyәn su qaynayıb daşır, çiçәklәr işıq saçır;
qәfil, tez ötüb-keçәn, sevinc dolu yaz gәlir.
Belә sezginin canlı şahidi dә әl altında, Baskom dayının
çalışdığı tozlu sığınacağın sәksәn yardlığındadı. Ona görә dә
tamamilә aydındı ki, bu sirli camaat tәkcә küpdә pörtlәdilәn
paxlaların çırtıltısıyla kifayәtlәnmәyiblәr. Onlar әt yeyir, hәm dә
çox yeyirdilәr, çünki bazar mәhәllәsindә bütün günü әt furqonları
boşaldılır, uşaqlar sәkinin üstüylә can әti, bud әti, döş әti yüklәnmiş
sәbәtlәri sürüyür, qanlı önlük taxmış, mütlәq hәsir şlyapalar
qoymuş qәssablar vurnuxurdular. Döşәmәsinә taxta kәpәyi
sәpilmiş әt cәrgәlәrindәsә cәmdәklәr göz qabağında asılmışdı.
Mәrkәzi bazara sağdan-soldan söykәnmiş tikililәr limana,
gәmilәrin qoxusuna doğru uzanırdılar; sahil burada tökmәdi,
keçmiş vaxtlarda gәmilәr bax o daşların yanında lövbәr salırdılar.
Amma anbarlar da köhnәdi: rәngi solmuş, haldan düşmüş hәmin
anbarlar yetmişinci illәrin qoxusunu saxlayır, sanki Viktoriya
dövrünün qravürlәrindәn çıxıblar, köhnә dәftәrlәri, kontorçuları,
lovğa varlı tacirlәri, viktoriyaların1 asta çarx tıqqıltısını yada
salırdılar.
Gündüzlәr bu mәhәllәdә әsl basırıq, Grewirr2 olur; furqonlar,
boz, xallı, iri atlar, söyüşcül atlılar vurnuxurlar, yüklәmә, boşaltma
zinhara gәtirir, burada qurtarır, orada başlayırlar – milyonlarla
bağ hәyatı vә ticarәti ehtirasla bir-birinә bağlayır.
Amma Yeni İngiltәrәyә arabir gәlәn mehriban, sirli yazda
buraya axşamlar baş çәksәn, Köhnә Katoba boyu uzanan әcaib
tәpәlәrdәn ötrü, evdәn ötrü darıxan cәnublu oğlanı da yadda
saxlayan bu yerә yön çevirsәn, tәkәbbürlü, narahat, sevincli,
gözlәri şöhrәtpәrәstlikdәn tutulmuş vә eyni zamanda tәrәddüd
dolu bir vәcd yenidәn bürüyәcәk. O, belә vaxtlarda baş qaldırır,
hәmin fikrә görә hiss olunmayanı duymaq, dәrk olunmayanı an-
lamaq olmaz. İlahi mәqam ötüb-keçdi, amma yeniyetmә onun
vәdlәrini artıq canlı gözәllikdә tәcәssüm etdirmәyә çalışır. Hiss
1viktoriya – yüngül ikiyerli ekipaj
2Grewirr – sәslәrin xaosu, dolaşıqlıq, qarma-qarışıqlıq (alm.)
143
murcuqlar partlayır, әriyәn su qaynayıb daşır, çiçәklәr işıq saçır;
qәfil, tez ötüb-keçәn, sevinc dolu yaz gәlir.
Belә sezginin canlı şahidi dә әl altında, Baskom dayının
çalışdığı tozlu sığınacağın sәksәn yardlığındadı. Ona görә dә
tamamilә aydındı ki, bu sirli camaat tәkcә küpdә pörtlәdilәn
paxlaların çırtıltısıyla kifayәtlәnmәyiblәr. Onlar әt yeyir, hәm dә
çox yeyirdilәr, çünki bazar mәhәllәsindә bütün günü әt furqonları
boşaldılır, uşaqlar sәkinin üstüylә can әti, bud әti, döş әti yüklәnmiş
sәbәtlәri sürüyür, qanlı önlük taxmış, mütlәq hәsir şlyapalar
qoymuş qәssablar vurnuxurdular. Döşәmәsinә taxta kәpәyi
sәpilmiş әt cәrgәlәrindәsә cәmdәklәr göz qabağında asılmışdı.
Mәrkәzi bazara sağdan-soldan söykәnmiş tikililәr limana,
gәmilәrin qoxusuna doğru uzanırdılar; sahil burada tökmәdi,
keçmiş vaxtlarda gәmilәr bax o daşların yanında lövbәr salırdılar.
Amma anbarlar da köhnәdi: rәngi solmuş, haldan düşmüş hәmin
anbarlar yetmişinci illәrin qoxusunu saxlayır, sanki Viktoriya
dövrünün qravürlәrindәn çıxıblar, köhnә dәftәrlәri, kontorçuları,
lovğa varlı tacirlәri, viktoriyaların1 asta çarx tıqqıltısını yada
salırdılar.
Gündüzlәr bu mәhәllәdә әsl basırıq, Grewirr2 olur; furqonlar,
boz, xallı, iri atlar, söyüşcül atlılar vurnuxurlar, yüklәmә, boşaltma
zinhara gәtirir, burada qurtarır, orada başlayırlar – milyonlarla
bağ hәyatı vә ticarәti ehtirasla bir-birinә bağlayır.
Amma Yeni İngiltәrәyә arabir gәlәn mehriban, sirli yazda
buraya axşamlar baş çәksәn, Köhnә Katoba boyu uzanan әcaib
tәpәlәrdәn ötrü, evdәn ötrü darıxan cәnublu oğlanı da yadda
saxlayan bu yerә yön çevirsәn, tәkәbbürlü, narahat, sevincli,
gözlәri şöhrәtpәrәstlikdәn tutulmuş vә eyni zamanda tәrәddüd
dolu bir vәcd yenidәn bürüyәcәk. O, belә vaxtlarda baş qaldırır,
hәmin fikrә görә hiss olunmayanı duymaq, dәrk olunmayanı an-
lamaq olmaz. İlahi mәqam ötüb-keçdi, amma yeniyetmә onun
vәdlәrini artıq canlı gözәllikdә tәcәssüm etdirmәyә çalışır. Hiss
1viktoriya – yüngül ikiyerli ekipaj
2Grewirr – sәslәrin xaosu, dolaşıqlıq, qarma-qarışıqlıq (alm.)
143
