Page 145 - tomas
P. 145
Baskom Hokun portreti
verir, soyuq balıqların, istirdiyyәlәrin pulcuqlu qoxusu burnunu
qıcıqlandırır. Dirrik tәrәvәzlәri – kahı, kәlәm, faraş kartof, şirәli
torpağa bulaşmış kövrәk kәrәviz, isti samanla örtülәrәk yetişmiş
qızılı rәngli yemişlәr yuyulmuşsayaq әtir saçır, bir dә isti tropik
– bananlar, ananaslar, avokadolar – mehi әsir.
Bu qoxular ilıq yaz havasında tәzәlәnir, heyrәtamiz tәrzdә
zәriflәşir, sәkidәn qatran qalxır, köhnә anbarların sәksәn il әrzindә
qidalandığı, bir-birinә qarışmış qoxular lay-lay olurdu. Yeşiklәrin
incә şamağacı qoxusu, gübrәlәrin әlli il qabaq taxta altlıqda
daşlaşmış sürüşkәn әtri, kәndirin, qatranın, skipidarın, köpüyün,
qatı mәtin, jenşenin, üzüm salxımlarının, kök meyvәlәrinin
qoxusu, kişin çürüntülü qoxusu, tәzәcә döyülmüş, qovrulmuş isti
qәhvәnin tәmiz, kәskin qoxusu, bağdakı yulafın, samanın qoxusu,
kәpәyin, sәbәtlәrdәki yumurtanın, pendirin, yağın qoxusu, әt
qoxuları – dondurulmuş cәmdәklәrin, parıldayan donuz әtinin,
dana әtinin, iliklәrin, böyrәklәrin, içalatların, bud әtinin, qarının,
döş әtinin (hәm dә tәkcә nәm qoxular deyil) – duyulur. Bu qatı
hisә verilmiş mәhәllәdә üst otaqlar da vardı: o otaqlarda qәssablar,
çörәkçilәr, bankirlәr, brokerlәr1 alim qardaşlarla birgә çox dadlı
bifşteks, buğlanan isti çörәk, qabıqlı kartof ötürürdülәr.
***
İndi dәnizdәn danışaq, burada hәr şey ona söykәnir. Bu hisә
batmış, xeyli yaşı olan varlı mәhәllәlәrdәn evlәr tәrsanәyә doğru
cәrgәlәnib gedir, dәnizin nә vaxtsa burada da olmasıyla, bu quru
parçasının onun әlindәn alınmasıyla bağlı hiss oyatmırlar. Küçәlәr
özlәrini tәlәsәn arabaların sәrt gurultusuyla, hisә batmış manufaktura
dükanlarına, qәlyanaltıxanalara, yük vaqonlarının indi darmadağın
olmuş, әldәn düşmüş taxta üzlük qoxusu verәn, böyük bir mәkanı
çarxlarıyla tutmuş qoşqularına baxa-baxa limanın başına dolanıb
keçәn arabalarla xatırladırlar.
2broker – müәyyәn sahә üzrә ixtisaslaşmış vasitәçi, dәllal
145
verir, soyuq balıqların, istirdiyyәlәrin pulcuqlu qoxusu burnunu
qıcıqlandırır. Dirrik tәrәvәzlәri – kahı, kәlәm, faraş kartof, şirәli
torpağa bulaşmış kövrәk kәrәviz, isti samanla örtülәrәk yetişmiş
qızılı rәngli yemişlәr yuyulmuşsayaq әtir saçır, bir dә isti tropik
– bananlar, ananaslar, avokadolar – mehi әsir.
Bu qoxular ilıq yaz havasında tәzәlәnir, heyrәtamiz tәrzdә
zәriflәşir, sәkidәn qatran qalxır, köhnә anbarların sәksәn il әrzindә
qidalandığı, bir-birinә qarışmış qoxular lay-lay olurdu. Yeşiklәrin
incә şamağacı qoxusu, gübrәlәrin әlli il qabaq taxta altlıqda
daşlaşmış sürüşkәn әtri, kәndirin, qatranın, skipidarın, köpüyün,
qatı mәtin, jenşenin, üzüm salxımlarının, kök meyvәlәrinin
qoxusu, kişin çürüntülü qoxusu, tәzәcә döyülmüş, qovrulmuş isti
qәhvәnin tәmiz, kәskin qoxusu, bağdakı yulafın, samanın qoxusu,
kәpәyin, sәbәtlәrdәki yumurtanın, pendirin, yağın qoxusu, әt
qoxuları – dondurulmuş cәmdәklәrin, parıldayan donuz әtinin,
dana әtinin, iliklәrin, böyrәklәrin, içalatların, bud әtinin, qarının,
döş әtinin (hәm dә tәkcә nәm qoxular deyil) – duyulur. Bu qatı
hisә verilmiş mәhәllәdә üst otaqlar da vardı: o otaqlarda qәssablar,
çörәkçilәr, bankirlәr, brokerlәr1 alim qardaşlarla birgә çox dadlı
bifşteks, buğlanan isti çörәk, qabıqlı kartof ötürürdülәr.
***
İndi dәnizdәn danışaq, burada hәr şey ona söykәnir. Bu hisә
batmış, xeyli yaşı olan varlı mәhәllәlәrdәn evlәr tәrsanәyә doğru
cәrgәlәnib gedir, dәnizin nә vaxtsa burada da olmasıyla, bu quru
parçasının onun әlindәn alınmasıyla bağlı hiss oyatmırlar. Küçәlәr
özlәrini tәlәsәn arabaların sәrt gurultusuyla, hisә batmış manufaktura
dükanlarına, qәlyanaltıxanalara, yük vaqonlarının indi darmadağın
olmuş, әldәn düşmüş taxta üzlük qoxusu verәn, böyük bir mәkanı
çarxlarıyla tutmuş qoşqularına baxa-baxa limanın başına dolanıb
keçәn arabalarla xatırladırlar.
2broker – müәyyәn sahә üzrә ixtisaslaşmış vasitәçi, dәllal
145
