Page 121 - tomas
P. 121
Baskom Hokun portreti
– Boş şeydi, mәsәlәnin nә yerdә olduğunu sizә izah elәyәrәm. –
Sonra şef mister Con T.Brillin iri silueti qapının arasına doğru
gәlirdi. – Doğrudanmı Müqәddәs Atanın başına nә gәldiyini
bilmirsiniz? Bәs onun burada vaxt keçirdiyi dul qadın? – sonra
hәmişәki kimi, hәrzәlikdәn qabaq mister Brillin boğazı quruldamağa
başlayır, dodaqları zәhәrli tәbәssümlә qatlanırdı. – Mәsәlә ondadı.
Hәmin qadın onu özünә layiq bilib…
Bu şit zarafat zamanı mister Brillin qırmızı xirtdәyindә
qabarcıq partlayır, iribәdәnli, sağlam kişilәrә mәxsus ciyiltili,
boğuq, nәm qәhqәhәylә gülürdü. Mister quru gülüşciyәzlә (“he-
he-he-he”) öskürür, mister Stenli Uord lәyaqәtini itirmәdәn
qәhqәhә çәkir, miss Brill isә yeniyetmә qız kimi altdan-altdan,
utancaq tәrzdә pıqqıldayırdı. Baskom Hoksa, tәsadüfәn gözәl
ovqatda olsa, burun gülüşüylә uğuldayır, әllәrini sümüklü belinә
söykәyib әzilib-büzülür, nazik ayaqlarını bir neçә dәfә var gücüylә
yerә döyürdü: o oynaqlayıb böyürә-böyürә, ayaqlarını döyә-
döyә bir-iki dәfә mebelin üzәrinә yıxıla, hәtta sanki zarafatın
duzunu hiss elәyә bilmәyәcәyindәn narahat olub, quru barmaqlarıyla
miss Brilә toxuna bilәrdi.
Amma dayım mürәkkәb, dәyişkәn şәxsiyyәt idi, Mister Brillin
mәzhәkәsi ona pis ovqatında rast gәlirdisә, sifәtinә hәddәn artıq
iyrәnc ifadә verib eybәcәr hala sala, başını kәskin tәrzdә tәrpәdә-
tәrpәdә ittiham dolu sözlәr donquldana bilәrdi. Nәhayәt, hәdәylә,
asta sәslә sözlәrin ifşaedici qüvvәsini üzә çıxara-çıxara ciddi
moralist1 kimi dikәlmәyi dә mükün idi.
– Sizin nәzәrdә tutduğunuz xanım, – o başlayırdı, – gözәl,
hәm dә ziyalı qadındı, ser, onun adını, – dayımın sәsi ulartıya
çevrilir, şәhadәt barmağı titrәyә-titrәyә irәli uzanırdı, – onun
adını, ser, siz murdarcasına lәkәlәyib qaraladınız…
– Belә şey elәmәdim, Müqәddәs Ata, әksinә, ağartmaq
istәyirdim, – Mister Brill boğaz qurultusuna tәzәdәn başlayıb
deyirdi.
– …onun adını murdar böhtanlarınızla lәkәlәyib qaraladınız, –
Baskom üstәlәnmәyә imkan vermirdi, – siz dә bunu yaxşı
1moralist – әxlaq qaydalarına vasvasılıqla yanaşan adam
121
– Boş şeydi, mәsәlәnin nә yerdә olduğunu sizә izah elәyәrәm. –
Sonra şef mister Con T.Brillin iri silueti qapının arasına doğru
gәlirdi. – Doğrudanmı Müqәddәs Atanın başına nә gәldiyini
bilmirsiniz? Bәs onun burada vaxt keçirdiyi dul qadın? – sonra
hәmişәki kimi, hәrzәlikdәn qabaq mister Brillin boğazı quruldamağa
başlayır, dodaqları zәhәrli tәbәssümlә qatlanırdı. – Mәsәlә ondadı.
Hәmin qadın onu özünә layiq bilib…
Bu şit zarafat zamanı mister Brillin qırmızı xirtdәyindә
qabarcıq partlayır, iribәdәnli, sağlam kişilәrә mәxsus ciyiltili,
boğuq, nәm qәhqәhәylә gülürdü. Mister quru gülüşciyәzlә (“he-
he-he-he”) öskürür, mister Stenli Uord lәyaqәtini itirmәdәn
qәhqәhә çәkir, miss Brill isә yeniyetmә qız kimi altdan-altdan,
utancaq tәrzdә pıqqıldayırdı. Baskom Hoksa, tәsadüfәn gözәl
ovqatda olsa, burun gülüşüylә uğuldayır, әllәrini sümüklü belinә
söykәyib әzilib-büzülür, nazik ayaqlarını bir neçә dәfә var gücüylә
yerә döyürdü: o oynaqlayıb böyürә-böyürә, ayaqlarını döyә-
döyә bir-iki dәfә mebelin üzәrinә yıxıla, hәtta sanki zarafatın
duzunu hiss elәyә bilmәyәcәyindәn narahat olub, quru barmaqlarıyla
miss Brilә toxuna bilәrdi.
Amma dayım mürәkkәb, dәyişkәn şәxsiyyәt idi, Mister Brillin
mәzhәkәsi ona pis ovqatında rast gәlirdisә, sifәtinә hәddәn artıq
iyrәnc ifadә verib eybәcәr hala sala, başını kәskin tәrzdә tәrpәdә-
tәrpәdә ittiham dolu sözlәr donquldana bilәrdi. Nәhayәt, hәdәylә,
asta sәslә sözlәrin ifşaedici qüvvәsini üzә çıxara-çıxara ciddi
moralist1 kimi dikәlmәyi dә mükün idi.
– Sizin nәzәrdә tutduğunuz xanım, – o başlayırdı, – gözәl,
hәm dә ziyalı qadındı, ser, onun adını, – dayımın sәsi ulartıya
çevrilir, şәhadәt barmağı titrәyә-titrәyә irәli uzanırdı, – onun
adını, ser, siz murdarcasına lәkәlәyib qaraladınız…
– Belә şey elәmәdim, Müqәddәs Ata, әksinә, ağartmaq
istәyirdim, – Mister Brill boğaz qurultusuna tәzәdәn başlayıb
deyirdi.
– …onun adını murdar böhtanlarınızla lәkәlәyib qaraladınız, –
Baskom üstәlәnmәyә imkan vermirdi, – siz dә bunu yaxşı
1moralist – әxlaq qaydalarına vasvasılıqla yanaşan adam
121
