Page 119 - tomas
P. 119
Baskom Hokun portreti
kostyum olur, quru ovuclarını bir-birinә sürtüb danışanda ondan
tәrli rütubәt, qızmış rezin qoxusu gәlirdi:
– İlahi! İsti yataqdan heç çıxmaq istәmirdim. Durub özümә
deyirәm: İlahi! Arvadım soruşur, sәnә nә olub? Deyirәm, bir dә-
qiqәliyә burada dur, onda mәnә nә olduğunu anlarsan. Soyuqdurmu,
nәdi? – soruşur. “Nәdi” – deyirәm, mәhz “nәdi”. İlahi! Şaxtanı
baltayla doğramaq olar, bardaqda su donub buza dönüb, tәsәvvür
elәyin, o isә soruşur ki, soyuqdumu, nәdi? Nәdi, nәdi, deyirәm,
gülmәli bir söz dә de. Ah, yataqda olmaq necә gözәldi. İndi,
üstәlik, beynimdә bu gün yanına getmәli olduğum, Breyntri
şәhәrindәn gәlmiş kişi fırlanır, onun barәsindә nә qәdәr çox
düşünürәmsә, hörmәtim o qәdәr azalır, sobanı qalayanacan
ayaqlarım buza dönüb. İlahi! Deyirәm, indi, heç olmasa, mühәrrik
peşman elәmәyәydi. Bir halda ki donunu açmalıyam, onda
tәrpәnmәk vaxtıdı. Nә düşünürsünüz, ser? Dәrhal işә düşdü,
bunun necә baş verdiyinәsә, yaxşısı budu, fikir vermәyәsәn.
Miss Brill hәrdәnbir “ıhı” nidası çıxarır, monoloqa diqqәtlә
qulaq asırdı. O, mәnası tәxminәn “hә”, amma qeyri-müәyyәn
“hә” olan bu әdatdan tez-tez istifadә elәyirdi. Natiqi elә bil
ürәklәndirir, işarә vurur ki, dediklәrini eşidib anlayıblar, ancaq
bu әdat dinlәyicinin boynuna natiqin dәrdinә şәrik olmaq, yaxud,
tutaq ki, onunla razılaşmaq borcu qoymur.
Bu zaman eynilә onun kimi otaqda ola bilәcәk üçüncü
hәmkarı Stenli P.Uord idi. O, әlli yaşlarında gözәgәlimli, xoşagәlәn,
zәrif çәhrayımtıl dәrisi, hamar sivri saqqalı olan, әyninә yaxşı
oturan ütülәnmiş, tәmizlәnmiş kostyumuna rahat sığışan yığcam
buxaqlı adamdı. Uord bir qәdәr modabaz idi, hiss etdirmәmәyә
çalışsa da, bundan hәdsiz mәmnun olduğu görünürdü. Özünü
sanballı adam kimi tәqdim elәyir, hәtta yanlarını basa-basa
yerimәsi dә göyәrçinin sәkmәsinә oxşayırdı. Adәtәn, ahәngdar,
hәm dә gözәl ovqatda olur, tez-tez gülür, dodaqlarının küncü
daim әsir, daha doğrusu, gülümsәmәkdәn özünü nәzakәtlә
saxlayırdı. Bu tәbәssüm vә gülüş әtrafdakılara heç dә hәmişә xoş
gәlmirdi, belә davranışda müәyyәn hiylәgәrlik vardı: sanki Uord
öz düşüncәlәrini, duyğularını әtrafdakılarla bölüşmәk istәmirdi.
119
kostyum olur, quru ovuclarını bir-birinә sürtüb danışanda ondan
tәrli rütubәt, qızmış rezin qoxusu gәlirdi:
– İlahi! İsti yataqdan heç çıxmaq istәmirdim. Durub özümә
deyirәm: İlahi! Arvadım soruşur, sәnә nә olub? Deyirәm, bir dә-
qiqәliyә burada dur, onda mәnә nә olduğunu anlarsan. Soyuqdurmu,
nәdi? – soruşur. “Nәdi” – deyirәm, mәhz “nәdi”. İlahi! Şaxtanı
baltayla doğramaq olar, bardaqda su donub buza dönüb, tәsәvvür
elәyin, o isә soruşur ki, soyuqdumu, nәdi? Nәdi, nәdi, deyirәm,
gülmәli bir söz dә de. Ah, yataqda olmaq necә gözәldi. İndi,
üstәlik, beynimdә bu gün yanına getmәli olduğum, Breyntri
şәhәrindәn gәlmiş kişi fırlanır, onun barәsindә nә qәdәr çox
düşünürәmsә, hörmәtim o qәdәr azalır, sobanı qalayanacan
ayaqlarım buza dönüb. İlahi! Deyirәm, indi, heç olmasa, mühәrrik
peşman elәmәyәydi. Bir halda ki donunu açmalıyam, onda
tәrpәnmәk vaxtıdı. Nә düşünürsünüz, ser? Dәrhal işә düşdü,
bunun necә baş verdiyinәsә, yaxşısı budu, fikir vermәyәsәn.
Miss Brill hәrdәnbir “ıhı” nidası çıxarır, monoloqa diqqәtlә
qulaq asırdı. O, mәnası tәxminәn “hә”, amma qeyri-müәyyәn
“hә” olan bu әdatdan tez-tez istifadә elәyirdi. Natiqi elә bil
ürәklәndirir, işarә vurur ki, dediklәrini eşidib anlayıblar, ancaq
bu әdat dinlәyicinin boynuna natiqin dәrdinә şәrik olmaq, yaxud,
tutaq ki, onunla razılaşmaq borcu qoymur.
Bu zaman eynilә onun kimi otaqda ola bilәcәk üçüncü
hәmkarı Stenli P.Uord idi. O, әlli yaşlarında gözәgәlimli, xoşagәlәn,
zәrif çәhrayımtıl dәrisi, hamar sivri saqqalı olan, әyninә yaxşı
oturan ütülәnmiş, tәmizlәnmiş kostyumuna rahat sığışan yığcam
buxaqlı adamdı. Uord bir qәdәr modabaz idi, hiss etdirmәmәyә
çalışsa da, bundan hәdsiz mәmnun olduğu görünürdü. Özünü
sanballı adam kimi tәqdim elәyir, hәtta yanlarını basa-basa
yerimәsi dә göyәrçinin sәkmәsinә oxşayırdı. Adәtәn, ahәngdar,
hәm dә gözәl ovqatda olur, tez-tez gülür, dodaqlarının küncü
daim әsir, daha doğrusu, gülümsәmәkdәn özünü nәzakәtlә
saxlayırdı. Bu tәbәssüm vә gülüş әtrafdakılara heç dә hәmişә xoş
gәlmirdi, belә davranışda müәyyәn hiylәgәrlik vardı: sanki Uord
öz düşüncәlәrini, duyğularını әtrafdakılarla bölüşmәk istәmirdi.
119
