Page 112 - tomas
P. 112
as Vulf
pul vermәsin deyә öz әcaib layihәlәri üzrә, hәtta özülün qoyulması,
sanitariya texnikasının quraşdırılması, rәngsaz işlәrinә qızğınlıqla
girişib ucuz evlәr tikmәyә başladı.
Hәr cür qiymәt ona hәddәn artıq yüksәk göründüyündәn
haqq-hesab cәdvәllәri Baskomu çox hiddәtlәndirirdi: evә özündәn
çıxmış halda qayıdır, var-gücüylә ayaqlarını yerә döyür, bugünkü
ödәniş cәdvәlinә düşmәk bәdbәxtliyi nәsib olmuş italyanları,
irlandiyalıları, belçikalıları, isveçrәlilәri, yankilәri... söyüb-
yamanlayır, hamını onu tamam talayıb-çapmaq üçün sözlәşmiş
yaramazlar, başkәsәnlәr hesab elәyirdi. Batıq sәsini cırıldayanacan
qaldırıb, bütün zәngin söyüş cәbbәxanasını onlara qarşı yönәldirdi;
ehtiyatı tükәnәndәsә uşaq kimi davrandığı adamın – yer üzünün
әn qәddarı olan iş yoldaşı, söyüşcül vә hәyatsevәr Con T.Brillin
qarabasması gözünә dәyir, titrәyәn әllәrini göyә qaldırıb hәr
ikisinә – Allaha vә Brillә üz tuturdu.
Müharibә vә aclıqla bağlı dәhşәtli tәfәrrüatlarla dolu yaddaşın
qarsaladığı ailәsi kimi, Baskom kasıblığın sümüklәri çıxmış
kabusu qarşısında әsirdi; o, yarıac-yarıtox yaşayan, acından
ölmәyәcәyinә ümid bәslәyәn adamlardan idi.
Buna görә dә ayaqqabılarını özü tәmir elәyir, Nuh әyyamından
qalmış paltar geyinir, tәr tökә-tökә daş-kәsәkli dirriyini becәrir,
üstәlik, min bir üsulla mütәşәkkil talana qarşı çıxırdı.
O – “tikdiyi” demәyә adamın dili gәlmir – ifadәolunmaz
әzab-әziyyәt içindә dünyaya gәtirdiyi evciklәri, az qala, yalayır,
qulluq elәyir, şikәst vәziyyәtәcәn çatdırır, irland, yәhudi, zәnci,
belçikalı, italyan, yunan mәnşәli sәnәtkarlara uzunmüddәtli nisyә,
hәm dә sәrfәli qiymәtә satırdı. Hәr dәfә son haqq-hesab ödәnәndә,
yaxud mәblәğin növbәti hissәsi verilәndә Baskom dayı evә
xoşbәxtlikdәn ağlını itirmiş halda, rastlaşdığı adamların yaxasından
yapışa-yapışa, yәhudilәrin, belçikalıların, irlandiyalıların, norveç-
lilәrin, yunanların lәyaqәtini ucadan tәriflәyә-tәriflәyә gedirdi:
– Çox gözәl adamlardı! Heç bir şübhә ola bilmәz! – O,
axırıncı sözlәriylә mütlәq ödәniş faktını, eyni zamanda özünün
nәyәsә inamını tәsdiqlәyirdi.
Baskom, doğrudan da, pullarını ödәdiklәri vaxt onların
hamısını sevirdi. Adәtәn, hәmin adamlar onun yanına borclarını
112
pul vermәsin deyә öz әcaib layihәlәri üzrә, hәtta özülün qoyulması,
sanitariya texnikasının quraşdırılması, rәngsaz işlәrinә qızğınlıqla
girişib ucuz evlәr tikmәyә başladı.
Hәr cür qiymәt ona hәddәn artıq yüksәk göründüyündәn
haqq-hesab cәdvәllәri Baskomu çox hiddәtlәndirirdi: evә özündәn
çıxmış halda qayıdır, var-gücüylә ayaqlarını yerә döyür, bugünkü
ödәniş cәdvәlinә düşmәk bәdbәxtliyi nәsib olmuş italyanları,
irlandiyalıları, belçikalıları, isveçrәlilәri, yankilәri... söyüb-
yamanlayır, hamını onu tamam talayıb-çapmaq üçün sözlәşmiş
yaramazlar, başkәsәnlәr hesab elәyirdi. Batıq sәsini cırıldayanacan
qaldırıb, bütün zәngin söyüş cәbbәxanasını onlara qarşı yönәldirdi;
ehtiyatı tükәnәndәsә uşaq kimi davrandığı adamın – yer üzünün
әn qәddarı olan iş yoldaşı, söyüşcül vә hәyatsevәr Con T.Brillin
qarabasması gözünә dәyir, titrәyәn әllәrini göyә qaldırıb hәr
ikisinә – Allaha vә Brillә üz tuturdu.
Müharibә vә aclıqla bağlı dәhşәtli tәfәrrüatlarla dolu yaddaşın
qarsaladığı ailәsi kimi, Baskom kasıblığın sümüklәri çıxmış
kabusu qarşısında әsirdi; o, yarıac-yarıtox yaşayan, acından
ölmәyәcәyinә ümid bәslәyәn adamlardan idi.
Buna görә dә ayaqqabılarını özü tәmir elәyir, Nuh әyyamından
qalmış paltar geyinir, tәr tökә-tökә daş-kәsәkli dirriyini becәrir,
üstәlik, min bir üsulla mütәşәkkil talana qarşı çıxırdı.
O – “tikdiyi” demәyә adamın dili gәlmir – ifadәolunmaz
әzab-әziyyәt içindә dünyaya gәtirdiyi evciklәri, az qala, yalayır,
qulluq elәyir, şikәst vәziyyәtәcәn çatdırır, irland, yәhudi, zәnci,
belçikalı, italyan, yunan mәnşәli sәnәtkarlara uzunmüddәtli nisyә,
hәm dә sәrfәli qiymәtә satırdı. Hәr dәfә son haqq-hesab ödәnәndә,
yaxud mәblәğin növbәti hissәsi verilәndә Baskom dayı evә
xoşbәxtlikdәn ağlını itirmiş halda, rastlaşdığı adamların yaxasından
yapışa-yapışa, yәhudilәrin, belçikalıların, irlandiyalıların, norveç-
lilәrin, yunanların lәyaqәtini ucadan tәriflәyә-tәriflәyә gedirdi:
– Çox gözәl adamlardı! Heç bir şübhә ola bilmәz! – O,
axırıncı sözlәriylә mütlәq ödәniş faktını, eyni zamanda özünün
nәyәsә inamını tәsdiqlәyirdi.
Baskom, doğrudan da, pullarını ödәdiklәri vaxt onların
hamısını sevirdi. Adәtәn, hәmin adamlar onun yanına borclarını
112
