Page 105 - tomas
P. 105
Baskom Hokun portreti
ol: var, hәm dә hәddәn artıqdı, amma yad gözlәrdәn uzaqda
saxlayır. Corabının içi pulla doludu.
– İlahi! – hәmsöhbәti sәsinә sәs verir. – Bu yaşda adama
pulun nә xeyri var axı? Goruna aparmayacaq ki, düzdü?
– Elә mәsәlә dә ondadı, qardaş. – Sonra söhbәt fәlsәfi yön
alır.
Baskom Hok dәrk elәyirdi ki, xәsisdi, hәrdәnbir özünü “әsl
kasıb” elan elәyib çox gözәl anlayırdı ki, hәmkarları onun
xәsisliyini kasıblığına yazmazlar. Onlar daim qocaya sataşırdılar:
– Hazırlaşın, Hok, nahar vaxtıdı. Parker-hausda cәmi iki mis
pula doyunca yemәk olur.
Ya da deyirdilәr:
– Hok, bir yerdә sizin әyninizә qış paltosu gördüm – cәmi
altmış dollaradı.
Yaxud soruşurdular:
– Müqәddәs adam, paltaryuyan lazımdırmı? Mәn çinli әr-
arvad tanıyıram, yaxşı işlәyirlәr.
Baskom belәlәrinә etinasızlıqla fınxırıb xәsisә xas hiylәgәrliklә
cavab verirdi:
– Әl çәkin, ser! Mәn o üfunәtli restoranlara getmirәm. Hәr
şeyi ağıza dürtmәk olmaz axı. Onların mәtbәxini, sizin üçün
bişirib-düşürdüklәri o çirkli, iyrәnc yeri görsәniz, dәrhal iştahanız
küsәr.
Onun xәsisliyi yemәyә xәstәhal vasvasılığacan inkişaf elәmişdi:
deyirdi ki, bәs “gәnclik illәrindә öz mәqsәdini restoranlarda
yeyib”. Hәmin müәssisәlәrin iyrәncliyini göz önündә canlandırır,
aradabir nifrәtamiz tәrzdә “hm” elәyib deyirdi:
– Әlbәttә, çirkli nigeriyalı beş barmağını şorbanın içindә
yaxalayanda (hm-hm-hm!) sizә daha lәzzәtli görünәr, – burada
o, üz-gözünü büzüşdürür, nifrәtamiz halda fınxırırdı; “lәzzәtli
yemәklәri” kinayәli tәrzdә ifşa elәyir, deyirdi ki, bәs o yemәklәr
“dünya bәrqәrar olandan bütün müharibәlәrin mәhv elәdiklәrindәn
dә çox adam qırıb”.
O, “xam әrzaqla” tәbii qidalanmağı qocalıq üçün faydalı
sayır, evdә özünә ovulmuş kökdәn, soğandan, çuğundurdan,
105
ol: var, hәm dә hәddәn artıqdı, amma yad gözlәrdәn uzaqda
saxlayır. Corabının içi pulla doludu.
– İlahi! – hәmsöhbәti sәsinә sәs verir. – Bu yaşda adama
pulun nә xeyri var axı? Goruna aparmayacaq ki, düzdü?
– Elә mәsәlә dә ondadı, qardaş. – Sonra söhbәt fәlsәfi yön
alır.
Baskom Hok dәrk elәyirdi ki, xәsisdi, hәrdәnbir özünü “әsl
kasıb” elan elәyib çox gözәl anlayırdı ki, hәmkarları onun
xәsisliyini kasıblığına yazmazlar. Onlar daim qocaya sataşırdılar:
– Hazırlaşın, Hok, nahar vaxtıdı. Parker-hausda cәmi iki mis
pula doyunca yemәk olur.
Ya da deyirdilәr:
– Hok, bir yerdә sizin әyninizә qış paltosu gördüm – cәmi
altmış dollaradı.
Yaxud soruşurdular:
– Müqәddәs adam, paltaryuyan lazımdırmı? Mәn çinli әr-
arvad tanıyıram, yaxşı işlәyirlәr.
Baskom belәlәrinә etinasızlıqla fınxırıb xәsisә xas hiylәgәrliklә
cavab verirdi:
– Әl çәkin, ser! Mәn o üfunәtli restoranlara getmirәm. Hәr
şeyi ağıza dürtmәk olmaz axı. Onların mәtbәxini, sizin üçün
bişirib-düşürdüklәri o çirkli, iyrәnc yeri görsәniz, dәrhal iştahanız
küsәr.
Onun xәsisliyi yemәyә xәstәhal vasvasılığacan inkişaf elәmişdi:
deyirdi ki, bәs “gәnclik illәrindә öz mәqsәdini restoranlarda
yeyib”. Hәmin müәssisәlәrin iyrәncliyini göz önündә canlandırır,
aradabir nifrәtamiz tәrzdә “hm” elәyib deyirdi:
– Әlbәttә, çirkli nigeriyalı beş barmağını şorbanın içindә
yaxalayanda (hm-hm-hm!) sizә daha lәzzәtli görünәr, – burada
o, üz-gözünü büzüşdürür, nifrәtamiz halda fınxırırdı; “lәzzәtli
yemәklәri” kinayәli tәrzdә ifşa elәyir, deyirdi ki, bәs o yemәklәr
“dünya bәrqәrar olandan bütün müharibәlәrin mәhv elәdiklәrindәn
dә çox adam qırıb”.
O, “xam әrzaqla” tәbii qidalanmağı qocalıq üçün faydalı
sayır, evdә özünә ovulmuş kökdәn, soğandan, çuğundurdan,
105
