Page 96 - talesiz

İMRE KERTES

dustaq paltarlarını, üstәlik, eyni çaşqın sifәtlәri görüb
susmağa üstünlük verdi. Bәlkә dә, yanılıram, amma, hәr
halda, hәmin mәqamda onun üzündә hiss etdiyim bu idi.
Hәrçәnd başı daz qırxılmışdı, uca boyuna qısa gәlәn
gödәkcәdә vә düşәrgә geyimindә idi, bununla belә, mәn
onu sifәtinin almacıq sümüyündәn tanıdım: bu, bir saat
qabaq (bizim gәlişimizdәn, tәxminәn, elә bu qәdәr vaxt
keçmiş olardı) qarasaç qızı ağuşundan zorla buraxan
hәmin mәşuq idi. Lakin mәn burada bir şeyә tәәssüflә-
nirdim. Yadımdadır ki, hәlә evdә olarkәn әlimi atıb kitab
rәfindәn bir kitab götürmüşdüm: kitab lap qabaq sırada
deyildi, Allah bilir, neçә vaxtdı toz basa-basa orada
96 oxunmamış qalmışdı. Onu sabiq bir katorqaçı yazmışdı.
Amma kitabı axıracan oxuya bilmәdim, çünki oradakı
fikirlәri tam izlәmәk halında deyildim; üstәlik dә,
personajların adı yaman uzun idi, әksәriyyәtinin dә üç
adı vardı, heç cür yadımda qalmırdı. Düzünә qalsa, o vaxt
mәhbusların hәyatı mәni qәtiyyәn maraqlandırmırdı,
hәtta mәndә iyrәnclik doğururdu. Bax belәcә mәlumatsız
qaldım, halbuki indi bunun mәnә faydası dәyәrdi. O
boyda kitabdan yadımda qalan yalnız o oldu ki, müәllif,
özünün dә tәsdiq etdiyi kimi, katorqa hәyatının ilk
günlәrindә, yәni daha uzaq vaxtda baş verәn hadisәlәri
sonrakı hadisәlәrdәn, yәni kitabı yazdığı vaxta yaxın
olanlardan daha yaxşı yadında saxlamışdı. Onda bu,
mәnә inandırıcı görünmәmişdi, hәtta bunu uydurma
saymışdım. Amma, hәr necә olsa, düşünürәm ki, o, sırf
hәqiqәti yazmışdı: axı özüm dә mәhz birinci günü daha
dәqiq xatırlayıram, hәmin gün, hәqiqәtәn, yadımda
sonrakılardan daha yaxşı qalıb.

Әvvәlcә özümü burada mәhbus kimi qonaq qismin-
dә hiss edirdim, bu da tamamilә izah olunandır vә
düşünürәm ki, insanın tәbiәtinә, özünü aldatma meylinә
cavab verir. Hәyәtimiz bol günәşli geniş bir mәkandır,