Page 89 - talesiz
P. 89
TALESİZ 89
larımızın birini götürüb, o birini qoya-qoya durduğumuz
vaxt mәhbus qarşı qapıya çıxdı, sonra cәld qayıdıb, zabitә
tәrәf әyilәrәk qulağına nәsә dedi. Hәr şeydәn göründüyü
kimi, zabit eşitdiyindәn razı qaldı vә biz onun uşaq,
yaxud qadın sәsinә bәnzәr civiltili, nazik sәsini eşitdik:
bu sәslә o, öz kömәkçisinә hansısa göstәrişi verdi.
Mәhbus dikәlәrәk әlini yuxarı qaldırıb bizә müraciәt etdi
ki, sakit olaq vә ona diqqәtlә qulaq asaq. Bu zaman mәn
ilk dәfә qürbәtdә olarkәn doğma macar dilini eşidәndә
keçirdiyim hissi yaşadım. Bu hiss barәdә әn müxtәlif
adamlar tez-tez danışırlar: belәliklә, biz burada hәm-
yerlimizlә rastlaşmışdıq. Onun halına acımaya bilmәdim:
görmәk çәtin deyildi ki, o, ağlı başında olan, rәğbәt
doğuran hәlә çox cavan bir adamdır (lap cinayәtkar kimi
cәzasını çәksә belә). Ondan mәmnuniyyәtlә soruşardım
ki, hansı yerdәndir vә nәyin üstündә hәbs olunub. Lakin
hәlәlik danışan o idi vә “cәnab ober-şarfürerin” tapşırığı
ilә necә davranmağımızı, özümüzü necә aparmağımızı
bizә izah etmәyә borclu olduğu barәdә danışır, bunu xü-
susi olaraq diqqәtimizә çatdırırdı. Әgәr biz qarşılıqlı
әmәkdaşlığa hazır olduğumuzu göstәrsәk – onlar isә
bizdәn mәhz bunu gözlәyirlәr – hәr şey “tez vә rahat”
keçәcәk, bu isә bilavasitә bizim marağımızdadır. Hәlә
bundan başqa, bizә zәmanәt verirdi ki, guya bu hәm dә
“cәnab ober”in istәyinә uyğundur. O, zabitin rәsmi
ranqına “әl gәzdirib” onu qısaca belә çağırırdı, bu isә
daha sadә vә mәnә görә, bir qәdәr intim sәslәnirdi.
Sonra biz ondan hazırkı situasiyada bir neçә sadә vә
mәlum şeylәr eşitdik; o danışdığı müddәtdә alman zabiti
öz xeyirxah sifәtini şәn baxışlarla gah ona, gah bizә tutub
tәrpәdir, sanki kömәkçisinin sözlәrini tәsdiqlәyirdi (necә
olsa da, axı bizimlә danışan cәzalandırılmış mәhbus idi).
Mәsәlәn, biz öyrәndik ki, növbәti soyunma otağında
larımızın birini götürüb, o birini qoya-qoya durduğumuz
vaxt mәhbus qarşı qapıya çıxdı, sonra cәld qayıdıb, zabitә
tәrәf әyilәrәk qulağına nәsә dedi. Hәr şeydәn göründüyü
kimi, zabit eşitdiyindәn razı qaldı vә biz onun uşaq,
yaxud qadın sәsinә bәnzәr civiltili, nazik sәsini eşitdik:
bu sәslә o, öz kömәkçisinә hansısa göstәrişi verdi.
Mәhbus dikәlәrәk әlini yuxarı qaldırıb bizә müraciәt etdi
ki, sakit olaq vә ona diqqәtlә qulaq asaq. Bu zaman mәn
ilk dәfә qürbәtdә olarkәn doğma macar dilini eşidәndә
keçirdiyim hissi yaşadım. Bu hiss barәdә әn müxtәlif
adamlar tez-tez danışırlar: belәliklә, biz burada hәm-
yerlimizlә rastlaşmışdıq. Onun halına acımaya bilmәdim:
görmәk çәtin deyildi ki, o, ağlı başında olan, rәğbәt
doğuran hәlә çox cavan bir adamdır (lap cinayәtkar kimi
cәzasını çәksә belә). Ondan mәmnuniyyәtlә soruşardım
ki, hansı yerdәndir vә nәyin üstündә hәbs olunub. Lakin
hәlәlik danışan o idi vә “cәnab ober-şarfürerin” tapşırığı
ilә necә davranmağımızı, özümüzü necә aparmağımızı
bizә izah etmәyә borclu olduğu barәdә danışır, bunu xü-
susi olaraq diqqәtimizә çatdırırdı. Әgәr biz qarşılıqlı
әmәkdaşlığa hazır olduğumuzu göstәrsәk – onlar isә
bizdәn mәhz bunu gözlәyirlәr – hәr şey “tez vә rahat”
keçәcәk, bu isә bilavasitә bizim marağımızdadır. Hәlә
bundan başqa, bizә zәmanәt verirdi ki, guya bu hәm dә
“cәnab ober”in istәyinә uyğundur. O, zabitin rәsmi
ranqına “әl gәzdirib” onu qısaca belә çağırırdı, bu isә
daha sadә vә mәnә görә, bir qәdәr intim sәslәnirdi.
Sonra biz ondan hazırkı situasiyada bir neçә sadә vә
mәlum şeylәr eşitdik; o danışdığı müddәtdә alman zabiti
öz xeyirxah sifәtini şәn baxışlarla gah ona, gah bizә tutub
tәrpәdir, sanki kömәkçisinin sözlәrini tәsdiqlәyirdi (necә
olsa da, axı bizimlә danışan cәzalandırılmış mәhbus idi).
Mәsәlәn, biz öyrәndik ki, növbәti soyunma otağında
