Page 63 - talesiz
P. 63
TALESİZ 63
düşünürdü ki, hәr halda, birinci variant bizә daha çox әl
verir.
Almanlara bir-birindәn fәrqli xeyli münasibәtin
şahidi olurdum. Çoxları – özü dә bunlar, әsasәn, müәyyәn
hәyat tәcrübәsinә malik yaşlı, әn azından, cavan olmayan
adamlar idi – belә deyirdi ki, yәhudilәrә necә münasibәt
göstәrmәsindәn asılı olmayaraq, almanlar ümumәn
tәmizkar, dürüst, vicdanlı, zәhmәtkeş, qayda-qanunu,
nizam-intizamı, dәqiqliyi sevәn adamlardır vә bu
xüsusiyyәtlәri başqalarında görәndә belәlәrinә dә hör-
mәtlә yanaşırlar. Doğrusu, indiyәcәn elә mәnim özümdә
dә onlarla bağlı, tәxminәn, belә bir tәsәvvür vardı; bun-
dan başqa, ümid edirdim ki, biz ora düşәndә, yәqin, gim-
naziyada, az da olsa, alman dili öyrәnmәyim karıma
çatacaq. Amma mәni әn çox sevindirәn iş imkanının özü
idi, belә düşünürdüm ki, işin sayәsindә, nәhayәt ki,
hәyatım qaydaya düşüb müәyyәn mәna kәsb edәcәk,
faydalı zәhmәtlә mәşğul olacağam, mәndә yeni
tәәssüratlar yaranacaq, hәrdәn dә, әlbәttә ki, zarafat
elәmәyә, әylәnmәyә bәhanә tapılacaq, bir sözlә, indiyә
qәdәr olduğundan daha ağıllı ömür sürәcәyәm, öz
zövqümә cavab verәn yeni hәyat tәrzim olacaq. Bizә
bunu vәd etmişdilәr, elә uşaqlarla öz aramızda da, tәbii
ki, bu barәdә xeyli danışmış, hәr şeyi lazımınca götür-
qoy elәmişdik. Bütün bunlarla yanaşı, beynimdә bir fikir
yanıb-sönürdü ki, inşallah, әgәr hәr şey lazımi qaydada
getsә, dünyanı da bir az gәzib görәrәm. Amma axırıncı
günlәrin bәzi hadisәlәrini – jandarmlarla ünsiyyәti,
xüsusәn dә onların vәsiqәmә münasibәtlәrini vә
ümumiyyәtlә, başıma gәlәn hәr şeyi – yada salanda,
doğrusu, heç vәtәn sevgisi dә mәni çox tutub saxlamırdı.
Lakin aramızda ayrı cür düşünәn inamsız adamlara
da rast gәlirdik. Belәlәrinin hansısa fәrqli, tam başqa
mәlumatları vardı, o cümlәdәn almanların xarakterinә
düşünürdü ki, hәr halda, birinci variant bizә daha çox әl
verir.
Almanlara bir-birindәn fәrqli xeyli münasibәtin
şahidi olurdum. Çoxları – özü dә bunlar, әsasәn, müәyyәn
hәyat tәcrübәsinә malik yaşlı, әn azından, cavan olmayan
adamlar idi – belә deyirdi ki, yәhudilәrә necә münasibәt
göstәrmәsindәn asılı olmayaraq, almanlar ümumәn
tәmizkar, dürüst, vicdanlı, zәhmәtkeş, qayda-qanunu,
nizam-intizamı, dәqiqliyi sevәn adamlardır vә bu
xüsusiyyәtlәri başqalarında görәndә belәlәrinә dә hör-
mәtlә yanaşırlar. Doğrusu, indiyәcәn elә mәnim özümdә
dә onlarla bağlı, tәxminәn, belә bir tәsәvvür vardı; bun-
dan başqa, ümid edirdim ki, biz ora düşәndә, yәqin, gim-
naziyada, az da olsa, alman dili öyrәnmәyim karıma
çatacaq. Amma mәni әn çox sevindirәn iş imkanının özü
idi, belә düşünürdüm ki, işin sayәsindә, nәhayәt ki,
hәyatım qaydaya düşüb müәyyәn mәna kәsb edәcәk,
faydalı zәhmәtlә mәşğul olacağam, mәndә yeni
tәәssüratlar yaranacaq, hәrdәn dә, әlbәttә ki, zarafat
elәmәyә, әylәnmәyә bәhanә tapılacaq, bir sözlә, indiyә
qәdәr olduğundan daha ağıllı ömür sürәcәyәm, öz
zövqümә cavab verәn yeni hәyat tәrzim olacaq. Bizә
bunu vәd etmişdilәr, elә uşaqlarla öz aramızda da, tәbii
ki, bu barәdә xeyli danışmış, hәr şeyi lazımınca götür-
qoy elәmişdik. Bütün bunlarla yanaşı, beynimdә bir fikir
yanıb-sönürdü ki, inşallah, әgәr hәr şey lazımi qaydada
getsә, dünyanı da bir az gәzib görәrәm. Amma axırıncı
günlәrin bәzi hadisәlәrini – jandarmlarla ünsiyyәti,
xüsusәn dә onların vәsiqәmә münasibәtlәrini vә
ümumiyyәtlә, başıma gәlәn hәr şeyi – yada salanda,
doğrusu, heç vәtәn sevgisi dә mәni çox tutub saxlamırdı.
Lakin aramızda ayrı cür düşünәn inamsız adamlara
da rast gәlirdik. Belәlәrinin hansısa fәrqli, tam başqa
mәlumatları vardı, o cümlәdәn almanların xarakterinә
