Page 183 - talesiz
P. 183
TALESİZ
Uşaqlardan biri hәtta “Kxenir”1 deyib hırıldadı, o saat da 183
hamısı xorla gülmәyә başladı. Heç bir şübhәm qalmadı
ki, kim dә olmasa, onlar qardaşımızı tanıyır, özü dә çox
yaxşı tanıyırlar. Bu, mәnә pis tәsir elәdi, istәdim başa
salım ki, macarların mәni özlәrindәn saymaması sәhvdir,
ümumilikdә macarlar haqqında onların fikrini bölüşürәm.
Bütün bunlar qәribә, hәtta alçaldıcıdır. Әn әsası isә, niyә
macarlara görә mәnә çәp-çәp, düşmәncәsinә baxdıqlarını
anlaya bilmirәm. Yenә o mәnasız maneә yadıma düşdü.
Axı onlara düşündüklәrimin hamısını demәk istәsәm,
bunu ancaq macar dilimdә, uzaqbaşı almanca (bu, daha
pis) deyә bilәrdim. Üstümdә daha bir günah vardı ki, artıq
nә vaxtdan bәriydi gizlәmәyә gücüm yetmirdi. Tez bir
zamanda öyrәndim ki, tәbii ehtiyac sәni sıxışdıranda sa-
nitar kömәkçilәrindәn biri olan dustağı (yaşda özündәn
böyük dә ola bilәr, hәmyaşın da) çağırmalısan. Belә
vәziyyәtlәrdә o, әlindә ensiz, uzun qulplu qabla gәlirdi
vә hәmin qabı adyalın altına soxurdu. Sonra “Bitte! Fer-
tig! Bitte!”2 deyә yenidәn onu çağırmaq lazım gәlirdi. O,
yaxınlaşana qәdәr tәkidlә çağırmalı idin. Әgәr gün
әrzindә bir-iki dәfә belә ehtiyac yaranardısa, heç kim, heç
o kömәkçinin özü dә belә bir şeyin qanunauyğunluğunu
inkar edә bilmәzdi. Amma mәn mәcburәn gündә üç,
bәzәn dörd dәfә onu kömәyә çağırmalı olurdum vә bun-
dan necә qәzәblәndiyini (onu da başa düşmәk olardı)
görürdüm. Bir dәfә hәtta qabı hәkimә apardı, içindәkini
ona göstәrib nәsә izah elәdi. Hәkim mәnim cinayәtimin
“maddi sübut”una baxıb bir az fikrә getdi, әlinin vә
başının hәrәkәti narazılıq ifadә etdi.
Axşam qәnd payımı aldım, ilk baxışda hәr şey qay-
dasındaymış kimi görünürdü. Mәn yenidәn daha etibarlı
1 Kxenir – çörək (macar)
2 Bitte! Fertig! Bitte! – Buyurun! Hazırdır! Buyurun! (alm.)
Uşaqlardan biri hәtta “Kxenir”1 deyib hırıldadı, o saat da 183
hamısı xorla gülmәyә başladı. Heç bir şübhәm qalmadı
ki, kim dә olmasa, onlar qardaşımızı tanıyır, özü dә çox
yaxşı tanıyırlar. Bu, mәnә pis tәsir elәdi, istәdim başa
salım ki, macarların mәni özlәrindәn saymaması sәhvdir,
ümumilikdә macarlar haqqında onların fikrini bölüşürәm.
Bütün bunlar qәribә, hәtta alçaldıcıdır. Әn әsası isә, niyә
macarlara görә mәnә çәp-çәp, düşmәncәsinә baxdıqlarını
anlaya bilmirәm. Yenә o mәnasız maneә yadıma düşdü.
Axı onlara düşündüklәrimin hamısını demәk istәsәm,
bunu ancaq macar dilimdә, uzaqbaşı almanca (bu, daha
pis) deyә bilәrdim. Üstümdә daha bir günah vardı ki, artıq
nә vaxtdan bәriydi gizlәmәyә gücüm yetmirdi. Tez bir
zamanda öyrәndim ki, tәbii ehtiyac sәni sıxışdıranda sa-
nitar kömәkçilәrindәn biri olan dustağı (yaşda özündәn
böyük dә ola bilәr, hәmyaşın da) çağırmalısan. Belә
vәziyyәtlәrdә o, әlindә ensiz, uzun qulplu qabla gәlirdi
vә hәmin qabı adyalın altına soxurdu. Sonra “Bitte! Fer-
tig! Bitte!”2 deyә yenidәn onu çağırmaq lazım gәlirdi. O,
yaxınlaşana qәdәr tәkidlә çağırmalı idin. Әgәr gün
әrzindә bir-iki dәfә belә ehtiyac yaranardısa, heç kim, heç
o kömәkçinin özü dә belә bir şeyin qanunauyğunluğunu
inkar edә bilmәzdi. Amma mәn mәcburәn gündә üç,
bәzәn dörd dәfә onu kömәyә çağırmalı olurdum vә bun-
dan necә qәzәblәndiyini (onu da başa düşmәk olardı)
görürdüm. Bir dәfә hәtta qabı hәkimә apardı, içindәkini
ona göstәrib nәsә izah elәdi. Hәkim mәnim cinayәtimin
“maddi sübut”una baxıb bir az fikrә getdi, әlinin vә
başının hәrәkәti narazılıq ifadә etdi.
Axşam qәnd payımı aldım, ilk baxışda hәr şey qay-
dasındaymış kimi görünürdü. Mәn yenidәn daha etibarlı
1 Kxenir – çörək (macar)
2 Bitte! Fertig! Bitte! – Buyurun! Hazırdır! Buyurun! (alm.)
