Page 135 - talesiz
P. 135
ESİZ
söylәyәn vә dinlәyәnlәrin üzlәrindәki mülayim ifadәdәn, 135
eyni zamanda istehza dolu acı tәbәssümündәn belә
qәnaәtә gәlmәk olardı. Ürәyincә olan bir musiqini
dinlәyәndә vә ya hansısa tәsirli hekayәti eşidәndә,
adәtәn, insanın üzündә buna bәnzәr ifadә yaranır. Ancaq
o adamlarda hәmişә eyni tәşәbbüskarlığı vә xoş niyyәti
dә sezirdim. Onlar rәhbәrliyin gözünә nümunәvi dustaq
kimi görünmәk arzusuyla alışıb-yanırdılar. Neylәmәk
olar, yaşadığımız hәyatın şәrtlәri mәhz bunu tәlәb edir,
üstәlik, belә demәk mümkünsә, hәyat özü buna mәcbur
edirdi. Әgәr sırada nizam-intizam qüsursuz olsaydı, adam
sayı başlanğıcdakı ilә uyğun gәlsәydi, onda yoxlama
vaxtından әvvәl başa çatırdı (hәr halda, ilk zamanlar belә
olurdu). Әgәr sәylә çalışsaydın, onda yeri gәldi-gәlmәdi
döyülmәkdәn canını qurtaracağına ümid edә bilәrdin.
Bununla belә, mәnә elә gәlir ki, bizim hamımızın
düşüncә vә davranışlarını müәyyәn edәn eyni mәnfәәt
ümid deyildi – bunu tam sәmimi, vicdanla deyirәm.
Misal üçün, götürәk işi, daha dәqiq desәm, ilk iş gününün
nahardan sonrakı saatlarını. Biz çınqıl dolu vaqonu
boşaltmalı idik. Bandi Sitrom, tәbii ki, gözәtçinin (o qә-
dәr dә gәnc olmayan vә ilk baxışda mülayim adam tәsiri
bağışlayan әsgәrin) icazәsilә qurşağa qәdәr soyunmağı
(onun sarımtıl-qarabuğdayı dәrisini, o dәrinin altında ora-
bura diyirlәnәn rәvan әzәlәlәrini vә sol döşünün altındakı
doğum lәkәsini ilk dәfә onda gördüm) tәklif elәdi vә tam
ciddiyyәtlә dedi: “Hә, qardaşlar, macar oğullarının nәyә
qadir olduğunu göstәrәk”.
Onu deyim ki, әlimә ilk dәfә dәmir yaba almağıma
baxmayaraq, gözәtçimiz dә, hәrdәn bizә baş çәkәn vә
görkәmindәn zavoddan göndәrilmiş ustaya oxşayan
adam da işimdәn razı görünürdülәr vә bu, bizi daha da
coşdururdu. Bir müddәtdәn sonra ovuclarım göynәmәyә
söylәyәn vә dinlәyәnlәrin üzlәrindәki mülayim ifadәdәn, 135
eyni zamanda istehza dolu acı tәbәssümündәn belә
qәnaәtә gәlmәk olardı. Ürәyincә olan bir musiqini
dinlәyәndә vә ya hansısa tәsirli hekayәti eşidәndә,
adәtәn, insanın üzündә buna bәnzәr ifadә yaranır. Ancaq
o adamlarda hәmişә eyni tәşәbbüskarlığı vә xoş niyyәti
dә sezirdim. Onlar rәhbәrliyin gözünә nümunәvi dustaq
kimi görünmәk arzusuyla alışıb-yanırdılar. Neylәmәk
olar, yaşadığımız hәyatın şәrtlәri mәhz bunu tәlәb edir,
üstәlik, belә demәk mümkünsә, hәyat özü buna mәcbur
edirdi. Әgәr sırada nizam-intizam qüsursuz olsaydı, adam
sayı başlanğıcdakı ilә uyğun gәlsәydi, onda yoxlama
vaxtından әvvәl başa çatırdı (hәr halda, ilk zamanlar belә
olurdu). Әgәr sәylә çalışsaydın, onda yeri gәldi-gәlmәdi
döyülmәkdәn canını qurtaracağına ümid edә bilәrdin.
Bununla belә, mәnә elә gәlir ki, bizim hamımızın
düşüncә vә davranışlarını müәyyәn edәn eyni mәnfәәt
ümid deyildi – bunu tam sәmimi, vicdanla deyirәm.
Misal üçün, götürәk işi, daha dәqiq desәm, ilk iş gününün
nahardan sonrakı saatlarını. Biz çınqıl dolu vaqonu
boşaltmalı idik. Bandi Sitrom, tәbii ki, gözәtçinin (o qә-
dәr dә gәnc olmayan vә ilk baxışda mülayim adam tәsiri
bağışlayan әsgәrin) icazәsilә qurşağa qәdәr soyunmağı
(onun sarımtıl-qarabuğdayı dәrisini, o dәrinin altında ora-
bura diyirlәnәn rәvan әzәlәlәrini vә sol döşünün altındakı
doğum lәkәsini ilk dәfә onda gördüm) tәklif elәdi vә tam
ciddiyyәtlә dedi: “Hә, qardaşlar, macar oğullarının nәyә
qadir olduğunu göstәrәk”.
Onu deyim ki, әlimә ilk dәfә dәmir yaba almağıma
baxmayaraq, gözәtçimiz dә, hәrdәn bizә baş çәkәn vә
görkәmindәn zavoddan göndәrilmiş ustaya oxşayan
adam da işimdәn razı görünürdülәr vә bu, bizi daha da
coşdururdu. Bir müddәtdәn sonra ovuclarım göynәmәyә
