Page 114 - talesiz
P. 114
İMRE KERTES
larda müәyyәn qıcıq yaratması әbәs deyildi vә düşü-
nürәm ki, elә buna görә onu tez rәdd elәmәyә çalışırdılar.
Nә qәdәr qәribә dә olsa, danılmaz faktdır ki, Osven-
simdә cәmi üç gün keçirdim. Dördüncü günün axşamı
yenidәn qatarda, daha doğrusu, mәnә yaxşı tanış olan yük
vaqonlarının birindә idim. Öyrәndik ki, gedәcәyimiz
yerin adı Buhenvalddır1. Hәrçәnd qulağa belә xoş gәlәn
adlara indi daha ehtiyatla yanaşırdım. Bununla belә, heç
nәyә baxmayaraq, ürәyimdә arzularımın gerçәklәşә-
cәyinә dair sevinc qarışıq gizli bir intizar, xoş bir duyğu
vardı. Mәni bu qәnaәtә gәtirәn sәbәblәrdәn biri dә bizi
114 yola salanların üzlәrindә gördüyüm – bәlkә, mәnә elә
gәlmişdi – hәsәd idi. Onların, әsasәn, köhnә, tәcrübәli
düşәrgә sakinlәri, hәmçinin imtiyazlı dustaqlar (bunu
qollarındakı sarğı, başlarındakı papaq, ayaqlarındakı
çәkmәlәr sübut edirdi) olduğu da gözümdәn qaçmamışdı.
Qatarın yanında göstәriş verәn dә mәhz onlar idi. Alman
zabitlәrini uzaqdan gördüm. Onlardan bir neçәsi, üstәlik,
yüksәkrütbәli olmayanları uzaqda, platformanın kәna-
rında göründülәr. Sonra hәmin o yay gecәsinin dinc,
asudә rәnglәri hәmahәng olan sakit vә rahat stansiyada
endim. Burada heç bir şey düz üç gün yarım bundan
qabaq düşdüyüm hәyәcanla coşub-daşan, gәrgin,
әndişәli, gur işıqlı, ora-bura vurnuxan insanlarla, qovha-
qovla, hay-küylә dolu stansiyanı xatırlatmırdı. Bu dәfә
yol haqqında deyilәsi sözüm xeyli azdır. Hәr şey keçәn
dәfәki kimi idi. Vaqonda altmış yox, sәksәn adam vardı.
Doğrudur, bu dәfә yükümüz yox idi, qadınların qayğısını
çәkmәyә dә ehtiyac qalmırdı. Hәmçinin küncә lәyәn
qoyulmuşdu. Hava çox isti idi vә su içmәk istәyirdik.
Üstünә iki pay marqarin çәkilmiş, ölçüsü hәmişәkindәn
böyük olan bir parça çörәyi vә sardelkanı xatırladan bir
1 “Buhenvald” sözünün mənası “fıstıq meşəsi” deməkdir. (alm.)
larda müәyyәn qıcıq yaratması әbәs deyildi vә düşü-
nürәm ki, elә buna görә onu tez rәdd elәmәyә çalışırdılar.
Nә qәdәr qәribә dә olsa, danılmaz faktdır ki, Osven-
simdә cәmi üç gün keçirdim. Dördüncü günün axşamı
yenidәn qatarda, daha doğrusu, mәnә yaxşı tanış olan yük
vaqonlarının birindә idim. Öyrәndik ki, gedәcәyimiz
yerin adı Buhenvalddır1. Hәrçәnd qulağa belә xoş gәlәn
adlara indi daha ehtiyatla yanaşırdım. Bununla belә, heç
nәyә baxmayaraq, ürәyimdә arzularımın gerçәklәşә-
cәyinә dair sevinc qarışıq gizli bir intizar, xoş bir duyğu
vardı. Mәni bu qәnaәtә gәtirәn sәbәblәrdәn biri dә bizi
114 yola salanların üzlәrindә gördüyüm – bәlkә, mәnә elә
gәlmişdi – hәsәd idi. Onların, әsasәn, köhnә, tәcrübәli
düşәrgә sakinlәri, hәmçinin imtiyazlı dustaqlar (bunu
qollarındakı sarğı, başlarındakı papaq, ayaqlarındakı
çәkmәlәr sübut edirdi) olduğu da gözümdәn qaçmamışdı.
Qatarın yanında göstәriş verәn dә mәhz onlar idi. Alman
zabitlәrini uzaqdan gördüm. Onlardan bir neçәsi, üstәlik,
yüksәkrütbәli olmayanları uzaqda, platformanın kәna-
rında göründülәr. Sonra hәmin o yay gecәsinin dinc,
asudә rәnglәri hәmahәng olan sakit vә rahat stansiyada
endim. Burada heç bir şey düz üç gün yarım bundan
qabaq düşdüyüm hәyәcanla coşub-daşan, gәrgin,
әndişәli, gur işıqlı, ora-bura vurnuxan insanlarla, qovha-
qovla, hay-küylә dolu stansiyanı xatırlatmırdı. Bu dәfә
yol haqqında deyilәsi sözüm xeyli azdır. Hәr şey keçәn
dәfәki kimi idi. Vaqonda altmış yox, sәksәn adam vardı.
Doğrudur, bu dәfә yükümüz yox idi, qadınların qayğısını
çәkmәyә dә ehtiyac qalmırdı. Hәmçinin küncә lәyәn
qoyulmuşdu. Hava çox isti idi vә su içmәk istәyirdik.
Üstünә iki pay marqarin çәkilmiş, ölçüsü hәmişәkindәn
böyük olan bir parça çörәyi vә sardelkanı xatırladan bir
1 “Buhenvald” sözünün mənası “fıstıq meşəsi” deməkdir. (alm.)
