Page 79 - pryaxin
P. 79
Xəzər yuxuları
demәk olar, eyni vaxta düşdü. Qohum-әqrәba yığışıb anamı son
mәnzilә yola saldı.
Stalin çarizmi, sözsüz, әsgәrin mahud gödәkcәsinin ciblәrini
yaxşıca doldurmuşdu. Sergey gündәlik әsgәr paltarında yox,
parad formasındaydı, sinәsi parıltılı metalla süslәnmişdi, kәnardan
baxanda xaçlıları xatırladırdı. Onu bu görkәmdә tәyyarәyә dә
buraxmazdılar. Sanki Kuril adalarından yox, Qızıl meydandan
gәlmişdi. Әlbәttә, cibindә bundan da artıq pul ola bilәrdi. Amma
onsuz da bütün ehtiyatını yollarda qoyub gәlәcәkdi. Qvardiya
serjantına minnәtdarlıq әlamәt olaraq, generalissimus Stalin onun
çәkmәlәrini dә pulla doldursaydı, nәticә eyni olacaqdı. Veteran
öz bacısının yanına, demәk olar, әliboş gәldi. Qurudulmuş ziyad
balığı, qadınların nәvazişi havayı olmur, iki müharibәnin qalibi
olmuş gәnc veteran olsan da.
Ancaq dayımın heç bir hәdiyyә gәtirmәdiyini söylәmәk dә
insafsızlıq olardı. O әyilib qapıdan içәri keçәndә, әlindә dermatinlә
üzlәnmiş çamadan, belindә isә lülә kimi bürmәlәnmiş şinel vardı.
Yay mövsümüydü. Havalar isti keçirdi, buna baxmayraq, generalis-
simus vә yerli komandanlıq onu şinellә tәmin etmişdi ki, lazım
gәlsә, tezcә yığışıb yenidәn әsgәrliyә getsin.
Nә isә, dayım çantasından iki hәdiyyә çıxardı. Anam üçün –
kәnarlarında üzüm salxımı şәkli olan naxışlı süfrә. Bu yaraşıqlı
süfrә sonradan mәnim ailәmә keçdi: son illәrdә uşaq çarpayısında
mәlәfәnin altına sәrirdik ki, sidik balışa hopmasın. Belәcә, açılıb-
yığılan süfrә bir-birinin ardınca dünyaya gәlәn qızlarımın
çarpayısında mәlәfә altlığına çevrildi. Dördüncü – kiçik qızım
bir azca böyüdükdәn sonra dayımın Rusiyanın o başından gәtirdiyi
süfrә yoxa çıxdı. Bәlkә dә, çürüyüb getdi, ola bilsin, başqa әsgi-
lәrlә birgә zibilliyә atıldı. Bir sözlә, izi-tozu da qalmadı. Anamdan
yadigar olaraq, yalnız çәrçivәsi iyirmi il әvvәl dәyişdirilmiş köh-
nә güzgü qaldı – o da artıq әlә gәlmirdi, qırıq-qırıq olmuşdu.
Güzgü bir vaxtlar evimizin divarından asılmışdı, mәn ona baxmaq
üçün hoppanmalı olurdum. İndi güzgüyә baxanda hoppanmıram,
amma artıq mәnzilin yox, bağ evimin divarından asılmış güzgüdә
gözlәrim hәmişә anamı axtarır. Mәnә elә gәlir ki, anamın gözәl
siması güzgüdә hәmişәlik hәkk olunub: hansısa gizli parolu
79
demәk olar, eyni vaxta düşdü. Qohum-әqrәba yığışıb anamı son
mәnzilә yola saldı.
Stalin çarizmi, sözsüz, әsgәrin mahud gödәkcәsinin ciblәrini
yaxşıca doldurmuşdu. Sergey gündәlik әsgәr paltarında yox,
parad formasındaydı, sinәsi parıltılı metalla süslәnmişdi, kәnardan
baxanda xaçlıları xatırladırdı. Onu bu görkәmdә tәyyarәyә dә
buraxmazdılar. Sanki Kuril adalarından yox, Qızıl meydandan
gәlmişdi. Әlbәttә, cibindә bundan da artıq pul ola bilәrdi. Amma
onsuz da bütün ehtiyatını yollarda qoyub gәlәcәkdi. Qvardiya
serjantına minnәtdarlıq әlamәt olaraq, generalissimus Stalin onun
çәkmәlәrini dә pulla doldursaydı, nәticә eyni olacaqdı. Veteran
öz bacısının yanına, demәk olar, әliboş gәldi. Qurudulmuş ziyad
balığı, qadınların nәvazişi havayı olmur, iki müharibәnin qalibi
olmuş gәnc veteran olsan da.
Ancaq dayımın heç bir hәdiyyә gәtirmәdiyini söylәmәk dә
insafsızlıq olardı. O әyilib qapıdan içәri keçәndә, әlindә dermatinlә
üzlәnmiş çamadan, belindә isә lülә kimi bürmәlәnmiş şinel vardı.
Yay mövsümüydü. Havalar isti keçirdi, buna baxmayraq, generalis-
simus vә yerli komandanlıq onu şinellә tәmin etmişdi ki, lazım
gәlsә, tezcә yığışıb yenidәn әsgәrliyә getsin.
Nә isә, dayım çantasından iki hәdiyyә çıxardı. Anam üçün –
kәnarlarında üzüm salxımı şәkli olan naxışlı süfrә. Bu yaraşıqlı
süfrә sonradan mәnim ailәmә keçdi: son illәrdә uşaq çarpayısında
mәlәfәnin altına sәrirdik ki, sidik balışa hopmasın. Belәcә, açılıb-
yığılan süfrә bir-birinin ardınca dünyaya gәlәn qızlarımın
çarpayısında mәlәfә altlığına çevrildi. Dördüncü – kiçik qızım
bir azca böyüdükdәn sonra dayımın Rusiyanın o başından gәtirdiyi
süfrә yoxa çıxdı. Bәlkә dә, çürüyüb getdi, ola bilsin, başqa әsgi-
lәrlә birgә zibilliyә atıldı. Bir sözlә, izi-tozu da qalmadı. Anamdan
yadigar olaraq, yalnız çәrçivәsi iyirmi il әvvәl dәyişdirilmiş köh-
nә güzgü qaldı – o da artıq әlә gәlmirdi, qırıq-qırıq olmuşdu.
Güzgü bir vaxtlar evimizin divarından asılmışdı, mәn ona baxmaq
üçün hoppanmalı olurdum. İndi güzgüyә baxanda hoppanmıram,
amma artıq mәnzilin yox, bağ evimin divarından asılmış güzgüdә
gözlәrim hәmişә anamı axtarır. Mәnә elә gәlir ki, anamın gözәl
siması güzgüdә hәmişәlik hәkk olunub: hansısa gizli parolu
79