Page 73 - pryaxin
P. 73
Xəzər yuxuları
Bәstәboy, brauninq güllәsi kimi tökmәbәdәnli bu әkinçi qadın
ondan qorxmayan yeganә adam idi. Nә vaxtsa İvan Nikanoroviç
arvadına da әl qaldırırdı, ancaq bir neçә dәfә oxlovla tutarlı
cavab aldıqdan sonra bu praktikaya son qoydu. Oxlov İvan
Nikanoroviçә sakitlәşdirici hәb kimi tәsir göstәrirdi.
Onların böyük qızının on altı, ondan kiçiyinin on beş yaşı
vardı, biri atasına, digәri anasına çәkmişdi. Onlar artıq kәnd
oğlanlarına altdan-altdan göz qoymağa başlamışdılar: oğlanlar
atanın sanballı yumruğundan vә ananın universal oxlovundan
qorxsalar da, kәpәnәk kimi, qızların başına dolanırdılar.
Oğlanlar hәlә lap balacaydılar vә bizә böyük qibtә hissi ilә
baxırdılar. Atalı-analı olduqları üçün yaxın gәlәcәkdә onların
sakit, sabit hәyatında heç bir dәyişiklik gözlәnilmirdi. Yeri
gәlmişkәn, bu vәziyyәt çox davam etmәdi: on-on iki ildәn sonra
İvan dayı xәstәliyә tutuldu. Beynindәki şişi çox gec aşkarladılar.
Әvvәllәr xaç suyuna çәkәn İohanın saçları kimi gur saçları olan
İvan dayının başı sarı, tüksüz, böyük şişi xatırladırdı. Necә
deyәrlәr, oxa tuş gәlmә! Bu iki balaca, şıltaq oğlan mәhz oxun
hәdәfindә dayanmışdı: ata-ananın әlinin altında. Bu әl qayığın
üstündәki yelkәn kimi hәmişә onların başı üstündәydi. Hәtta iki
әl. Biri sağdan, biri soldan. Gah sağdan, gah da soldan. Bu
әllәrin zәrbәsi, oxlov götürmәdәn dә, dәqiq vә sәrrast idi: rus
sözlәrindәki vurgular kimi. Yeri gәlmişkәn, onlar da ataları kimi
rus dilini zәif bilirdi. Amma yox – ata nalayiq ifadәlәr işlәtmәyin
ustası idi, ana isә tәnә vurmaqda güclüydü. Bir dә vurğularda.
Bu azyaşlı şeytanlar sövq-tәbii hiss edirdi ki, ata-ana qeybә
çәkildikdә şillә-şapalaqlar da yox olur. Ona görә dә qibtә etmәyә
dәyәr!
Mәni qonşu otağa “söhbәt”ә çağırdılar. Qızlar elә baxdı ki,
elә bil mәni Paris sürgününә göndәrirlәr.
73
Bәstәboy, brauninq güllәsi kimi tökmәbәdәnli bu әkinçi qadın
ondan qorxmayan yeganә adam idi. Nә vaxtsa İvan Nikanoroviç
arvadına da әl qaldırırdı, ancaq bir neçә dәfә oxlovla tutarlı
cavab aldıqdan sonra bu praktikaya son qoydu. Oxlov İvan
Nikanoroviçә sakitlәşdirici hәb kimi tәsir göstәrirdi.
Onların böyük qızının on altı, ondan kiçiyinin on beş yaşı
vardı, biri atasına, digәri anasına çәkmişdi. Onlar artıq kәnd
oğlanlarına altdan-altdan göz qoymağa başlamışdılar: oğlanlar
atanın sanballı yumruğundan vә ananın universal oxlovundan
qorxsalar da, kәpәnәk kimi, qızların başına dolanırdılar.
Oğlanlar hәlә lap balacaydılar vә bizә böyük qibtә hissi ilә
baxırdılar. Atalı-analı olduqları üçün yaxın gәlәcәkdә onların
sakit, sabit hәyatında heç bir dәyişiklik gözlәnilmirdi. Yeri
gәlmişkәn, bu vәziyyәt çox davam etmәdi: on-on iki ildәn sonra
İvan dayı xәstәliyә tutuldu. Beynindәki şişi çox gec aşkarladılar.
Әvvәllәr xaç suyuna çәkәn İohanın saçları kimi gur saçları olan
İvan dayının başı sarı, tüksüz, böyük şişi xatırladırdı. Necә
deyәrlәr, oxa tuş gәlmә! Bu iki balaca, şıltaq oğlan mәhz oxun
hәdәfindә dayanmışdı: ata-ananın әlinin altında. Bu әl qayığın
üstündәki yelkәn kimi hәmişә onların başı üstündәydi. Hәtta iki
әl. Biri sağdan, biri soldan. Gah sağdan, gah da soldan. Bu
әllәrin zәrbәsi, oxlov götürmәdәn dә, dәqiq vә sәrrast idi: rus
sözlәrindәki vurgular kimi. Yeri gәlmişkәn, onlar da ataları kimi
rus dilini zәif bilirdi. Amma yox – ata nalayiq ifadәlәr işlәtmәyin
ustası idi, ana isә tәnә vurmaqda güclüydü. Bir dә vurğularda.
Bu azyaşlı şeytanlar sövq-tәbii hiss edirdi ki, ata-ana qeybә
çәkildikdә şillә-şapalaqlar da yox olur. Ona görә dә qibtә etmәyә
dәyәr!
Mәni qonşu otağa “söhbәt”ә çağırdılar. Qızlar elә baxdı ki,
elә bil mәni Paris sürgününә göndәrirlәr.
73