Page 206 - pryaxin
P. 206
rgi Pryaxin
***
Blaqodarnıda hәr şey başqa cür idi. Dәrslәrini qavraya
bilmirdi, başında heç nә qalmırdı. Başı hәlә deşilmәmişdi, bәlkә,
ona görә beyninә heç nә girmirdi? Ya da indicә öyrәndiklәri qafa
tasının divarlarından buxarlanıb gedirdi… Dörd dәrsin dördündә
dә müqqәvva kimi oturur, sonra çantasını sürüyә-sürüyә evә
gәlir, oturub key-key gözünü divara zillәyirdi. Söndürülmüş
әhәnglә ağardılan divar binokl rolunu oynayırdı: Sergey uzaq
Nikoladakı evini, sevimli itini, әtrafdakı ucsuz-bucaqsız çöllüyü
aydın görürdü. Qamışlıqlarda gizli-gizli axan çaylar, bu yerlәrdәn
yavaş-yavaş, qadın addımlarıyla uzaqlaşan Sarmat dәnizinin
arxada buraxıb getdiyi duzlu göllәr gözü önündә canlanırdı.
Buzların әriyib-töküldüyü çaylar әvvәlcә gurultuyla şimala doğru
axır, sonra Yerin fırlanma sürәti onları üfürüb geriyә qaytarırdı.
Sergey çayların dәnizә töküldüyü yerlәri dә görürdü. Çaylar
uzun, nazik, ora-bura vurnuxan zәli kimi dәnizin gen sinәsinә
yapışmışdı. Sanki uzaqlardan baş alıb gәlәn çaylar bol-bol su
gәtirmәk әvәzinә, özlәri dәnizdәn qidalanır – ana döşündәn süd
әmәn körpәlәr sayağı.
Böyük hay-küylә dәnizә doğru şütüyәn Ana Çayı vә çayın
mәcrasındakı iki fәrqli axını da görürdü. Onlardan biri aşağıdan,
çayın dibiylә axırdı. Axının gümüşü-boz rәngә çalan işartıları
eyni mundirlәrdә özünü qurban vermәyә hazır olan әsgәrlәri
xatırladırdı. Onların sıx cәrgәsi ölümә doğru addımlayırdı. Amma
nәyisә qәsb etmәk, әlә keçirmәk üçün yox, qәhrәmanlıq ruhunun
tәhriki ilә hücum edirdilәr. Yuxarıdakı axın nisbәtәn sakit, bir
qәdәr nizamsız tәsir bağışlayır. O da gümüşü rәngә çalır, amma
günәşә daha yaxın olduğu üçün daha parlaqdır. Bu axın, olsa-
olsa, әl enindәdir, çayın üzәrindә әmәlә gәlәn qırışıqları ülgüc
kimi kәsib-keçir – elә bil iti bıçıqla qoyunun dәrisini soyursan.
Ülgücün kәsdiyi yerdә yüksәk әyarlı, cilalanmış gümüş görünür.
Bәzәn şahә qalxan dalğaların hәrәkәti, buradan baxanda, qәfildәn
suyun altından boy göstәrәn әsatir qәhrәmanının qılınc çәkib
irәliyә doğru şığımasını xatırladır.
206
***
Blaqodarnıda hәr şey başqa cür idi. Dәrslәrini qavraya
bilmirdi, başında heç nә qalmırdı. Başı hәlә deşilmәmişdi, bәlkә,
ona görә beyninә heç nә girmirdi? Ya da indicә öyrәndiklәri qafa
tasının divarlarından buxarlanıb gedirdi… Dörd dәrsin dördündә
dә müqqәvva kimi oturur, sonra çantasını sürüyә-sürüyә evә
gәlir, oturub key-key gözünü divara zillәyirdi. Söndürülmüş
әhәnglә ağardılan divar binokl rolunu oynayırdı: Sergey uzaq
Nikoladakı evini, sevimli itini, әtrafdakı ucsuz-bucaqsız çöllüyü
aydın görürdü. Qamışlıqlarda gizli-gizli axan çaylar, bu yerlәrdәn
yavaş-yavaş, qadın addımlarıyla uzaqlaşan Sarmat dәnizinin
arxada buraxıb getdiyi duzlu göllәr gözü önündә canlanırdı.
Buzların әriyib-töküldüyü çaylar әvvәlcә gurultuyla şimala doğru
axır, sonra Yerin fırlanma sürәti onları üfürüb geriyә qaytarırdı.
Sergey çayların dәnizә töküldüyü yerlәri dә görürdü. Çaylar
uzun, nazik, ora-bura vurnuxan zәli kimi dәnizin gen sinәsinә
yapışmışdı. Sanki uzaqlardan baş alıb gәlәn çaylar bol-bol su
gәtirmәk әvәzinә, özlәri dәnizdәn qidalanır – ana döşündәn süd
әmәn körpәlәr sayağı.
Böyük hay-küylә dәnizә doğru şütüyәn Ana Çayı vә çayın
mәcrasındakı iki fәrqli axını da görürdü. Onlardan biri aşağıdan,
çayın dibiylә axırdı. Axının gümüşü-boz rәngә çalan işartıları
eyni mundirlәrdә özünü qurban vermәyә hazır olan әsgәrlәri
xatırladırdı. Onların sıx cәrgәsi ölümә doğru addımlayırdı. Amma
nәyisә qәsb etmәk, әlә keçirmәk üçün yox, qәhrәmanlıq ruhunun
tәhriki ilә hücum edirdilәr. Yuxarıdakı axın nisbәtәn sakit, bir
qәdәr nizamsız tәsir bağışlayır. O da gümüşü rәngә çalır, amma
günәşә daha yaxın olduğu üçün daha parlaqdır. Bu axın, olsa-
olsa, әl enindәdir, çayın üzәrindә әmәlә gәlәn qırışıqları ülgüc
kimi kәsib-keçir – elә bil iti bıçıqla qoyunun dәrisini soyursan.
Ülgücün kәsdiyi yerdә yüksәk әyarlı, cilalanmış gümüş görünür.
Bәzәn şahә qalxan dalğaların hәrәkәti, buradan baxanda, qәfildәn
suyun altından boy göstәrәn әsatir qәhrәmanının qılınc çәkib
irәliyә doğru şığımasını xatırladır.
206
