Page 171 - pryaxin
P. 171
Xəzər yuxuları
– Çünki onda hәlә ayaqlarımı kәsmәmişdilәr…
İndi onları tәkcә cürbәcür partiyalar vә hökumәtlәr sıxışdırmır,
özününkülәr onlardan da betәrdir. O vaxtlar tibb elmi bu qәdәr
inkişaf etmәmişdi, amma qocalar vә qarılar, xüsusәn dә qarılar,
onlar üçün xüsusi ayrılmış otaqlarda yaşayır, xәstә yatır, gün
keçirir, doxsan il ömür sürürdülәr. İndi isә bir şey olan kimi
yıxılıb ölürlәr. Bәlkә, belә daha gigiyenik, daha әlverişlidir. Nә
demәk olar – tibb elmi çox irәli gedib.
Yelka nәnәnin evindә dә belә bir otaq vardı. Orada iflic
olmuş bir qarı yatırdı. Yelkanın böyük qızından danışmıram –
onun Kostikdәn savayı, heç kimi yox idi. İki oğlu, bir qızı olan,
dul qalmış kiçik qızı nәzәrdә tuturam. Görünür, qarı xәstәlәnmә-
mişdәn qabaq tez-tez gәlib qızına kömәk edirmiş. Ayaqları tutu-
landan sonra isә heç yana getmәyib, elә buradaca yorğan-döşәyә
düşüb. Onun ayaq üstә olduğu vaxtları xatırlamıram, yalnız xәstә
yatdığı günlәr yadımdadır.
Kәndә gәlәndә Mariya nәnәgildә qalırdım, amma tez-tez
Yelkaya baş çәkmәyi dә unutmurdum: axı mәnim maqnitim –
Tolik burada yaşayırdı. Xәstә qarının yatdığı otağa girmәyә qor-
xurdum. Elә bilirdim, mәlәfә kimi dümağ pәrdәnin o üzünә
baxmaq yaxşı çıxmaz. Ürәk elәmirdim. O tәrәfdәn qәribә qoxu
gәlirdi, hәrdәnbir inilti sәslәri eşidirdim, mәnә elә gәlirdi ki,
orada küpәgirәn qarı yaşayır. Tolikin isә vecinә deyildi, nәnәm
onu sәslәyәndә, könülsüz dә olsa, pәrdәni qaldırıb içәri keçirdi.
Böyük bacısı da onun kimi. Mәnsә otaqdan kәnar gәzmәyә
çalışırdım.
Ancaq onu görmüşdüm, indi dә xatırlayıram. Doğrudur,
köhnә, sürtülmüş fotoşәkildәn sakit-sakit baxan bu qarının üzündә
diqqәtimi cәmlәyә bilmirәm, mәnim qurumuş yaddaşımda onun
xatirәsi obraza çevrilmir…
Onun dizinin üstündәki balaca obrazı isә yaxşı xatırlayıram.
Tolikin qoruyub-saxladığı köhnә fotolara baxarkәn, ilk növbәdә,
öz anamın şәklini görmәk istәyirdim, başqa heç kimin. Eybi
yoxdur, şәkil olmasın, heç olmasa, bir әlamәt, bir nişanә…
Axır ki, bu әlamәti görmәk mәnә nәsib oldu. O sanki son
anda fikrini dәyişib, utandığından adamların arxasına çәkilib
171
– Çünki onda hәlә ayaqlarımı kәsmәmişdilәr…
İndi onları tәkcә cürbәcür partiyalar vә hökumәtlәr sıxışdırmır,
özününkülәr onlardan da betәrdir. O vaxtlar tibb elmi bu qәdәr
inkişaf etmәmişdi, amma qocalar vә qarılar, xüsusәn dә qarılar,
onlar üçün xüsusi ayrılmış otaqlarda yaşayır, xәstә yatır, gün
keçirir, doxsan il ömür sürürdülәr. İndi isә bir şey olan kimi
yıxılıb ölürlәr. Bәlkә, belә daha gigiyenik, daha әlverişlidir. Nә
demәk olar – tibb elmi çox irәli gedib.
Yelka nәnәnin evindә dә belә bir otaq vardı. Orada iflic
olmuş bir qarı yatırdı. Yelkanın böyük qızından danışmıram –
onun Kostikdәn savayı, heç kimi yox idi. İki oğlu, bir qızı olan,
dul qalmış kiçik qızı nәzәrdә tuturam. Görünür, qarı xәstәlәnmә-
mişdәn qabaq tez-tez gәlib qızına kömәk edirmiş. Ayaqları tutu-
landan sonra isә heç yana getmәyib, elә buradaca yorğan-döşәyә
düşüb. Onun ayaq üstә olduğu vaxtları xatırlamıram, yalnız xәstә
yatdığı günlәr yadımdadır.
Kәndә gәlәndә Mariya nәnәgildә qalırdım, amma tez-tez
Yelkaya baş çәkmәyi dә unutmurdum: axı mәnim maqnitim –
Tolik burada yaşayırdı. Xәstә qarının yatdığı otağa girmәyә qor-
xurdum. Elә bilirdim, mәlәfә kimi dümağ pәrdәnin o üzünә
baxmaq yaxşı çıxmaz. Ürәk elәmirdim. O tәrәfdәn qәribә qoxu
gәlirdi, hәrdәnbir inilti sәslәri eşidirdim, mәnә elә gәlirdi ki,
orada küpәgirәn qarı yaşayır. Tolikin isә vecinә deyildi, nәnәm
onu sәslәyәndә, könülsüz dә olsa, pәrdәni qaldırıb içәri keçirdi.
Böyük bacısı da onun kimi. Mәnsә otaqdan kәnar gәzmәyә
çalışırdım.
Ancaq onu görmüşdüm, indi dә xatırlayıram. Doğrudur,
köhnә, sürtülmüş fotoşәkildәn sakit-sakit baxan bu qarının üzündә
diqqәtimi cәmlәyә bilmirәm, mәnim qurumuş yaddaşımda onun
xatirәsi obraza çevrilmir…
Onun dizinin üstündәki balaca obrazı isә yaxşı xatırlayıram.
Tolikin qoruyub-saxladığı köhnә fotolara baxarkәn, ilk növbәdә,
öz anamın şәklini görmәk istәyirdim, başqa heç kimin. Eybi
yoxdur, şәkil olmasın, heç olmasa, bir әlamәt, bir nişanә…
Axır ki, bu әlamәti görmәk mәnә nәsib oldu. O sanki son
anda fikrini dәyişib, utandığından adamların arxasına çәkilib
171
