Page 163 - pryaxin
P. 163
Xəzər yuxuları
“qanun” demәkdir. Bunu öyrәnәndә çiyinlәrimi çәkdim: Melanya
nәnә, görәsәn, bununla nә demәk istәyirmiş? Yalnız indi, necә
deyәrlәr, ömrümün qürub çağında başa düşmәyә başlamışam ki,
“adәt” – tәrcümәsiz-filansız, “tale” demәkdir.
Hәr kәsin öz taleyi.
Rus taleyi lap qәdm zamanlardan bu yana Şәrq çalarları,
aksenti ilә süslәnib, bundan sonra da ta qiyamәt gününә qәdәr
belә olacaq. Malaşka nәnә (kiçik uşaqlara xitabәn dediklәri kimi –
Kaşka-Malaşka) – Qafqazda doğulub boya-başa çatmış, Qafqazın
әsiri, heyranı olmuş qadın bütün bunları әvvәlcәdәn bilirdi. Onu
heç kәs başa salmamışdı, öyrәtmәmişdi – bu, yenicә doğulmuş
körpәnin ana südünü tanıması kimi bir şeydir.
Talant – qanun – tale.
Hәyatım boyu mәnә ötürülәn bu mirası qoruyub-saxlamağa,
yaşatmağa çalışmışam. İstәmişәm ki, taleyin amansız dolanbac-
larında itib-batmasın.
Onların özü isә mәnә gülә-gülә çox әziyyәt veriblәr. Anatoli
gülә-gülә, mәni atın (anamın sevimli madyanı Kuklanın) çılpaq
belinә mindirir, aşağıdan barmaq silkәlәyirdi: bax ha, yıxılma…
Kuklanın seyrәk yalmanından elә bәrk-bәrk yapışırdım, elә bil o,
mәni yox, mәn onu harasa çәkib aparacaqdım. Anatolinin isә
dünya vecinә deyildi, qollarını açıb vәliәhdi qorumaq әvәzinә,
kәnarda dayanıb hırıldayırdı.
Sonra üzüm öyrәşdi – hәtta bu әzablardan hәzz almağa
başladım.
Bundan başqa, mәni “XVZ” markalı (bu abreviaturanı o,
müxtәlif vaxtlarda müxtәlif cür izah edirdi, bunlardan biri bizim
birgә hәrәkәtimizi çox gözәl ifadә edirdi, onu burada sәslәndirmәk,
bәlkә dә, yaxşı olmaz) velosipedinin ramasının üstündә otuzdurur,
tәpәdәn üzüaşağı sürәt götürürdü. Kuma çayının üstündәki
körpüdәn güllә kimi keçib gedirdik. Bu zaman hәrәkәt boyu
bircә dәfә nәfәs alırdım. Hәrәkәtә başlayanda ciyәrimә hava
çәkir, bir dә dayananda nәfәsimi buraxırdım. Mәnә elә gәlirdi ki,
ürәyim sәrçә ürәyi kimi çırpınır, dәqiqәdә milyon dәfә vurur.
Anatoli isә pedalları fırladır, bu zaman heç nә olmamış kimi,
dәlicәsinә qәhqәhә çәkirdi. Lәnәtә gәlmiş velosiped, qanadları
olmasa da, sahil qaranquşu kimi uçurdu. Çay qırağında, kәndarası
163
“qanun” demәkdir. Bunu öyrәnәndә çiyinlәrimi çәkdim: Melanya
nәnә, görәsәn, bununla nә demәk istәyirmiş? Yalnız indi, necә
deyәrlәr, ömrümün qürub çağında başa düşmәyә başlamışam ki,
“adәt” – tәrcümәsiz-filansız, “tale” demәkdir.
Hәr kәsin öz taleyi.
Rus taleyi lap qәdm zamanlardan bu yana Şәrq çalarları,
aksenti ilә süslәnib, bundan sonra da ta qiyamәt gününә qәdәr
belә olacaq. Malaşka nәnә (kiçik uşaqlara xitabәn dediklәri kimi –
Kaşka-Malaşka) – Qafqazda doğulub boya-başa çatmış, Qafqazın
әsiri, heyranı olmuş qadın bütün bunları әvvәlcәdәn bilirdi. Onu
heç kәs başa salmamışdı, öyrәtmәmişdi – bu, yenicә doğulmuş
körpәnin ana südünü tanıması kimi bir şeydir.
Talant – qanun – tale.
Hәyatım boyu mәnә ötürülәn bu mirası qoruyub-saxlamağa,
yaşatmağa çalışmışam. İstәmişәm ki, taleyin amansız dolanbac-
larında itib-batmasın.
Onların özü isә mәnә gülә-gülә çox әziyyәt veriblәr. Anatoli
gülә-gülә, mәni atın (anamın sevimli madyanı Kuklanın) çılpaq
belinә mindirir, aşağıdan barmaq silkәlәyirdi: bax ha, yıxılma…
Kuklanın seyrәk yalmanından elә bәrk-bәrk yapışırdım, elә bil o,
mәni yox, mәn onu harasa çәkib aparacaqdım. Anatolinin isә
dünya vecinә deyildi, qollarını açıb vәliәhdi qorumaq әvәzinә,
kәnarda dayanıb hırıldayırdı.
Sonra üzüm öyrәşdi – hәtta bu әzablardan hәzz almağa
başladım.
Bundan başqa, mәni “XVZ” markalı (bu abreviaturanı o,
müxtәlif vaxtlarda müxtәlif cür izah edirdi, bunlardan biri bizim
birgә hәrәkәtimizi çox gözәl ifadә edirdi, onu burada sәslәndirmәk,
bәlkә dә, yaxşı olmaz) velosipedinin ramasının üstündә otuzdurur,
tәpәdәn üzüaşağı sürәt götürürdü. Kuma çayının üstündәki
körpüdәn güllә kimi keçib gedirdik. Bu zaman hәrәkәt boyu
bircә dәfә nәfәs alırdım. Hәrәkәtә başlayanda ciyәrimә hava
çәkir, bir dә dayananda nәfәsimi buraxırdım. Mәnә elә gәlirdi ki,
ürәyim sәrçә ürәyi kimi çırpınır, dәqiqәdә milyon dәfә vurur.
Anatoli isә pedalları fırladır, bu zaman heç nә olmamış kimi,
dәlicәsinә qәhqәhә çәkirdi. Lәnәtә gәlmiş velosiped, qanadları
olmasa da, sahil qaranquşu kimi uçurdu. Çay qırağında, kәndarası
163
