Page 133 - pryaxin
P. 133
Xəzər yuxuları

mәmişdi, amma şirәli dәnәlәrinә, uzun saplağına baxanda hiss
olunurdu ki, bu il yaxşı mәhsul olacaq. Yerdәn bir qom çovdar
qoparıb, torpaqdan tәmizlәdim vә saçaqlı köklәri maşının baqajına
qoydum. Bunu çoxdan bilirdim: Rusiyada hakimiyyәt nә qәdәr
fәrasәtsizdirsә, torpaq bir o qәdәr bәrәkәtlidir. Torpaq, bir növ,
insanların sәhvini düzәldir.

Morşanskda mәnә elә gәldi ki, nәnәmin naftalin qoxuyan
sandığına girmişәm. Ağır, divarları qalın, yarısınacan yerә yatmış
sandığına. Sandıq o qәdәr köhnә, sınıq-sökük idi ki, baxanda
adamın ürәyi sızlayırdı. Kәnddә ağacları qırıb, yaşıllıqlar içindәn
yol salmışdılar. Bәzi insan mәskәnlәrinin arxitekturası çox
gözәldir, hәtta әhalinin mәdәni sәviyyәsinә uyğun gәlmir.
Morşanskdakı nәhәng palıd ağacları vә ağsöyüdlәr, әn azından, o
yerlәrin memarlığından da gözәldir. Hәrdәn hansısa sәsgüclәndi-
ricidәn eşidilәn mahnı sәdaları qulaqbatıran sükutu pozurdu:
“Tambova getmәk istәyir oğlan…” – insanların pulu nә qәdәr az
olsa, yalnız özlәrinә mәlum olan trayektoriya ilә, bir o qәdәr
mәqsәdyönlü vurnuxurlar. Oğlanı başa düşmәk olar. Tambov
vilayәt mәrkәzidir, özü dә çox uzaqda deyil. Bir vaxtlar bu
vilayәtin qubernatoru Derjavin olub. Doğrudur, onu çox işlәmәyә
qoymayıblar. Yerlilәr imkan vermәyib.

2001-ci il.
Dostumla dükana girib, konyak almaq istәyirdik. Bizә “Osenniy
sad” tәklif etdilәr – rәngi uyğun gәlirdi. Cavanlığımda Qara tor-
paqlarda bu araqdan çox içmişdim. Sәyyar dükan olan çoban
qoyun yataqlarından keçib bizim yanımıza gәlib-çıxanacan spirtli
içkilәrdәn yalnız “Osenniy sad” qalırdı.
Bir dә içalat kolbasası.
Qırmızı Ordunun müharibә apardığı illәrdә iki kiçik rus
şәhәri mәşhur idi: İvanovo vilayәtindә yerlәşәn Teykovo – orada
qulaqlı papaqlar vә yun parçadan patava tikirdilәr, bir dә Tambov
vilayәtindәki Morşansk – bu şәhәrcikdә maxorka istehsal olunurdu.
Әsgәrliyimi Tambovda çәkmişәm, indi isә güzarım Morşanska
düşmüşdü… Şәhәrdәn çıxdıqdan sonra yenidәn kәndarası yola
düşdük. Şükür Allaha, bu işıqlı sәliqәli yol sosial tәnәzzülә
uğramamışdı. Maşından düşüb әtrafı seyr etmәyә başladıq. Ot

133
   128   129   130   131   132   133   134   135   136   137   138