Page 106 - pryaxin
P. 106
rgi Pryaxin
ulduz anamın çırağı idi. Anam hәmişә daxmanın pәncәrәsindәn
qaranlığa zillәnib, dörd gözlә yolumu gözlәyirdi.
Çöllükdә dolaşan bu işıqlar, işıqsaçan kabuslar haqqında
rәvayәtlәr ağızdan-ağıza keçir, nәsildәn-nәslә ötürülürdü. İvan
dayı danışırdı ki, müharibәdәn әvvәl, sürücü kömәkçisi işlәdiyi
vaxtlarda çöldә “ağ paltarlı qadın” görüb. Gәlәcәk döyüşçünü әn
çox heyrәtә salan onun çiyinlәrinә tökülәn gur, dәn düşmüş
saçları olub. Qәfildәn maşının qabağına çıxan qadın kәnara
çәkilmәyә macal taparaq, qaranlığın içindәn fanerdәn düzәldilmiş
kabinәyә tәrәf qışqırıb:
– Ya-şa-ya-caq-sa-an!..
Bu hadisә onun yaddaşına hәkk olunmuşdu. İndi yollarda az
qala hәr kilometrdәn bir saçları dağınıq qadınlar görmәk olar,
amma onlardan heç biri yadda qalmır axı. Çünki hamısı bir-biri-
nә oxşayır. Amma müharibәdәn әvvәlkilәr yadda qalırdı. İndikilәr –
daha çox ayağısürüşkәn qızlardır, o vaxtkılar – say-seçmә
cadugәrlәr…
– Yaşayacaqsan.., – matı qurumuş dayım külәyin vıyıltısına
baxmayaraq, bu sözü aydın eşidib.
Dayım müharibәdә tez-tez bu sözü xatırlayır, bunun bir kәlәk
olduğunu zәnn edirmiş: yәqin, aldadıb… Yox, aldatmayıbmış.
O, müharibәdәn sağ-salamat qayıtdı, amma sonrakı hәyata
dözmәdi, dәrd-qәm belini bükdü.
…Ağlı kәsmәyәn azyaşlı dәcәllәri tutub-saxlamağa çalışan
böyüklәr, nәhayәt, başa düşdülәr ki, nә bu işıqlar, nә dә onları
müşayiәt elәyәn gurultu-partıltı özüylә fәlakәt gәtirmir, bu, daha
çox, möcüzәdir.
Hәr halda, kürәşәkilli ildırım deyildi.
Yavaş-yavaş sakitlәşdilәr.
Yәqin, başa düşdünüz, bu möcüzә qara qazan kimi cilalanmış
dәmirdәn başqa bir şey deyildi. Özü dә iyli-qoxulu. Bu böyük
dәmir parçasının içindәkilәr isә bir başqa möcüzәydi. Üzәrinә bu
yerlәrin tozu qonmuş qapılar şala cırcıramanın boz qanadları
kimi gәrilib-açıldı, zәrli-baftalı maşından iki mәxluq düşdü.
Kәnardan baxanda insana oxşayırdılar. Parıltılı, qabarıq, dәri
şlemdәydilәr – bu, onları әcaib dombagöz qurbağalara oxşadırdı.
106
ulduz anamın çırağı idi. Anam hәmişә daxmanın pәncәrәsindәn
qaranlığa zillәnib, dörd gözlә yolumu gözlәyirdi.
Çöllükdә dolaşan bu işıqlar, işıqsaçan kabuslar haqqında
rәvayәtlәr ağızdan-ağıza keçir, nәsildәn-nәslә ötürülürdü. İvan
dayı danışırdı ki, müharibәdәn әvvәl, sürücü kömәkçisi işlәdiyi
vaxtlarda çöldә “ağ paltarlı qadın” görüb. Gәlәcәk döyüşçünü әn
çox heyrәtә salan onun çiyinlәrinә tökülәn gur, dәn düşmüş
saçları olub. Qәfildәn maşının qabağına çıxan qadın kәnara
çәkilmәyә macal taparaq, qaranlığın içindәn fanerdәn düzәldilmiş
kabinәyә tәrәf qışqırıb:
– Ya-şa-ya-caq-sa-an!..
Bu hadisә onun yaddaşına hәkk olunmuşdu. İndi yollarda az
qala hәr kilometrdәn bir saçları dağınıq qadınlar görmәk olar,
amma onlardan heç biri yadda qalmır axı. Çünki hamısı bir-biri-
nә oxşayır. Amma müharibәdәn әvvәlkilәr yadda qalırdı. İndikilәr –
daha çox ayağısürüşkәn qızlardır, o vaxtkılar – say-seçmә
cadugәrlәr…
– Yaşayacaqsan.., – matı qurumuş dayım külәyin vıyıltısına
baxmayaraq, bu sözü aydın eşidib.
Dayım müharibәdә tez-tez bu sözü xatırlayır, bunun bir kәlәk
olduğunu zәnn edirmiş: yәqin, aldadıb… Yox, aldatmayıbmış.
O, müharibәdәn sağ-salamat qayıtdı, amma sonrakı hәyata
dözmәdi, dәrd-qәm belini bükdü.
…Ağlı kәsmәyәn azyaşlı dәcәllәri tutub-saxlamağa çalışan
böyüklәr, nәhayәt, başa düşdülәr ki, nә bu işıqlar, nә dә onları
müşayiәt elәyәn gurultu-partıltı özüylә fәlakәt gәtirmir, bu, daha
çox, möcüzәdir.
Hәr halda, kürәşәkilli ildırım deyildi.
Yavaş-yavaş sakitlәşdilәr.
Yәqin, başa düşdünüz, bu möcüzә qara qazan kimi cilalanmış
dәmirdәn başqa bir şey deyildi. Özü dә iyli-qoxulu. Bu böyük
dәmir parçasının içindәkilәr isә bir başqa möcüzәydi. Üzәrinә bu
yerlәrin tozu qonmuş qapılar şala cırcıramanın boz qanadları
kimi gәrilib-açıldı, zәrli-baftalı maşından iki mәxluq düşdü.
Kәnardan baxanda insana oxşayırdılar. Parıltılı, qabarıq, dәri
şlemdәydilәr – bu, onları әcaib dombagöz qurbağalara oxşadırdı.
106
