Page 549 - Patrik Modiano "Seçilmiş əsərləri"
P. 549
Òàíûìàäûüûìûç ãàäûíëàð 549
***
Üç gün әrzindә mәn mәtnin çapıyla mәşğul idim. Bir az sәhәr
işlәyirdim, bir az da günorta, saat beşә kimi. Sәn demә, Pijye kur-
sunda öyrәndiklәrim hәlә yadımdan çıxmayıbmış. Əvvәlcә musiqi
qoşurdum – avstriyalının valları arasından tapdığım havay
gitaralarının sәs yazısını. Amma sonra sakitlikdә işlәmәyә başladım
ki, çap etdiyim mәtnin mәnasını daha yaxşı anlayım. “Özünә
dәvәt”dә qaçaraq, mәnasına varmadan oxuduğum bәzi ifadәlәr
burda, “Öz üzәrindә iş”dә dә vardı. Keruredan mәnә izah elәdi ki,
bu mәtni onlar birlikdә cilalayıblar, özünün dediyi kimi, “birgә
sәylәrlә әrsәyә gәtiriblәr”. Lakin bu sәliqәli xәtt onunku idi, mәn
artıq bu xәtti yoxladığı dәftәrlәrdә görmüşdüm. Çap sürәtim zәif
idi vә çox sәhifәlәrdә eyni sözlәr dәfәlәrlә tәkrar olunurdu. Orda
deyilirdi ki, biz somnambulalar kimi yaşayır, hәyatımızın bütün
hәrәkәtlәrini mexaniki edirik. Bax, buna görә dә onların heç bir
dәyәri yoxdur. Vә әgәr bizim jestlәr, fikirlәr vә hisslәrimiz
mexanikidirsә, demәli, bir minimal sayda “poza” vә “hәrәkәtlәrdәn”
istifadә edir, bununla da özümüzü adiliyin sәrt çәrçivәsinә salırıq.
Bu qapalı çevrәdәn çıxmaq lazımdır vә bu da yalnız “Özünә
dönüş”lә mümkündür. Nahaq yerә dayanıb geri qayıdır, yazılanları
bir dә oxuyurdum, amma hәmin bu tәmrinlәrin nәdәn ibarәt
olduğunu başa düşә bilmirdim. Çox güman ki, onlar adı hәm dә
“öz üzәrindә iş”, yaxud sadәcә, “iş” olan bu “özünә dönüş”ü
axşam yığıncaqları zamanı tәtbiq edirdilәr. Yәqin, Keruredan
mәni belә yığıncaqlara aparanda bu barәdә daha çox bilәcәkdim.
Birinci gün makina arxasında çox oturandan sonra saat beşdә
evdәn çıxdım vә Vojirar küçәsiylә gedәrkәn birdәn hiss etdim ki,
günün bu vaxtlarında mәni incidәn xiffәt elә bil harasa yox olub.
“Konvansyon” stansiyasında metroya oturub, Monparnasadәk
getdim vә bütün marşrut әrzindә tam sakit idim. Sonra Latın
mәhәllәsinә yollandım. Yenә Sen-Mişel bulvarının sәkilәrindә
***
Üç gün әrzindә mәn mәtnin çapıyla mәşğul idim. Bir az sәhәr
işlәyirdim, bir az da günorta, saat beşә kimi. Sәn demә, Pijye kur-
sunda öyrәndiklәrim hәlә yadımdan çıxmayıbmış. Əvvәlcә musiqi
qoşurdum – avstriyalının valları arasından tapdığım havay
gitaralarının sәs yazısını. Amma sonra sakitlikdә işlәmәyә başladım
ki, çap etdiyim mәtnin mәnasını daha yaxşı anlayım. “Özünә
dәvәt”dә qaçaraq, mәnasına varmadan oxuduğum bәzi ifadәlәr
burda, “Öz üzәrindә iş”dә dә vardı. Keruredan mәnә izah elәdi ki,
bu mәtni onlar birlikdә cilalayıblar, özünün dediyi kimi, “birgә
sәylәrlә әrsәyә gәtiriblәr”. Lakin bu sәliqәli xәtt onunku idi, mәn
artıq bu xәtti yoxladığı dәftәrlәrdә görmüşdüm. Çap sürәtim zәif
idi vә çox sәhifәlәrdә eyni sözlәr dәfәlәrlә tәkrar olunurdu. Orda
deyilirdi ki, biz somnambulalar kimi yaşayır, hәyatımızın bütün
hәrәkәtlәrini mexaniki edirik. Bax, buna görә dә onların heç bir
dәyәri yoxdur. Vә әgәr bizim jestlәr, fikirlәr vә hisslәrimiz
mexanikidirsә, demәli, bir minimal sayda “poza” vә “hәrәkәtlәrdәn”
istifadә edir, bununla da özümüzü adiliyin sәrt çәrçivәsinә salırıq.
Bu qapalı çevrәdәn çıxmaq lazımdır vә bu da yalnız “Özünә
dönüş”lә mümkündür. Nahaq yerә dayanıb geri qayıdır, yazılanları
bir dә oxuyurdum, amma hәmin bu tәmrinlәrin nәdәn ibarәt
olduğunu başa düşә bilmirdim. Çox güman ki, onlar adı hәm dә
“öz üzәrindә iş”, yaxud sadәcә, “iş” olan bu “özünә dönüş”ü
axşam yığıncaqları zamanı tәtbiq edirdilәr. Yәqin, Keruredan
mәni belә yığıncaqlara aparanda bu barәdә daha çox bilәcәkdim.
Birinci gün makina arxasında çox oturandan sonra saat beşdә
evdәn çıxdım vә Vojirar küçәsiylә gedәrkәn birdәn hiss etdim ki,
günün bu vaxtlarında mәni incidәn xiffәt elә bil harasa yox olub.
“Konvansyon” stansiyasında metroya oturub, Monparnasadәk
getdim vә bütün marşrut әrzindә tam sakit idim. Sonra Latın
mәhәllәsinә yollandım. Yenә Sen-Mişel bulvarının sәkilәrindә
