Page 138 - Patrik Modiano "Seçilmiş əsərləri"
P. 138
Ïàòðèê Ìîäèàíî
Bir dәfә mәn 1-ci Fransisk küçәsindәki “U Arkadiya” rus
restoranına girdim. Onun sahibi artıq familini xatırlamadığım bir
rus idi. Bәsit bir restoran sayılırdı deyә, camaat da az olurdu.
Restoranın vaxtsız qocalmış, bәdbәxt, xәstәhal görkәmi olan
idarәçisi üstündә qәlyanaltılar olan masanın arxasında әylәşmişdi
– bu, otuz yeddinci ildә baş vermişdi.
Özünü burda öz evindәki kimi hiss edәn, tәxminәn iyirmi
yaşında bir cavan oğlan diqqәtimi çәkdi. Çox zövqlә geyinmişdi
– kostyumu, köynәyi vә qalan bәzәk-düzәyi yerli-yerindәydi.
Onun siması adamı heyran qoyurdu: mavi, qıyıq, sanki çinidәn
düzәlmiş gözlәr, parlaq tәbәssüm, susmaq bilmәyәn gülüş –
hәyat eşqi onu lәbәlәb doldurmuşdu. Lakin bütün bunların
arxasında bir vәhşi biclik gizlәnirdi.
O, qonşu masanın arxasında oturmuşdu. Bu restorana ikinci
dәfә gәlәndә, oğlan idarәçiyә işarә edәrәk, mәnә üz tutdu:
– Siz elә bilirsiniz, mәn bu cәnabın oğluyam? – Onun sәsinin
ahәngindә hәqiqәtәn atası olan bu zavallı qocaya bir nifrәt vardı.
Sonra mәnә üzәrindә “Lui de Vrede, qraf de Monpasye”
yazılmış qolbağını göstәrdi (restoranda onu Oleq çağırırdılar, rus
adı idi bu). Oğlandan soruşdum ki, bәs anası hardadır onun.
Cavab verdi ki, ölüb. Soruşdum ki, ananız Monpasyeylә
(Monpasyelәr mәncә Orleanskilәrin kiçik qoludur) harda görüşә
bilәrdi? Cavab verdi ki, Sibirdә. Bütün bunlar gülmәliydi. Mәn
başa düşdüm ki, o, sadәcә olaraq, әclaf idi vә hәr iki nәslin
himayәsindә mәmnuniyyәtlә yaşayardı. Nәylә mәşğul olduğu
barәdә verdiyim suala cavabı bu oldu ki, fortepiano çalır.
Sonra başladı özünün yüksәk cәmiyyәtdәki tanışlarının adını
sadalamağa – hersoginya de-Yuzes ona iltifat göstәrir, Vindzor her-
soqu ilә dә arası lap açıqdır... Mәn hiss edirdim ki, bu söhbәtlәrdә
yalanla hәqiqәt qarışıb. Kübar cәmiyyәtdәn olan insanları, görünür,
onun adı, tәbәssümü, buz kimi, amma qeyd-şәrtsiz sayğısı aldadırdı.
Bir dәfә mәn 1-ci Fransisk küçәsindәki “U Arkadiya” rus
restoranına girdim. Onun sahibi artıq familini xatırlamadığım bir
rus idi. Bәsit bir restoran sayılırdı deyә, camaat da az olurdu.
Restoranın vaxtsız qocalmış, bәdbәxt, xәstәhal görkәmi olan
idarәçisi üstündә qәlyanaltılar olan masanın arxasında әylәşmişdi
– bu, otuz yeddinci ildә baş vermişdi.
Özünü burda öz evindәki kimi hiss edәn, tәxminәn iyirmi
yaşında bir cavan oğlan diqqәtimi çәkdi. Çox zövqlә geyinmişdi
– kostyumu, köynәyi vә qalan bәzәk-düzәyi yerli-yerindәydi.
Onun siması adamı heyran qoyurdu: mavi, qıyıq, sanki çinidәn
düzәlmiş gözlәr, parlaq tәbәssüm, susmaq bilmәyәn gülüş –
hәyat eşqi onu lәbәlәb doldurmuşdu. Lakin bütün bunların
arxasında bir vәhşi biclik gizlәnirdi.
O, qonşu masanın arxasında oturmuşdu. Bu restorana ikinci
dәfә gәlәndә, oğlan idarәçiyә işarә edәrәk, mәnә üz tutdu:
– Siz elә bilirsiniz, mәn bu cәnabın oğluyam? – Onun sәsinin
ahәngindә hәqiqәtәn atası olan bu zavallı qocaya bir nifrәt vardı.
Sonra mәnә üzәrindә “Lui de Vrede, qraf de Monpasye”
yazılmış qolbağını göstәrdi (restoranda onu Oleq çağırırdılar, rus
adı idi bu). Oğlandan soruşdum ki, bәs anası hardadır onun.
Cavab verdi ki, ölüb. Soruşdum ki, ananız Monpasyeylә
(Monpasyelәr mәncә Orleanskilәrin kiçik qoludur) harda görüşә
bilәrdi? Cavab verdi ki, Sibirdә. Bütün bunlar gülmәliydi. Mәn
başa düşdüm ki, o, sadәcә olaraq, әclaf idi vә hәr iki nәslin
himayәsindә mәmnuniyyәtlә yaşayardı. Nәylә mәşğul olduğu
barәdә verdiyim suala cavabı bu oldu ki, fortepiano çalır.
Sonra başladı özünün yüksәk cәmiyyәtdәki tanışlarının adını
sadalamağa – hersoginya de-Yuzes ona iltifat göstәrir, Vindzor her-
soqu ilә dә arası lap açıqdır... Mәn hiss edirdim ki, bu söhbәtlәrdә
yalanla hәqiqәt qarışıb. Kübar cәmiyyәtdәn olan insanları, görünür,
onun adı, tәbәssümü, buz kimi, amma qeyd-şәrtsiz sayğısı aldadırdı.
