Page 35 - Patriarxın payızı

PATRİARXIN PAYIZI

mәni göndәrmәklә guya özünüzü, dönә-dönә dediyiniz
kimi, daha vacib, vәtәn üçün daha zәruri işlәrdәn ötrü
qoruyurdunuz. Amma yox, siz mәni ona görә oralara
göndәrirdiniz ki, hәr yerdә, lap o dılğır gözәllik müsabi -
qәlәrindә, hansısa fahişәnin başına tac qoya-qoya, qәfil
әcәlin sәni hardan, hansı tәrәfdәn haqlayacağını fikir -
lәşәndә әn qoçaq adamın da canına vicvicә düşür. Açıq
danışdığıma görә bağışlayın, mәnim generalım...” Pat -
risio Araqonesin bu etirafında generalı, onun hәya -
sızlığından çox, naşükürlüyü әsәbilәşdirmişdi: “Bütün
bunları deyәn sәnsәn? Bunu ömrü boyu burada şah kimi
yaşayan, heç bir vaxt heç kәsә qıymadığımı verdiyim
adam deyir? Mәn ki arvadlarımı da sәnin ixtiyarına
vermişdim!” Burada Patrisio Araqones onun sözünü
ağzında qoymuşdu: “Bu barәdә danışmayaq, mәnim
generalım. O bәdbәxt qadınları, o әzabkeş anaları, inәyi
boğazlayan kimi, yerә yıxıb işini görmәkdәnsә, axta -
lanmaq yaxşıdı. Kәlә gәlәn inәkdәn bunların bircә fәrqi
odur ki, inәklәr o mәqam fınxırıb movuldayırlar, bunlarsa
әlә gәlmәyәn, qupquru dallarını sәninçün dikәldib özlәri
laqeydcәsinә kartof soyur, yaxud yaxındakıları haylayıb
haqq-hesab bitәnәcәn ocağın üstündә qaynayan düyü
sıyığı yanmasın deyә ona göz qoymağı tapşırırlar... Bu
heyvәrәliyi tәkcә siz “mәhәbbәt” adlandıra bilәrsiz,
mәnim generalım, çünki bundan ayrı bir şey görmә -
misiniz. Açıq danışdığım üçün üzr istәyirәm!” Bu yerdә
general dözmәyib hiddәtlә: “Sus! Mumla, zırrama! Yum
ağzını, yoxsa pis olar!” – deyә bağırmışdısa da, Patrisio
Araqones tәmkinlә, sakit-sakit sözünә davam etmişdi:
“Yox, susmayacağam, mәnim generalım... daha bundan
sonra mәnә neylәyә bilәrsiz?! Öldürәcәksiz mәni? Mәn
onsuz da, demәk olar ki, ölmüşәm. Ondansa hәqiqәtin
üzünә dik baxmağı öyrәnәydiniz, mәqamdı, mәnim
generalım, heç vaxt heç kimin demәdiyini, amma 35
hamının fikirlәşdiklәrini dinlәyәydiniz. Axı sizә yalnız
eşitmәk istәdiklәrinizi deyirlәr, baş әyib ayaqlarınızı