Page 115 - Patriarxın payızı

PATRİARXIN PAYIZI

bir ürәk kimi vurmağa başladı… heybәtli qoca isә ikicә
addım lıqda dayanmışdı, gözü doymadan, qvineo
meyvәlәrindәn basıb yeyir, qabıqlarını harasa arxaya
tullayır, gözlәrini qırpmadan mәnә baxa-baxa ağacın
bütün salxımlarının axırına çıxırdı… O, maral cәm -
dәyinin böyründәn asılmış budağı tamam-kamal soyub
qurtardı, yanındakı ayaqyalın hindusuna işarә verәrәk
әrim Ponsio Dasaya: “Çıx çölә, dostumla bir az söhbәt
elә, sәninlә bir mәsәlәni yoluna qoymalıdı!” – dedi. Mәn
qorxudan titrәtsәm dә, başa düşürdüm ki, hәyatımı xilas
etmәyin bircә çarәsi var – bu da onun mәnә qarşı bütün
hәrәkәtlәrinә dözmәkdi; odur ki paltarımı soyunduranda
özüm dә ona kömәk elәyirdim, yoxsa krujevaların içindә
azıb-qalırdı, nәyi nә cür açmağın tәhәrini bilmirdi…
iyrәnc iyindәn, otağa dolan üfunәtindәn az qala
boğulurdum… axırda o, paltarımı әynimdәcә cırdı vә
mәni vәhşi kimi sıxcalamağa, әlini hara gәldi atmağa
başladı, mәnsә qeyri-ixtiyari düşünürdüm: “Pәrvәrdigara,
bu gün sәhәrdәn başım marala elә qarışıb ki, qıçlarımın
arasını yumağa da macalım olmayıb, rüsvayçılıqdı!”
Nәhayәt, o öz istәyinә çatdı, ancaq bunu elә tәlәm-tәlәsik,
elә naşıcasına etdi ki, elә bil әldәn düşmüş qoca, yaxud
indiyәcәn qadın görmәmiş burnufırtıqlı yeniyetmәydi…
öz acizliyindәn özü dә әmәlli-başlı pәrt olmuşdu, lap
qurumsağa oxşayırdı… ağlayıb-sıtqayır, sidik kimi isti
göz yaşları axıdırdı… sifәti elә kәdәrli, gözlәri elә
qәmliydi ki, üzündәn elә yetimsayağı kimsәsizlik, yazıq
yalqızlıq yağırdı ki, ona ürәyim ağrıdı… ona da, dün -
yadakı bütün kişilәrә dә yazığım gәldi vә barmaq larımın
ucuyla onun başını sığallamağa, tәsәlli vermәyә
başladım: “Toxtayın, mәnim generalım, belә dilxor
olmağa dәymәz. Hәyat hәlә irәlidәdir!” Hәmin o
dәqiqәlәr әrim Ponsio Dasanı hindu bağın dәrinliyinә
aparıb maçete ilә öldürmüşdü, әks tәqdirdә general 115
barışmaz düşmәn qazana bilәrdi; hindu onu tikә-tikә
doğramış, tikәlәri dә donuzlar daşıyıb aparmışdı, ona