Page 107 - Patriarxın payızı

PATRİARXIN PAYIZI

canına nәdәnsә üşütmә düşür, özününsә ağlına belә
gәlmirdi ki, bu tәşrifinin lәnәtli izi, ya nişanәsi bu evdә
hәmişәlik qalacaq. O bunu hansısa siyasi mәqsәdlә yox,
sonralar da olduğu kimi, xalqın mәhәbbәtini vә pәrәs -
tişini qazanmaqdan ötrü elәyirdi, çünki bu mәhәbbәtә
ehtiyacı vardı; bir dә ona görә belә elәyirdi ki, әslindә,
çox sadәydi, necә görünürdüsә, elә hәmin adam idi, o
dövrlәr hakimiyyәt onun üçün, sonralar ömrünün tox
payızında olduğu kimi, adamı tәdricәn içinә soran ba -
taqlıq yox, coşqun sel idi vә hәmin bu sel hamımızın
gözlәri qarşısında әn qәdim, әn dәrin qatlardan fışqırıb
üzә çıxan axına bәnzәyirdi; onu hakimiyyәt idarә
elәmirdi, o, hakimiyyәti idarә edirdi vә bar vermәsi
qәrara alınmış ağacı barmağıyla göstәrmәyi kifayәt idi
ki, hәmin ağac bar versin, balalaması qәrara alınmış
heyvanı göstәrmәyi kifayәt idi ki, hәmin heyvan bala -
lasın, hansısa mәqsәdinә yetmәsi vacib bilinәn adamı
göstәrmәyi kifayәt idi ki, hәmin şәxs mәqsәdinә çatsın;
o, yağışı mәhsula ziyan verәcәk yerlәrdә dayandırıb
quraq torpaqlara yağmağa da mәcbur elәyә bilirdi…
“Senyor, bütün bunları öz gözlәrimlә görmüşәm!” Onun
haqqında yayılan bütün bu әfsanәlәr o, hakimi-mütlәq
olub, özü dә buna inanandan çox-çox әvvәllәr – o, hәlә
müxtәlif әlamәtlәrә, qara-qura yuxuların, vәhylәrin yozu-
muna, cadu-pitiyә inandığı illәrdә yaranmışdı… Mә -
sәlәn, bir dә gördün, yenicә başladığı sәfәrini yarıda
kәsirdi ki, nә var-nә var, başı üzәrindәn uçub-keçәn
piqma quşu bir-iki ağız cükküldәyib… yaxud camaatla
görüşünü başqa vaxta keçirirdi ki, nә var-nә var, anası
Bendisyon Alvarado bir toyuq yumurtasında iki yumur -
tanın sarısını aşkar edib; bir dәfә isә – növbәti sәfәri
әrәfәsindә onu hәr yerә müşayiәt edәn mәiyyәtindәn,
adәtәn, cәsarәti çatmadığı çıxışları onun әvәzinә elәyәn
senatorlardan vә millәt vәkillәrindәn o sәbәbdәn imtina
etmişdi ki, hәmin gecә qorxulu yuxu görmüşdü… gör - 107
müşdü ki, böyük, mebelsiz bir otaqda qәssab bıçaqlarıyla
silahlanmış boz pencәkli kişilәrin әhatәsindәdi… hәmin