Page 144 - Migel Delibes "Seçilmiş əsərləri"
P. 144
vәziyyәtdә dәrman xәstәlikdәn pis olmurmu? Uşaqları
zorla onların dövrünün nailiyyәtindәn mәhrum elәmәk
hәddindәn artıq sәrt vә ağrılı deyilmi; bu pisdi, yoxsa
yaxşı? Mәn indi qanadı sınmış quşam. Nә elәyim? Əgәr
yanında olub, necәsә ağrılarını yüngüllәşdirә bilsәydim,
sәnә cürbәcür әhvalatlar danışardım, yorulandasa әlini
әlimә alıb yatağından bir an da ayrılmadan yuxunun
keşiyini çәkәrdim. Sonra şeir oxuyardım vә biz kart
oynayardıq. Sәn kart oynamağı xoşlayırsanmı, sevgilim?
Mәn, doğrusu, elә dә bacarmıram. Şahmata, xüsusәn dә
damaya üstünlük verirәm. Dama oynaya bilirsәn? Bu
gün populyarlığını itirәn vә indiki cavanlara az mәlum
olan bu oyunu uşaq әylәncәsi sayırlar, әslindә isә söhbәt
intellektual oyunların birindәn gedir. Rәqibin sәfini
pozub, ona zәrbә endirmәklә damaya çıxmaq, inan
mәnә, şahmatda mat vermәk kimi böyük cәsarәt vә
beyin işlәtmәk tәlәb elәyir. Yox, dama heç dә uşaq әylәn-
144 cәsi deyil. Mәnim fikrimcә, onun yeganә nöqsanı – tax-
tanın tutqun rәnglәridi. Ağ-qara – matәm rәngi, sonun
simvoludu. Şahmat da onun kimi. Heç bir oyun bütün
әzәmәtiylә birlikdә ölümü hiss elәtdirmәmәlidi, mәn
hәyatı hәddindәn çox sevdiyim üçün belә şeylә razılaşa
bilmәrәm. Vәziyyәti dәyişmәk istәdiyimdәn, hәlә gәnc-
liyimdә taxtanın qırmızı-yaşıl xanalı variantını fikir-
lәşdim, damaların da hәmçinin vә hazırlaşırdım onun
patentini alam, ancaq bu vә ya başqa sәbәbdәn bunu
elәmәdim. Mәnә inanmağın gәlmәz, ancaq axirәt dünya-
sını yada salan ağ-qara xanaları görәndә, ehtirasa gәli-
rәm. İntәhası, әzizim, sәnin xәstәliyini nәzәrә alsaq,
tamamilә yersiz düşüncәlәrә daldım. Əgәr bilsәydim ki,
mәni yolun sonunda sәninlә oyun gözlәyir, qırmızı-yaşıl
xanalı taxtanı qoltuğuma vurub piyada Sevilyaya yola
düşәrdim.
Meydanda sәnin teleqramını oxuyarkәn içimdә
sanki nәsә dondu. Yәqin, pis görünürdüm, çünki dağın
kәllәsindәki kilsәyә әl arabasında sement aparan bizim
zorla onların dövrünün nailiyyәtindәn mәhrum elәmәk
hәddindәn artıq sәrt vә ağrılı deyilmi; bu pisdi, yoxsa
yaxşı? Mәn indi qanadı sınmış quşam. Nә elәyim? Əgәr
yanında olub, necәsә ağrılarını yüngüllәşdirә bilsәydim,
sәnә cürbәcür әhvalatlar danışardım, yorulandasa әlini
әlimә alıb yatağından bir an da ayrılmadan yuxunun
keşiyini çәkәrdim. Sonra şeir oxuyardım vә biz kart
oynayardıq. Sәn kart oynamağı xoşlayırsanmı, sevgilim?
Mәn, doğrusu, elә dә bacarmıram. Şahmata, xüsusәn dә
damaya üstünlük verirәm. Dama oynaya bilirsәn? Bu
gün populyarlığını itirәn vә indiki cavanlara az mәlum
olan bu oyunu uşaq әylәncәsi sayırlar, әslindә isә söhbәt
intellektual oyunların birindәn gedir. Rәqibin sәfini
pozub, ona zәrbә endirmәklә damaya çıxmaq, inan
mәnә, şahmatda mat vermәk kimi böyük cәsarәt vә
beyin işlәtmәk tәlәb elәyir. Yox, dama heç dә uşaq әylәn-
144 cәsi deyil. Mәnim fikrimcә, onun yeganә nöqsanı – tax-
tanın tutqun rәnglәridi. Ağ-qara – matәm rәngi, sonun
simvoludu. Şahmat da onun kimi. Heç bir oyun bütün
әzәmәtiylә birlikdә ölümü hiss elәtdirmәmәlidi, mәn
hәyatı hәddindәn çox sevdiyim üçün belә şeylә razılaşa
bilmәrәm. Vәziyyәti dәyişmәk istәdiyimdәn, hәlә gәnc-
liyimdә taxtanın qırmızı-yaşıl xanalı variantını fikir-
lәşdim, damaların da hәmçinin vә hazırlaşırdım onun
patentini alam, ancaq bu vә ya başqa sәbәbdәn bunu
elәmәdim. Mәnә inanmağın gәlmәz, ancaq axirәt dünya-
sını yada salan ağ-qara xanaları görәndә, ehtirasa gәli-
rәm. İntәhası, әzizim, sәnin xәstәliyini nәzәrә alsaq,
tamamilә yersiz düşüncәlәrә daldım. Əgәr bilsәydim ki,
mәni yolun sonunda sәninlә oyun gözlәyir, qırmızı-yaşıl
xanalı taxtanı qoltuğuma vurub piyada Sevilyaya yola
düşәrdim.
Meydanda sәnin teleqramını oxuyarkәn içimdә
sanki nәsә dondu. Yәqin, pis görünürdüm, çünki dağın
kәllәsindәki kilsәyә әl arabasında sement aparan bizim