Page 78 - "Hər suala bir cavab" (I cild)
P. 78
Su nәdir?

A limlәr başqa planetlәrdә hәyat Su bir çox başqa maddәlәr kimi üç әsas
tapmağa çalışanda özlәrinә halda olur: maye (onun adi halı); adına
mütlәq belә bir sual verirlәr: “buz” dediyimiz bәrk vә qazabәnzәr, yaxud
“Bәs orada su varmı, görәsәn?” Hamımız su buxarı halında.
bilirik ki, susuz hәyat yoxdur.
Su dadsız, iysiz, rәngsiz bir mayedir Sıfır dәrәcәdә su özünün maye halından
ki, bütün canlı mәxluqların orqanizmindә bәrk hala keçir, yaxud donur. 100 dәrәcәdә
var. Bununla yanaşı su torpaqda da, havada su maye halından qazabәnzәr hala keçir.
da mövcuddur. Görünәn haldan görünmәz hala – bu cür
Canlı orqanizmlәr yalnız suda hәll keçidә “buxarlanma” deyirlәr.
olunmuş qidadan istifadә edir. Canlı
hüceyrәlәr dә әsasәn sudan ibarәtdir. Bәs Əgәr isti otağa bir parça buz gәtirsәk,
suyun tәrkibindә nә var? Su iki qazın sadә o әrimәyә başlayacaq. Əgәr otaqda kifayәt
birlәşmәsidir: çox yüngül hidrogenin vә qәdәr istilik varsa, buzdan qalan su
daha ağır, aktiv qaz olan oksigenin. gölmәçәsi tezliklә yoxa çıxacaq. Yәni
Hidrogen oksigendә yanarkәn su әmәlә buradakı maye su buxarına çevrilәcәk.
gәlir. Lakin su öz xassәlәrinә görә tәrkibin- Soyuyarkәn, suyun hәcmi dә genişlәnir.
dәki elementlәrә heç bәnzәmir. Onun
özünәmәxsus xassәlәri var. Tәbiәtdә su, sözün birbaşa mәnasında,
heç vaxt tәmiz olmur. Onun tәrkibindә
әrimiş mineral duzlar, qazlar, mikroorqa-
nizmlәrin hissәciklәri var.
   73   74   75   76   77   78   79   80   81   82   83