Page 73 - "Hər suala bir cavab" (I cild)

73

Niyә isti әşyalar yanıq әmәlә gәtirir?

H amımızın başına gәlib, bilirik
ki, atәş vә isti әşyalar adamın
bәdәnindә ağrılı yanıqlar әmәlә
gәtirir. Uşaq bunu bilmir deyә, yanır. Biz
böyüklәr isә bunu qazandığımız hәyat
tәcrübәsi nәticәsindә öyrәnirik.
İsti ütüdә atomlar böyük sürәtlә çırpınır
– bәlkә dә saniyәdә milyon dәfә! Əgәr
ütüyә barmaqlarınızın ucuyla toxunsanız,
bir ağrı hiss edәcәksiniz, çünki elә böyük
sürәtlә hәrәkәt edәn hissәciklәr dәrimizin
molekullarını da kәskin, iti sürәtlә
çırpınmağa vadar edir. Bu sürәtli hәrәkәti
siz ağrı şәklindә hiss edәcәksiniz – bax
isti әşyalar buna görә yandırır.
Dәridә belә bir hissiyyatın yaranması
üçün molekulların nә qәdәr sürәtlә hәrәkәt
etmәli olduğunu tәsәvvürümüzdә canlan-
dıra bilәrik. Nümunә üçün belә bir misal
gәtirәk. Soyuqda, buzun әrimә temper-
aturunda hidrogen molekulları saniyәdә
1700 metr sürәtlә hәrәkәt edirlәr, indi
görün, qaynar әşyaya dәyәn әlinizin
molekulları nә vәziyyәtdәdir!