Page 72 - "Hər suala bir cavab" (I cild)
P. 72
Alov nәdir?
Y anma prosesini elmi dildә elә özünә alışma bağlı otaqda qalmış yağlı
“yanma” kimi ifadә edirlәr. әsgi parçalarında baş verә bilәr. Yağ aramla
Yanmanın çox növü mәlumdur, oksidlәşmәyә başlayacaq ki, bu da istilik
lakin bu prosesdә әsasәn, hәr şey çox sadә ayrılmasına sәbәb olacaq. Əgәr istilik
olur. Yanmanın baş vermәsi üçün havanın kәnara çıxa bilmәsә, elә orada toplanacaq.
oksigeni, yana bilәn hansısa maddә ilә Tәdricәn istilik o hәddә çatacaq ki, alışma
tәmasa girmәlidir. baş verәcәk.
Nәticәdә istilik ayrılır. Əgәr proses
sürәtli gedirsә, biz alovu, közәrmәni görür, Yanma üçün lazım olan oksigen tәbiәtdә
ya da bu reaksiyanın getdiyini sadәcә hiss çox geniş yayılıb. Bizi әhatә edәn havanın
edirik – mәsәlәn, partlayış zamanı olduğu tәxminәn 21%-i oksigendәn ibarәtdir. Ok-
kimi. Ağac, ya kağız oksigenlә reaksiyaya sigen yanma prosesini başlamağa daim
girәndә biz alovun yaranmasını müşahidә hazır vәziyyәtdәdir.
edirik. Lakin yanma prosesi avtomobil
mühәrrikindә dә var. Benzin әtraf mühitin Buna baxmayaraq, bu prosesin başlan-
oksigeni ilә tәmasa girәndә alışır. ması üçün oksigendәn başqa yana bilәn
Mühәrrikdә yanma prosesi elә sürәtlә hәr hansı bir material da lazımdır. Mәxsusi
baş verir ki, biz bu prosesi partlayış olaraq yanma üçün nәzәrdә tutulmuş yana
adlandırırıq. Vә әksinә, elә aşağı sürәtli bilәn materiallara “yanacaq” deyirlәr.
yanma proseslәri var ki, onları illәr uzunu Mәsәlәn, ağac, kömür, koks, kerosin, bәzi
görmәk olmur. Mәsәlәn, metalın qazlar yanacaqdır.
paslanması zamanı da biz әslindә yanma
prosesiylә qarşılaşırıq! Yanma prosesindә havadakı oksigenin
Aşağı sürәtli yanmada әgәr ayrılan isti iki atomu yanacağın bir karbon atomu ilә
havaya keçmәsә, temperatur hәmin birlәşir vә nәticәdә karbon iki oksid alınır.
sәviyyәyә alışma baş verәrkәn çatacaq. Bәs bilirsiniz ki, yaşamağımız üçün vacib
Biz buna “öz-özünә alışma” deyirik. Öz- olan istilik vә enerjini istehsal etmәk
mәqsәdiylә orqanizmimizdә baş verәn
yanma prosesindә dә elә hәmin karbon
iki oksid ayrılır ki, biz onu bәdәnimizdәn
verdiyimiz nәfәslә xaric edirik?
Y anma prosesini elmi dildә elә özünә alışma bağlı otaqda qalmış yağlı
“yanma” kimi ifadә edirlәr. әsgi parçalarında baş verә bilәr. Yağ aramla
Yanmanın çox növü mәlumdur, oksidlәşmәyә başlayacaq ki, bu da istilik
lakin bu prosesdә әsasәn, hәr şey çox sadә ayrılmasına sәbәb olacaq. Əgәr istilik
olur. Yanmanın baş vermәsi üçün havanın kәnara çıxa bilmәsә, elә orada toplanacaq.
oksigeni, yana bilәn hansısa maddә ilә Tәdricәn istilik o hәddә çatacaq ki, alışma
tәmasa girmәlidir. baş verәcәk.
Nәticәdә istilik ayrılır. Əgәr proses
sürәtli gedirsә, biz alovu, közәrmәni görür, Yanma üçün lazım olan oksigen tәbiәtdә
ya da bu reaksiyanın getdiyini sadәcә hiss çox geniş yayılıb. Bizi әhatә edәn havanın
edirik – mәsәlәn, partlayış zamanı olduğu tәxminәn 21%-i oksigendәn ibarәtdir. Ok-
kimi. Ağac, ya kağız oksigenlә reaksiyaya sigen yanma prosesini başlamağa daim
girәndә biz alovun yaranmasını müşahidә hazır vәziyyәtdәdir.
edirik. Lakin yanma prosesi avtomobil
mühәrrikindә dә var. Benzin әtraf mühitin Buna baxmayaraq, bu prosesin başlan-
oksigeni ilә tәmasa girәndә alışır. ması üçün oksigendәn başqa yana bilәn
Mühәrrikdә yanma prosesi elә sürәtlә hәr hansı bir material da lazımdır. Mәxsusi
baş verir ki, biz bu prosesi partlayış olaraq yanma üçün nәzәrdә tutulmuş yana
adlandırırıq. Vә әksinә, elә aşağı sürәtli bilәn materiallara “yanacaq” deyirlәr.
yanma proseslәri var ki, onları illәr uzunu Mәsәlәn, ağac, kömür, koks, kerosin, bәzi
görmәk olmur. Mәsәlәn, metalın qazlar yanacaqdır.
paslanması zamanı da biz әslindә yanma
prosesiylә qarşılaşırıq! Yanma prosesindә havadakı oksigenin
Aşağı sürәtli yanmada әgәr ayrılan isti iki atomu yanacağın bir karbon atomu ilә
havaya keçmәsә, temperatur hәmin birlәşir vә nәticәdә karbon iki oksid alınır.
sәviyyәyә alışma baş verәrkәn çatacaq. Bәs bilirsiniz ki, yaşamağımız üçün vacib
Biz buna “öz-özünә alışma” deyirik. Öz- olan istilik vә enerjini istehsal etmәk
mәqsәdiylә orqanizmimizdә baş verәn
yanma prosesindә dә elә hәmin karbon
iki oksid ayrılır ki, biz onu bәdәnimizdәn
verdiyimiz nәfәslә xaric edirik?
