Page 83 - "Hər suala bir cavab" (I cild)
P. 83
83
Neft nәdir?
N eft bәşәriyyәtә çox böyük xeyir neftdәn cürbәcür mәqsәdlәr üçün istifadә
verir. Onun kömәyi ilә biz işıq, edirdilәr. Amerikaya ilk ağdәrililәr gәlәndә,
isti alırıq; onun kömәyi ilә onlar hindulardan “daş yağından” bәzi
avtomobillәr, traktorlar, tәyyarәlәr gәmilәr xәstәliklәrin müalicәsi zamanı necә istifadә
hәrәkәtә gәlir. Neft olmasa, bütün edildiyini öyrәnmişdilәr.
mühәrriklәr sürtünmә nәticәsindә daya-
nardı. İndi quyulardan çıxarılan neftdәn heç
Neftdәn texniki spirt, parafin, yanacaq, yerdә birbaşa istifadә olunmur. Onu mütlәq
sürtkü yağları, texniki piy, qatranlar, asfalt emal etmәk lazımdır. Bu proses neftin
vә digәr mәhsullar alırlar. Bәs neft özü tәrkibindә bәrk, maye vә qazabәnzәr
nәdir? Bu söz dilimizә latın dilindәn gәlib maddәlәrin olmasıyla bağlıdır.
vә mәnası “daş yağı” demәkdir. İndi gәlin
görәk, neft necә әmәlә gәlib? Alimlәr belә Qızdırarkәn, neftin tәbiәt tәrәfindәn
hesab edir ki, o, çox illәr qabaq Yer sәthini birlәşdirilmiş tәrkib hissәlәrinә parçalan-
örtәn okeanların ilıq suyunda yaşamış bitki ması prosesi baş verir. Bu proses ona görә
vә heyvanlardan yaranıb. mümkün olur ki, neftin hәr komponenti
Heyvanlar, bitkilәr tәdricәn mәhv olub müxtәlif temperaturlarda qaynayaraq
suyun dibindә yığılırdı. Zaman keçdikcә, buxarlanır. Əvvәlcә ondan benzin, sonra
onların üstünü milyonlarla ton qum, lil parafin, qaz vә sürtkü yağları ayrılır.
örtdü. Tәzyiq altında lillә qum bәrk süxur-
lara çevrildi. Bitki vә heyvan qalıqları
süxurun mәsamәlәrindә qalaraq, tünd
rәngli bir mayeyә döndü. Yer qabığının
hәrәkәti isә bir zamanlar okeanın dibi olan
bu yerlәri sonralar quru sahәsinә çevirdi.
Bu mayenin bir hissәsi Yer sәthinә qalxdı
vә insan onu burada, yerin üstündә tapdı.
İnsan neçә min ildir ki, neftdәn istifadә
edir. Dünyanın әn qәdim neft yataqlarından
biri Azәrbaycanda, Abşeron yarımadasında
olub. Bizim torpaqlardan çıxan neft Babilә,
Misirә, hә a Çinә aparılırdı. Bәllidir ki,
qәdim zamanlarda çinlilәr vә misirlilәr
onu bir dәrman kimi işlәdirdilәr. Hindis-
tanda isә bizim eradan xeyli qabaq o artıq
yanacaq sayılırdı.
Keçmişdә onu mәşәllәrdә yandırır,
kәrpic düzәldәrkәn işlәdir, kauçuku
zәnbillәrә vә gәmilәrin altına çәkirdilәr
ki, su keçirmәsin. Amerika hinduları da
Neft nәdir?
N eft bәşәriyyәtә çox böyük xeyir neftdәn cürbәcür mәqsәdlәr üçün istifadә
verir. Onun kömәyi ilә biz işıq, edirdilәr. Amerikaya ilk ağdәrililәr gәlәndә,
isti alırıq; onun kömәyi ilә onlar hindulardan “daş yağından” bәzi
avtomobillәr, traktorlar, tәyyarәlәr gәmilәr xәstәliklәrin müalicәsi zamanı necә istifadә
hәrәkәtә gәlir. Neft olmasa, bütün edildiyini öyrәnmişdilәr.
mühәrriklәr sürtünmә nәticәsindә daya-
nardı. İndi quyulardan çıxarılan neftdәn heç
Neftdәn texniki spirt, parafin, yanacaq, yerdә birbaşa istifadә olunmur. Onu mütlәq
sürtkü yağları, texniki piy, qatranlar, asfalt emal etmәk lazımdır. Bu proses neftin
vә digәr mәhsullar alırlar. Bәs neft özü tәrkibindә bәrk, maye vә qazabәnzәr
nәdir? Bu söz dilimizә latın dilindәn gәlib maddәlәrin olmasıyla bağlıdır.
vә mәnası “daş yağı” demәkdir. İndi gәlin
görәk, neft necә әmәlә gәlib? Alimlәr belә Qızdırarkәn, neftin tәbiәt tәrәfindәn
hesab edir ki, o, çox illәr qabaq Yer sәthini birlәşdirilmiş tәrkib hissәlәrinә parçalan-
örtәn okeanların ilıq suyunda yaşamış bitki ması prosesi baş verir. Bu proses ona görә
vә heyvanlardan yaranıb. mümkün olur ki, neftin hәr komponenti
Heyvanlar, bitkilәr tәdricәn mәhv olub müxtәlif temperaturlarda qaynayaraq
suyun dibindә yığılırdı. Zaman keçdikcә, buxarlanır. Əvvәlcә ondan benzin, sonra
onların üstünü milyonlarla ton qum, lil parafin, qaz vә sürtkü yağları ayrılır.
örtdü. Tәzyiq altında lillә qum bәrk süxur-
lara çevrildi. Bitki vә heyvan qalıqları
süxurun mәsamәlәrindә qalaraq, tünd
rәngli bir mayeyә döndü. Yer qabığının
hәrәkәti isә bir zamanlar okeanın dibi olan
bu yerlәri sonralar quru sahәsinә çevirdi.
Bu mayenin bir hissәsi Yer sәthinә qalxdı
vә insan onu burada, yerin üstündә tapdı.
İnsan neçә min ildir ki, neftdәn istifadә
edir. Dünyanın әn qәdim neft yataqlarından
biri Azәrbaycanda, Abşeron yarımadasında
olub. Bizim torpaqlardan çıxan neft Babilә,
Misirә, hә a Çinә aparılırdı. Bәllidir ki,
qәdim zamanlarda çinlilәr vә misirlilәr
onu bir dәrman kimi işlәdirdilәr. Hindis-
tanda isә bizim eradan xeyli qabaq o artıq
yanacaq sayılırdı.
Keçmişdә onu mәşәllәrdә yandırır,
kәrpic düzәldәrkәn işlәdir, kauçuku
zәnbillәrә vә gәmilәrin altına çәkirdilәr
ki, su keçirmәsin. Amerika hinduları da
