Page 84 - "Hər suala bir cavab" (I cild)
P. 84
Mineral nәdir?
M ineral elә bir maddәdir ki, yerindә tapılmış eyni mineral eyni
onun tәrkibindә Yer qabığında parlaqlığa, sәrtliyә vә digәr xassәlәrә malik
qeyri-üzvi mәnşәyә malik nә olacaq.
varsa, hamısı olur.
Hәrdәn neft, kömür vә әhәngdaşını da Qaya süxurları da müxtәlif minerallar-
mineral adlandırırlar, lakin onların yer dan ibarәt olur. Mәsәlәn, qranit kvarsdan,
üzündә çox-çox qәdim zamanlarda yaşamış çöl şpatından, slüdadan vә digәr mineral-
bitki vә heyvanlardan әmәlә gәldiyi üçün lardan ibarәtdir. Lakin bir yerdә tapılan
minerallara aidiyyәti yoxdur. qranit, başqa yerdә çıxarılandan tәrkibin-
Mineralları adәtәn iki qrupa ayırırlar: dәki mineralların nisbәtinә görә fәrqlәnә
metal vә qeyri-metal. Metal minerallara bilәr.
qırmızı dәmir filizi, mis filizi, boksitlәr
(alüminium) aiddir. Qeyri-metallar – kvars, Mineralları müxtәlif yerlәrdәn çıxarırlar.
asbest, kalsitlәrdir. Minerallar tәbiәtdә Onları hәm dağ süxurlarında, hәm dә
adәtәn kristal şәklindә tapılır. qumsallıqlarda tapmaq olar. Lakin
strukturları müxtәlif olur. Əksәr minerallar
çox illәr qabaq “maqma” adlanan qaynar
kütlәdәn bәrkiyәrәk әmәlә gәliblәr.
Mәsәlәn, almazlar, slüda vә çöl şpatı kimi
minerallar maqmadan yaranıb.
Bәzi minerallar özünün gözәlliyinә vә
nadirliyinә görә yüksәk qiymәtә malik
olur. Onlara “qiymәtli daşlar” deyirlәr.
Qiymәtli daşların arasında almaz,
süleymandaşı, topaz vә başqaları var.
Qiymәtli olmayan, adi minerallar isә
hәr yerdә yayılıb. Onların arasında әn
mәşhuru kvarsdır. Kvars Yer kürәsinin
hәr yerindә var vә onun 200-dәn artıq
növü mәlumdur.
Minerallarla qaya süxurlarını sәhv
salmaq asandır, amma onların arasında
fәrq var. Mineralın bәlli bir quruluşu olur.
Onun kimyәvi tәrkibi sabitdir vә yerlәşdiyi
mәkandan asılı deyil. Dünyanın istәnilәn
M ineral elә bir maddәdir ki, yerindә tapılmış eyni mineral eyni
onun tәrkibindә Yer qabığında parlaqlığa, sәrtliyә vә digәr xassәlәrә malik
qeyri-üzvi mәnşәyә malik nә olacaq.
varsa, hamısı olur.
Hәrdәn neft, kömür vә әhәngdaşını da Qaya süxurları da müxtәlif minerallar-
mineral adlandırırlar, lakin onların yer dan ibarәt olur. Mәsәlәn, qranit kvarsdan,
üzündә çox-çox qәdim zamanlarda yaşamış çöl şpatından, slüdadan vә digәr mineral-
bitki vә heyvanlardan әmәlә gәldiyi üçün lardan ibarәtdir. Lakin bir yerdә tapılan
minerallara aidiyyәti yoxdur. qranit, başqa yerdә çıxarılandan tәrkibin-
Mineralları adәtәn iki qrupa ayırırlar: dәki mineralların nisbәtinә görә fәrqlәnә
metal vә qeyri-metal. Metal minerallara bilәr.
qırmızı dәmir filizi, mis filizi, boksitlәr
(alüminium) aiddir. Qeyri-metallar – kvars, Mineralları müxtәlif yerlәrdәn çıxarırlar.
asbest, kalsitlәrdir. Minerallar tәbiәtdә Onları hәm dağ süxurlarında, hәm dә
adәtәn kristal şәklindә tapılır. qumsallıqlarda tapmaq olar. Lakin
strukturları müxtәlif olur. Əksәr minerallar
çox illәr qabaq “maqma” adlanan qaynar
kütlәdәn bәrkiyәrәk әmәlә gәliblәr.
Mәsәlәn, almazlar, slüda vә çöl şpatı kimi
minerallar maqmadan yaranıb.
Bәzi minerallar özünün gözәlliyinә vә
nadirliyinә görә yüksәk qiymәtә malik
olur. Onlara “qiymәtli daşlar” deyirlәr.
Qiymәtli daşların arasında almaz,
süleymandaşı, topaz vә başqaları var.
Qiymәtli olmayan, adi minerallar isә
hәr yerdә yayılıb. Onların arasında әn
mәşhuru kvarsdır. Kvars Yer kürәsinin
hәr yerindә var vә onun 200-dәn artıq
növü mәlumdur.
Minerallarla qaya süxurlarını sәhv
salmaq asandır, amma onların arasında
fәrq var. Mineralın bәlli bir quruluşu olur.
Onun kimyәvi tәrkibi sabitdir vә yerlәşdiyi
mәkandan asılı deyil. Dünyanın istәnilәn
