Page 152 - "Hər suala bir cavab" (I cild)
P. 152
Pullar öz adını haradan alıb?

P ul vә әsginaslar dünyasında anlamında olan “kuneus”sözündәn әmәlә
pulların öz adlarını necә alması gәlib. O zamanlar xırda pulların zәrb
haqda çox maraqlı rәvayәtlәr var. edildiyi basmaqәlib zahirәn elә paza
Onların bir neçәsini sizә tәqdim edirik. bәnzәyirdi.
Bizim “manat” sözünün kökündә duran
“moneta” sözü necә yaranıb, görәsәn? “Dollar” sözünün mәnşәyi Bohemiyada
Qәdim Roma dövründә ilahә Yunona gümüş mәdәnlәrinin fәaliyyәt göstәrdiyi
öncәgörәn olub, romalılara üzlәşәcәklәri zamanlara gedib çıxır. Pulkәsәn müәssisә
problemlәr barәdә müntәzәm xәbәr verirdi. Yoahimstaller adlanan bir nahiyәdә yerlә-
Minnәtdar romalılar da bunun әvәzindә şirdi. Zaman keçdikcә insanlar öz pullarını
özlәrinin sikkә düzәldәn müәssisәlәrini “taler“ adlandırdılar, sonra da bu taler
Yunona mәbәdindә yerlәşdirdilәr vә sözü dollara çevrildi.
bununla da, bu ilahәni pulların qoruyucusu
elan etdilәr. Romalılar hәmin ilahәlәrini On senti ifadә edәn “daym” sözü isә
Yunona Moneta adlandırırdılar, çünki latın latın dilindәki “desimus” sözündәndir ki,
sözü olan “moneo” “xәbәrdarlıq etmәk” “onuncu” demәkdir.
mәnasını daşıyırdı. Aradan çox illәr keçib,
lakin müasir “moneta” sözünün kökündә Amerika sentinin adı fransız dilindәn
hansı sözün durduğu hәlә dә unudulmayıb. gәlir: Fransada bu söz “yüz” demәkdir.
İngilis dilindә metal pulları ifadә edәn Axı yüz sent bir dollar tәşkil edir. Fransızlar
“koyn” sözü isә latın dilindәki paz isә bu sözü latın dilindәn alıblar. Bu dildә
hәmin söz “sentum” kimi oxunurdu.

İngilis funtu da latın sözü olan “pondo”
sözündәndir ki, ya pulu, ya da çәki vahidini
ifadә edirdi. İspan pesosu vә italyan lirәsi
dә qәdim zamanlarda çәki vahidi olub.

Fransız frankının adı isә iki latın
sözündәndir: “Frankorum Reks”, yәni
“frankların kralı”. Bu iki söz ilk fransız
sikkәlәrinin üzәrinә zәrb edilmişdi. Peruda
isә “sol” adlanan pul vahidi var. İspan
dilindә bu sözün mәnası “Günәş”
demәkdir: qәdim inklәr vә perulular öz
tanrılarına- Günәşә sitayiş edirdilәr.

“Krona” vә “soveren” adları isә onu
bildirir ki, hәmin sikkәlәrin zәrb edilmәsi
üçün tacidar şәxsin xüsusi razılığı var.
Panamanın pul vahidi “balboa” mәşhur
bir tәdqiqatçının şәrәfinә adlandırılıb,
Venesueladakı әsginas adı “bolivar” isә
ölkәnin milli qәhrәmanı Simon Bolivarın
adını daşıyır.
   147   148   149   150   151   152   153   154   155   156   157