Page 155 - "Hər suala bir cavab" (I cild)
P. 155
Bu ? 155
İlk mәktәblәr harada meydana gәlib?
M әktәb bir neçә adamın, daha Tәxminәn 250-ci ildә qәdim yunanlar
çox da uşaqların müәyyәn başa düşdülәr ki, şagirdlәrә qrammatika
elmlәrә, vәrdişlәrә, qabiliyyәt- öyrәtmәyә dәyәr. Elә bu sәbәbdәn dә xü-
lәrә yiyәlәnmәk üçün birlikdә toplaşdığı susi qrammatika mәktәblәri yarandı.
yerә deyirlәr. Mәktәbin әsas fәrqli cәhәti
budur: mәktәb eyni zamanda xeyli adamın Sonralar romalılar yunanların tәhsil sis-
tәhsil aldığı müәyyәn bir yerdir. temini götürdülәr. Roma mәktәblәri artıq
Yunan vә Roma mәktәblәri bütün müasir tәhsil ocaqlarına bәnzәyirdi. İstәyir-
müasir mәktәblәrin, kolleclәrin әcdadı siniz inanın, istәyirsiniz, yox, amma elә
olub. Lakin çox әsrlәr qabaq, hә a Roma mәktәblәrinә dә şagirdlәr bugünkü
Yunanıstanda da elә dövrlәr olub ki, bir kimi hәvәssiz gedirdilәr. Onlar sәhәr tezdәn
peşәkar müәllimin yanına cәmi bir şagird durmalı, mürәkkәb qaydaları әzbәrlәmәli,
gәtirirdilәr. O zamanlar nә mәktәb vardı, xarici dil öyrәnmәli, bundan savayı, özlәrini
nә sinif. layiqli aparmalı idilәr. Sözә baxmayan,
Sonralar yanına şagirdlәr gәlәn tәnbәl uşaqları o zamanlar çubuqla
insanların özlәrinin dә, daha çox elm döyürdülәr.
almağa ehtiyacları oldu. Buna görә çox
sәyahәt edәn yunan natiqlәri, filosofları
vәtәnlәrinә dönәndә mәktәbәbәnzәr
mәkanlar yaratmağa başladılar. Dahi yunan
filosofu Platon “akademiya” adlandırdığı
mәkanda kütlәvi tәdris tәşkil edәn ilk
müәllim oldu. Orada tәhsilin müddәti 3-4
il idi.
Qәdim mәktәblәr adәtәn hәrbçilәrin
mәşq etdiyi, nümayişlәr keçәn meydanlarda
yerlәşirdi. Bu meydanlara “gimnaziya”
deyirdilәr. Daha sonralar Aristotel öz
mәktәbini tәşkil edib ona “lisey” adı verdi.
Başqa bir fakt da maraqlıdır: Almaniyada
mәktәblәri gimnaziya, Fransada lisey,
Şotlandiyada akademiya adlandırırdılar!
Belәliklә, hәr üç ad Platon vә Aristotel
zamanlarından gәlir.
Lakin qәdim mәktәblәrin heç biri müasir
tәhsil müәssisәlәrinә bәnzәmirdi. Bu
yerlәrdә daha çox diskusiyalar aparılırdı.
Mühazirәlәr nadir hallarda oxunar,
mәşğәlәlәr gec-gec keçirilәrdi.
İlk mәktәblәr harada meydana gәlib?
M әktәb bir neçә adamın, daha Tәxminәn 250-ci ildә qәdim yunanlar
çox da uşaqların müәyyәn başa düşdülәr ki, şagirdlәrә qrammatika
elmlәrә, vәrdişlәrә, qabiliyyәt- öyrәtmәyә dәyәr. Elә bu sәbәbdәn dә xü-
lәrә yiyәlәnmәk üçün birlikdә toplaşdığı susi qrammatika mәktәblәri yarandı.
yerә deyirlәr. Mәktәbin әsas fәrqli cәhәti
budur: mәktәb eyni zamanda xeyli adamın Sonralar romalılar yunanların tәhsil sis-
tәhsil aldığı müәyyәn bir yerdir. temini götürdülәr. Roma mәktәblәri artıq
Yunan vә Roma mәktәblәri bütün müasir tәhsil ocaqlarına bәnzәyirdi. İstәyir-
müasir mәktәblәrin, kolleclәrin әcdadı siniz inanın, istәyirsiniz, yox, amma elә
olub. Lakin çox әsrlәr qabaq, hә a Roma mәktәblәrinә dә şagirdlәr bugünkü
Yunanıstanda da elә dövrlәr olub ki, bir kimi hәvәssiz gedirdilәr. Onlar sәhәr tezdәn
peşәkar müәllimin yanına cәmi bir şagird durmalı, mürәkkәb qaydaları әzbәrlәmәli,
gәtirirdilәr. O zamanlar nә mәktәb vardı, xarici dil öyrәnmәli, bundan savayı, özlәrini
nә sinif. layiqli aparmalı idilәr. Sözә baxmayan,
Sonralar yanına şagirdlәr gәlәn tәnbәl uşaqları o zamanlar çubuqla
insanların özlәrinin dә, daha çox elm döyürdülәr.
almağa ehtiyacları oldu. Buna görә çox
sәyahәt edәn yunan natiqlәri, filosofları
vәtәnlәrinә dönәndә mәktәbәbәnzәr
mәkanlar yaratmağa başladılar. Dahi yunan
filosofu Platon “akademiya” adlandırdığı
mәkanda kütlәvi tәdris tәşkil edәn ilk
müәllim oldu. Orada tәhsilin müddәti 3-4
il idi.
Qәdim mәktәblәr adәtәn hәrbçilәrin
mәşq etdiyi, nümayişlәr keçәn meydanlarda
yerlәşirdi. Bu meydanlara “gimnaziya”
deyirdilәr. Daha sonralar Aristotel öz
mәktәbini tәşkil edib ona “lisey” adı verdi.
Başqa bir fakt da maraqlıdır: Almaniyada
mәktәblәri gimnaziya, Fransada lisey,
Şotlandiyada akademiya adlandırırdılar!
Belәliklә, hәr üç ad Platon vә Aristotel
zamanlarından gәlir.
Lakin qәdim mәktәblәrin heç biri müasir
tәhsil müәssisәlәrinә bәnzәmirdi. Bu
yerlәrdә daha çox diskusiyalar aparılırdı.
Mühazirәlәr nadir hallarda oxunar,
mәşğәlәlәr gec-gec keçirilәrdi.
