Page 151 - "Hər suala bir cavab" (I cild)
P. 151
Bu ? 151
Pul niyә bizim üçün dәyәrlidir?
P uldan istifadә etmәk ideyasının idarәlәri buraxır vә bütün insanlar da
yaranması, hәqiqәtәn, bir möcü- qәbul edib işlәdir. Bәs ilk kağız pullar
zәdir! Amma çoxları bilmir ki, necә yaranıb? İlk kağız pullar Qәdim Çindә,
puldan istifadә etmәk ideyası ilk dәfә min il qabaq yaranıb. Avropalılar da kağız
kimin ağlına gәlib vә biz niyә pulu bu pulla elә Çindә tanış olublar.
qәdәr dәyәrlәndiririk.
Min illәr qabaq pul adlanan bir şey Yaxşı, bәs pul bizim nәyimizә lazımdır?
yox idi. Qәdim insanlar natural mübadilә Biz nәyә görә onu bu dәrәcәdә qiymәtlәn-
ilә, indiki dildә desәk, barterlә mәşğul diririk? Çünki, biz puldan istifadә etmәklә,
idilәr. Bu o demәk idi ki, insan özünün is- dörd mühüm iş görә bilәrik.
tehsal etmәdiyi bir şeyi almaq istәyәndә,
hәmin әmtәәyә malik olan birisini tapmalı Əvvәla, pul vasitәsiylә biz mal müba-
idi. Tapmaq hәlә işin yarısı olub. Alıcı dilәsi vә alver prosesini hәyata keçirә
istәdiyi malın әvәzindә satıcıya nәsә tәklif bilәrik. Fәrz edәk ki, siz velosiped almaq
etmәliydi vә әgәr hәmin adamın onun istәyirsiniz vә bunun üçün hә a işlәmәyә,
tәklif etdiyi mala ehtiyacı olmurdusa, evinә mәsәlәn, ot biçmәyә dә hazırsınız. Amma
lazım olan әşyanı almadan, әliboş qayıdırdı. otunu biçmәk istәdiyiniz adam velosiped
Zaman keçdikcә, müәyyәn әşyalardan satmır. O sizә işinizin әvәzindә pul ödәyir,
pul kimi istifadә etmәyә başladılar, çünki siz dә hәmin pulu götürüb mağazaya ge-
praktiki olaraq hәr bir adam hәmin malları dirsiniz vә oradan özünüzә velosiped
almaq üstәyirdi. Mәsәlәn, mal-qara, tәnbәki, alırsınız. Pulun kömәyiylә siz öz әmәyinizi
taxıl, heyvan dәrisi, duz, muncuq indiki istәnilәn mala dәyişә bilәrsiniz.
pulun işini görürdü, çünki insanlar öz
mallarının әvәzinә onları mәmnuniyyәtlә İkincisi, pul bir dәyәr ehtiyatıdır. Siz
qәbul edirdilәr. yetişdirdiyiniz pomidoru uzun müddәt
Sonralar bazardan bu malları qiymәtli saxlaya bilmәzsiniz. Mütlәq xarab olacaq.
metallar sıxışdırıb çıxardı. Bu mәqsәdlә Lakin әgәr mәhsulu satıb әvәzindә pul
daha çox qızıl vә gümüşdәn istifadә olu- alsanız, onu nә qәdәr istәsәniz, saxlaya-
nurdu. Bir qәdәr dә vaxt keçdi, bәlli tәmiz- caqsınız.
likdә olan hәmin o qızıl-gümüşdәn, bәlli
çәkidә olan sikkәlәr düzәltmәyә başladılar. Dördüncüsü, pul gәlәcәk ödәmәlәrinizin
Bu sikkәlәr müәyyәn miqdarda malın әsasını tәşkil edir. Siz velosiped üçün
tәcәssümü idi. Bir neçә sikkә ilә bir inәyin, müәyyәn qәdәr pul ödәyirsiniz, qalanını
yaxud 10 kiloqram tütünün dәyәrini sonra ödәmәyә söz verirsiniz. Siz satıcı ilә
ödәmәk olurdu. pomidor, xiyar, yumurta, yaxud futbol
İndi bizlәr hәm kağız, hәm dә metal toplarıyla hesablaşa bilmәzsiniz axı. Siz
pullardan istifadә edirik. Onları hökumәt mağaza sahibiylә razılığa gәlirsiniz ki, pu-
lun qalan hissәsini müәyyәn zamanda
ödәyәcәksiniz. Belәliklә, Siz puldan, sonrakı
ödәmәlәriniz zamanı da istifadә edәcәk-
siniz.
Pul niyә bizim üçün dәyәrlidir?
P uldan istifadә etmәk ideyasının idarәlәri buraxır vә bütün insanlar da
yaranması, hәqiqәtәn, bir möcü- qәbul edib işlәdir. Bәs ilk kağız pullar
zәdir! Amma çoxları bilmir ki, necә yaranıb? İlk kağız pullar Qәdim Çindә,
puldan istifadә etmәk ideyası ilk dәfә min il qabaq yaranıb. Avropalılar da kağız
kimin ağlına gәlib vә biz niyә pulu bu pulla elә Çindә tanış olublar.
qәdәr dәyәrlәndiririk.
Min illәr qabaq pul adlanan bir şey Yaxşı, bәs pul bizim nәyimizә lazımdır?
yox idi. Qәdim insanlar natural mübadilә Biz nәyә görә onu bu dәrәcәdә qiymәtlәn-
ilә, indiki dildә desәk, barterlә mәşğul diririk? Çünki, biz puldan istifadә etmәklә,
idilәr. Bu o demәk idi ki, insan özünün is- dörd mühüm iş görә bilәrik.
tehsal etmәdiyi bir şeyi almaq istәyәndә,
hәmin әmtәәyә malik olan birisini tapmalı Əvvәla, pul vasitәsiylә biz mal müba-
idi. Tapmaq hәlә işin yarısı olub. Alıcı dilәsi vә alver prosesini hәyata keçirә
istәdiyi malın әvәzindә satıcıya nәsә tәklif bilәrik. Fәrz edәk ki, siz velosiped almaq
etmәliydi vә әgәr hәmin adamın onun istәyirsiniz vә bunun üçün hә a işlәmәyә,
tәklif etdiyi mala ehtiyacı olmurdusa, evinә mәsәlәn, ot biçmәyә dә hazırsınız. Amma
lazım olan әşyanı almadan, әliboş qayıdırdı. otunu biçmәk istәdiyiniz adam velosiped
Zaman keçdikcә, müәyyәn әşyalardan satmır. O sizә işinizin әvәzindә pul ödәyir,
pul kimi istifadә etmәyә başladılar, çünki siz dә hәmin pulu götürüb mağazaya ge-
praktiki olaraq hәr bir adam hәmin malları dirsiniz vә oradan özünüzә velosiped
almaq üstәyirdi. Mәsәlәn, mal-qara, tәnbәki, alırsınız. Pulun kömәyiylә siz öz әmәyinizi
taxıl, heyvan dәrisi, duz, muncuq indiki istәnilәn mala dәyişә bilәrsiniz.
pulun işini görürdü, çünki insanlar öz
mallarının әvәzinә onları mәmnuniyyәtlә İkincisi, pul bir dәyәr ehtiyatıdır. Siz
qәbul edirdilәr. yetişdirdiyiniz pomidoru uzun müddәt
Sonralar bazardan bu malları qiymәtli saxlaya bilmәzsiniz. Mütlәq xarab olacaq.
metallar sıxışdırıb çıxardı. Bu mәqsәdlә Lakin әgәr mәhsulu satıb әvәzindә pul
daha çox qızıl vә gümüşdәn istifadә olu- alsanız, onu nә qәdәr istәsәniz, saxlaya-
nurdu. Bir qәdәr dә vaxt keçdi, bәlli tәmiz- caqsınız.
likdә olan hәmin o qızıl-gümüşdәn, bәlli
çәkidә olan sikkәlәr düzәltmәyә başladılar. Dördüncüsü, pul gәlәcәk ödәmәlәrinizin
Bu sikkәlәr müәyyәn miqdarda malın әsasını tәşkil edir. Siz velosiped üçün
tәcәssümü idi. Bir neçә sikkә ilә bir inәyin, müәyyәn qәdәr pul ödәyirsiniz, qalanını
yaxud 10 kiloqram tütünün dәyәrini sonra ödәmәyә söz verirsiniz. Siz satıcı ilә
ödәmәk olurdu. pomidor, xiyar, yumurta, yaxud futbol
İndi bizlәr hәm kağız, hәm dә metal toplarıyla hesablaşa bilmәzsiniz axı. Siz
pullardan istifadә edirik. Onları hökumәt mağaza sahibiylә razılığa gәlirsiniz ki, pu-
lun qalan hissәsini müәyyәn zamanda
ödәyәcәksiniz. Belәliklә, Siz puldan, sonrakı
ödәmәlәriniz zamanı da istifadә edәcәk-
siniz.
