Page 156 - "Hər suala bir cavab" (I cild)
P. 156
Kitabxanalar necә yaranıb?
İ lk kitabxana 8000 il qabaq yaranıb! xalq arasında böyük şöhrәt tapmışdı.
Qәdim Mesopotamiyanın әhalisi gil Kitabxana yaratmaq elә dәb olmuşdu ki,
lövhәlәrdә “mix” deyilәn nazik Romanın varlı sakinlәri yoxsullar üçün
çubuqla yazırdılar. Elә mixlә yazıldığından, ayrıca kitabxanalar yaradır, özlәri dә çox
bu yazılara “mixi” yazı deyilirdi. Hәmin zәngin kitab kolleksiyaları toplayırdılar.
lövhәlәri ocaqda bişirirdilәr, әn qiymәtli- Dördüncü әsrdә Romada artıq 28 kütlәvi
lәrini isә xüsusi gil qablara yerlәşdirirdilәr kitabxana vardı.
ki, heç vaxt xarab olmasın. Arxeoloqlar
saraylarda saxlanan, mövzusuna әsasәn Bizim eranın әvvәllәrindә kitabxanalar
bölünmüş minlәrlә belә lövhә tapıblar. İlk kilsәlәrin vә monastırların ayrılmaz bir
kitabxanalar elә hәmin gil lövhәlәrdәn hissәsinә çevrildi. Rahiblәr kitabları oxuyur,
ibarәt idi. onun üzünü köçürürdülәr: bir çox kitabxa-
Qәdim Misirin kitabxanaları isә mәbәd- nalar, әslindә onların bu sәyinә görә bu
lәrdә yerlәşirdi: onları kahinlәr qoruyardı. günümüzәdәk yaşaya bilib.
Misirlilәr papirus üzәrindә yazırdılar, sonra
onu bir çubuq parçasına dolayıb sandıq- Orta әsrlәrin axırlarında, әzәmәtli
larda, yaxud rәflәrdә saxlayardılar. kilsәlәr inşa olunanda, hәmin mәbәdlәrin
Qәdim kitabxanaların әn mәşhuru nәzdindә ayrıca kitabxanalar da tikirdilәr.
İskәndәriyyә kitabxanası idi. O, tәxminәn Universitetlәr dә kitab kolleksiyaları
eramızdan әvvәl 300-cü ildә yaranmışdı. toplamağa başlamışdılar. Parisin, Heydel-
Deyilәnlәrә görә, hәmin kitabxanada berqin vә Florensiyanın universitetlәri
700000-dәn artıq papirus saxlanırdı. Bütün “zәncirlәnmiş” kitablardan ibarәt әn zәngin
“kitablar” 120 mövzu üzrә bölünәrәk, xü- kolleksiyalarıyla haqlı olaraq fәxr edirdi.
susi kataloqlarda әksini tapırdı. Bәs kitablara nisbәtdә istifadә etdiyimiz
Kütlәvi, ictimai kitabxanalar yaratmaq hәmin bu “zәncirlәnmiş kitablar” ifadәsi
fikri isә ilk olaraq, qәdim romalıların ağlına haradan yaranıb? Bunun maraqlı tarixçәsi
gәldi. Yuli Sezar kütlәvi kitabxanalardan var. O zamanlar kitab hazırlamaq o qәdәr
ibarәt bütöv bir şәbәkә yaratmaq fikrinә çәtin bir iş idi ki, kitabxanalardan kitabların
düşәrәk, bu ideyasını hәyata keçirdi. Onun oğurlanmaması üçün onları divarlara
qurduğu kitabxanalar ölümündәn sonra zәncirlә bәrkidirdilәr...
1400-cü ildә Oksford Universiteti dә
öz kitabxanasını qurmağa başladı. Hal-
hazırda onun Bodleyn kitabxanası dün-
yadakı universitet kitabxanaları arasında
әn böyüyüdür.
Kütlәvi kitabxanalar bu gün bizә tanış
olan formasında cәmi 100 ildir ki, mövcud-
dur. İngiltәrә siyasәtçilәri 19-cu әsrin
әvvәllәrindә xalqı kitabxanalara dәstәk
olmağa çağırdılar. Nәhayәt, 1850-ci ildә
ingilis Parlamenti kitabxanaların yaradılma-
sına rәsmәn icazә verdi.
İ lk kitabxana 8000 il qabaq yaranıb! xalq arasında böyük şöhrәt tapmışdı.
Qәdim Mesopotamiyanın әhalisi gil Kitabxana yaratmaq elә dәb olmuşdu ki,
lövhәlәrdә “mix” deyilәn nazik Romanın varlı sakinlәri yoxsullar üçün
çubuqla yazırdılar. Elә mixlә yazıldığından, ayrıca kitabxanalar yaradır, özlәri dә çox
bu yazılara “mixi” yazı deyilirdi. Hәmin zәngin kitab kolleksiyaları toplayırdılar.
lövhәlәri ocaqda bişirirdilәr, әn qiymәtli- Dördüncü әsrdә Romada artıq 28 kütlәvi
lәrini isә xüsusi gil qablara yerlәşdirirdilәr kitabxana vardı.
ki, heç vaxt xarab olmasın. Arxeoloqlar
saraylarda saxlanan, mövzusuna әsasәn Bizim eranın әvvәllәrindә kitabxanalar
bölünmüş minlәrlә belә lövhә tapıblar. İlk kilsәlәrin vә monastırların ayrılmaz bir
kitabxanalar elә hәmin gil lövhәlәrdәn hissәsinә çevrildi. Rahiblәr kitabları oxuyur,
ibarәt idi. onun üzünü köçürürdülәr: bir çox kitabxa-
Qәdim Misirin kitabxanaları isә mәbәd- nalar, әslindә onların bu sәyinә görә bu
lәrdә yerlәşirdi: onları kahinlәr qoruyardı. günümüzәdәk yaşaya bilib.
Misirlilәr papirus üzәrindә yazırdılar, sonra
onu bir çubuq parçasına dolayıb sandıq- Orta әsrlәrin axırlarında, әzәmәtli
larda, yaxud rәflәrdә saxlayardılar. kilsәlәr inşa olunanda, hәmin mәbәdlәrin
Qәdim kitabxanaların әn mәşhuru nәzdindә ayrıca kitabxanalar da tikirdilәr.
İskәndәriyyә kitabxanası idi. O, tәxminәn Universitetlәr dә kitab kolleksiyaları
eramızdan әvvәl 300-cü ildә yaranmışdı. toplamağa başlamışdılar. Parisin, Heydel-
Deyilәnlәrә görә, hәmin kitabxanada berqin vә Florensiyanın universitetlәri
700000-dәn artıq papirus saxlanırdı. Bütün “zәncirlәnmiş” kitablardan ibarәt әn zәngin
“kitablar” 120 mövzu üzrә bölünәrәk, xü- kolleksiyalarıyla haqlı olaraq fәxr edirdi.
susi kataloqlarda әksini tapırdı. Bәs kitablara nisbәtdә istifadә etdiyimiz
Kütlәvi, ictimai kitabxanalar yaratmaq hәmin bu “zәncirlәnmiş kitablar” ifadәsi
fikri isә ilk olaraq, qәdim romalıların ağlına haradan yaranıb? Bunun maraqlı tarixçәsi
gәldi. Yuli Sezar kütlәvi kitabxanalardan var. O zamanlar kitab hazırlamaq o qәdәr
ibarәt bütöv bir şәbәkә yaratmaq fikrinә çәtin bir iş idi ki, kitabxanalardan kitabların
düşәrәk, bu ideyasını hәyata keçirdi. Onun oğurlanmaması üçün onları divarlara
qurduğu kitabxanalar ölümündәn sonra zәncirlә bәrkidirdilәr...
1400-cü ildә Oksford Universiteti dә
öz kitabxanasını qurmağa başladı. Hal-
hazırda onun Bodleyn kitabxanası dün-
yadakı universitet kitabxanaları arasında
әn böyüyüdür.
Kütlәvi kitabxanalar bu gün bizә tanış
olan formasında cәmi 100 ildir ki, mövcud-
dur. İngiltәrә siyasәtçilәri 19-cu әsrin
әvvәllәrindә xalqı kitabxanalara dәstәk
olmağa çağırdılar. Nәhayәt, 1850-ci ildә
ingilis Parlamenti kitabxanaların yaradılma-
sına rәsmәn icazә verdi.
