Page 159 - "Hər suala bir cavab" (I cild)
P. 159
Bu ? 159

İlk polis nә vaxt yaranıb?

L ap әvvәllәr polislәr Amerikada ayrı rayonlarda bu sistem düz 19-cu әsrin
çoxsaylı müstәqil tәşkilatlarda әvvәllәrinәdәk tәtbiq edilirdi.
birlәşirdilәr. İndi isә Birlәşmiş
Ştatlarda 40 000 xüsusi bölmә mövcuddur Londonda Metropoliya Polisinin başçısı
ki, onlar ölkәnin müxtәlif rayonlarında – komissar – daxili işlәr nazirinә tabedir,
tәhqiqatla mәşğuldur vә cinayәtin bәlli yәni hökümәt polisin işinә birbaşa nәzarәt
bir növü üzrә ixtisaslaşıb. Fransada Daxili imkanına malikdir. Londondan kәnarda
İşlәr Nazirliyi hәm ölkәnin bütün polislәrinә isә, praktiki olaraq, hәr qraflıq, hәr şәhәr
bilavasitә rәhbәrlik edir, hәm dә dolayı özünün polis qurumuna malikdir. Bu qu-
yolla bәlәdiyyә polisinin fәaliyyәtinә rumlar yerli hakimiyyәtә tabedir. Yerli
nәzarәti hәyata keçirir. polisin müәyyәn dәrәcәdә müstәqil
Bu tәşkilatın köklәri çox qәdim zaman- olmasına baxmayaraq, son nәticәdә onlar
lara gedib çıxır. Hәlә icmalar dövründә yenә mәrkәzә tabedirlәr.
qәdim qәbilәlәrin başçıları sakitlik vә әmin-
amanlığı qoruyan xüsusi dәstәlәrdәn asılı
idilәr. Bu dәstәlәr xalqı müәyyәn qaydalara
uyğun yaşamağa mәcbur edirdi. Misir
fironları da eyni yolu seçmişdi – onlar da
öz әsgәrlәrindәn polis kimi istifadә edir-
dilәr.
Artıq bizim eranın әvvәllәrindә Sezar
Avqust, Roma şәhәrindә xüsusi polis dәstәsi
formalaşdırdı. Bu dәstә 350 il öz işini
gördü. Onun әsas vәzifәsi imperatorun
әmrlәrini yerinә yetirmәk idi.
Hardasa bizim eranın 700-800-cü
illәrindә, polisin işi barәdә yeni ideya
yarandı. Polis insanlar әleyhinә zor
hәrәkәtlәri hәyata keçirmәk әvәzinә qanunu
qorumalı, adamların keşiyindә durmalı
oldu! Bu ideya sonralar İngiltәrәnin,
Amerikanın polis tәşkilatlarının işinә böyük
tәsir göstәrdi.
İngilis polisi “fasilәsiz ayıq-sayıqlıq”
prinsipi ilә işlәyirdi. Bәzi rayonlarda gecәlәr
patrul kimi dolaşır, gündüzlәr isә gözәtçilik
edirdi. ABŞ kolonistlәri dә bu prinsipi
bәyәnib götürdülәr. Gecә patrulu kimi,
yaşı 16-dan yuxarı olan, möhkәm bәdәnli
kostebllәr tamamilә pulsuz çalışırdı. Ayrı-
   154   155   156   157   158   159   160   161   162   163   164