Page 432 - alberto moravia_Макет 1

Alberto Moravia

Hәmin axşamdan etibarәn düşünmәyә, yәni bir şeyi elәyib,
o biri şeyi fikirlәşmәyә başladım. Misal üçün, tәzim edib
soruşuram: “Nә buyuracaqsız, sinyorlar?!” Özlüyümdә isә
düşünürәm: “Bu frantın boynu әcәb uzundur… lap qaza
oxşayır”. Ya da nәzakәtlә soruşuram: “Sinyora, pendir
lazımdırmı?”. Özlüyümdә isә düşünürәm: “Mәnim әzizim,
әmәlli-başlı bığların var, sәn onları nә qәdәr çәkib çıxartsan
da, yenә bilinir”.
Beynimdә әn çox dolaşan kobud sözlәr, söyüş, hәtta
tәhqirlәr idi: “Heyvan, qanmaz, idiot, qoca әblәh, dilin qurusun
sәnin, görüm gәbәrәsәn!” vә sair bu qәbildәn olan ibarәlәr. Bu
hiss mәndәn güclü idi; sözlәr beynimin qazanında paxla kimi
qaynayırdı. Axırda gördüm ki, ucadan dilә gәtirdiyim ifadәlәrin
sonluğunu fikrimdә tutduqlarımla tamamlayıram. Mәsәlәn:
“Yağ, limon gәtirimmi?” deyib, özlüyümdә axırını belә
bitirirdim: “Sәnin donuz sifәtinә çırpmağa”. Ya da: “Bizim
restoranın özәlliyini bilirsinizmi?” soruşub, dәrhal da ürәyimdә
әlavәmi edirәm: “Keyfiyyәtsiz yemәklәr vә hesabda kәfgәlmә”.
Axırda fikir verib gördüm ki, bu ifadәlәri artıq heç dә ürәyimdә
tamamlamıram, onları astadan, eşitmәsinlәr deyә çox astadan
dilә gәtirirәm. Bir sözlә, ehtiyatla da olsa, danışmağa
başlamışdım. Belәliklә, ümumi ardıcıllığa nәzәr salaq: әvvәlcә
yerli-dibli düşünmürdüm, sonra yavaş-yavaş düşünmәyә
başladım, indi isә artıq ucadan düşünür, yәni danışırdım.
İlk dәfә danışmağımı çox yaxşı xatırlayıram. Şәnbә axşamı
qulluq etdiyim masanın arxasında bir cütlük әylәşmişdi.
Belәlәri, adәtәn, şәnbә günlәri gәlir. Qız “gözәlçәlәrdәn” idi –
üz-gözü boyalı, möhkәmcә әtirlәnmiş ucaboy, qamәtli bir
sarışın. Göy kostyumlu, sarı çәkmәli kürәn oğlan isә donqaburun,
qırmızısifәt, buruqsaç, bәstәboy vә enlikürәkdi. Gözәlçә, ola
bilsin, şimaldan idi; danışanda “u” hәrfini uzadan oğlan isә
yәqin ki, Viterbodan. O, menyu kartoçkasını elә qapdı ki, elә
bil müharibәnin başlanması barәdә bildiriş kağızıydı. Sonra

432