Page 269 - alberto moravia_Макет 1

Çoçara

atәş açıldığını görәndә sevinmәyә bilmirdim. Belәcә, gah
hәmin zalı, gah da topları göz önünә gәtirir, Mussolininin vә
Hitlerin, faşistlәrin vә nasistlәrin çaşqın sifәtlәrinә baxır,
ardınca amerikalı topçuları tәsәvvürümdә canlandırırdım. Hәr
dәfә dә sevinir, xoşhal olur, faşistlәrә bundan da betәr müsibәtlәr
arzulayırdım. Sonralar qurtuluş haqqında çoxlu söhbәtlәr
eşitdim, amma bu sözün nәyi ifadә etdiyini mәhz hәmin gün
başa düşmüşdüm. O gün özümü buxovları açılmış adam kimi
hiss edirdim, elә bil uzun müddәt dustaqxanada qaldıqdan
sonra gözәl günlәrin birindә qapıları açıb, mәni azadlığa
buraxmışdılar. Hәtta nasistlәrә atәş açan bu topların sәsi belә,
qulağıma qurtuluş nidaları kimi gәlirdi. Almanların içinә
vәlvәlә salan bu möhtәşәm toplar nasistlәrin lәnәtә gәlmiş
toplarından dәfәlәrlә güclüydü. İndi qorxudan tir-tir әsmәk
növbәsi almanlara çatmışdı. İllәr uzunu insanları qәtlә yetirәn,
qorxu içindә yaşamağa mәcbur edәn, şәhәrlәri dağıdan almanlara
әcәb olurdu. Ağır top mәrmilәri dünyanın özü boyda böyük
olan, yalan vә qorxudan tikilmiş hәbsxananı darmadağın edir,
yer üzündәn silirdi. Artıq hamı rahat nәfәs ala bilәrdi, faşistlәr
vә nasistlәr dә daxil olmaqla. Axı tezliklә onlar da hamı kimi
adi adamlara çevrilәcәkdi. Hә, mәhz hәmin gün zillәtdәn
qurtulduğumuzu hiss etmişdim. Qurtuluş özüylә böyük
dәyişikliklәr gәtirmişdi, doğrudur, bu dәyişikliklәrin heç dә
hamısı ürәyimcә deyildi, amma o günü, o topları vә azadlıq
hissini heç vaxt unutmaram. O gün elә vәcdә gәlmişdim ki,
әtrafa ölüm saçan topları belә alqışlayırdım. Hәyatımda ilk
dәfәydi ki, nifrәt hissi ruhumu sarmışdı, belә ki, insanların
ölümünә dә sevinirdim. Adәtәn, insan bahar gәlәndә, güllәr
açanda, havalar xoş keçәndә belә sevinir…
Hәmin gecә mәnә ana laylası kimi şirin gәlәn top sәslәrindәn
hәzz ala-ala mürgülәyir, hәyatımın әn gözәl anlarını yaşayırdım.
Hәr dәfә top atılanda yer-göy lәrzәyә gәlir, ev titrәyir, tavandan
başımıza toz-torpaq әlәnirdi, üstәlik, üstündә uzandığımız

269