Page 267 - alberto moravia_Макет 1

Çoçara

yorğunluğumuz çıxmamışdı, hәlә dә özümüzü әzgin hiss
edirdik. Otağın küncündәki ot qalağının üstündә bir-birimizә
qısılıb uzanmışdıq, nә yerimizdәn tәrpәnmәyә, nә dә danışmağa
heyimiz vardı. Bir müddәt topların sәsi kәsilmәdi. Qulağımız
atәş sәslәrinә öyrәşәndәn sonra yenidәn mürgülәdim. Gurul-
tu-partıltı sәslәri yeri-göyü başına götürsә dә, yatırdım. Yuxuda
atәş sәslәri sanki mәnim fikirlәrimlә çulğaşmışdı. Artıq onlar
mәnә mane olmurdu. Әvvәlcә sanki yerin tәkindәn gәlәn
güclü, xırıltılı, dәhşәtli partlayış sәsi eşidirdik, divarlar titrәyir,
tavandan üstümüzә әhәng sәpilirdi. Sonra bir müddәt sәssizlik
çökür, amma tezliklә yeni partlayış sәsi tәzәdәn divarları
titrәdir, tavandan әhәng parçaları tökülürdü. Rozetta sakitcә
mәnә qısılmışdı, mәn isә gözüyumulu fikirlәşirdim. Gözümdәn
yuxu tökülürdü, bәrk yatmaq istәyirdim, amma fikirlәşmәyә
bilmirdim. Sözün düzü, atәş sәslәri qәlbimi sevinclә doldurur,
bu hiss getdikcә güclәnirdi. Bilirdim ki, bu toplardan almanlara
vә italyan faşistlәrә atәş açırlar; ilk dәfә hiss edirdim ki,
onların ikisinә dә nifrәt edirәm. Mәnә elә gәlirdi ki, bu, top
sәslәri deyil, göy gurultusu vә ya leysan kimi, tәbiәt hadisәsidir;
bu monoton sәslәr soyuq qış aylarının әzab-әziyyәtini,
müharibәni, aclığı, digәr mәşәqqәtlәri, illәr uzunu faşistlәrin
başımıza gәtirdiyi müsibәtlәri qovub-uzaqlaşdırır. “Әziz
toplarım”, “gözümün işığı”, “mәnim әzizlәrim” – özlüyümdә
onları belә adlandırırdım. Hәr dәfә atәş açılanda sevincdәn
bütün bәdәnim titrәyir, fasilә verilәndә isә narahatlıqla yerimdә
qurcalanırdım: qorxurdum ki, toplar bir daha atәş açmasın.
Gözlәrim önündә jurnallarda gördüyüm böyük zal canlanmışdı,
gözәl sütunları olan bәr-bәzәkli bir zal. İçәri qaraköynәkli
faşistlәr vә qәhvәyiköynәkli nasistlәrlә dolu idi; onların hamısı,
hәmişә qәzetlәrdә yazıldığı kimi, “farağat” vәziyyәtindә
dayanmışdılar. Gözlәrindәn cin tökülәn, qalın dodaqlı, enlisifәt,
papağına lәlәk taxmış Mussolini medallarla bәzәnәn sinәsini
irәli verib, böyük bir stolun arxasında dayanmışdı. Onun

267