Page 218 - alberto moravia_Макет 1

Alberto Moravia

Amma hәmin il Terraçina Sant-Yeufemiyadan da betәr gündәydi,
insanlar yemәk tapmırdılar. Bundan başqa, almanlar yerli
әhalini göz açmağa qoymur, әllәrinә keçәni qamarlayıb
götürürdülәr. Ona görә yox ki, hamısı oğru-quldur idi, ona
görә ki, müharibә gedirdi, belә vaxtlarda isә hamı bir-birini
öldürür, qarәt edir. Bir dәfә bizә bir alman әsgәri gәldi. Sanki
elә-belә, bizi yoluxmağa gәlmişdi; tәk gәlmişdi, özü dә silahsız
idi. Bu girdәsifәt, qarayanız oğlanın kәdәrli gözlәrindәn
narahatlıq yağırdı; o, daxmaların arasında dolaşır, kәndlilәrlә,
qaçqınlarla söhbәtlәşirdi. Hiss olunurdu ki, pis niyyәtlә
gәlmәyib, hәtta qaçqınlara vә kasıb kәndlilәrә rәğbәtlә yanaşır.
Dedi ki, müharibәdәn әvvәl kәnddә dәmirçi işlәyib, yaxşı
qarmon çalmağı var. Onda qaçqınlardan biri öz qarmonunu
gәtirdi vә alman daşın üstünә oturub, çalmağa başladı. Onu
dövrәyә alıb tamaşa edәn uşaqların ağzı açılı qalmışdı. O,
doğrudan da, yaxşı çalırdı. Sәslәndirdiyi melodiyaların arasında
“Lili Marlen” dә vardı. Çox kәdәrli mahnıdır, elә yanıqlı
sәslәnir ki, adamın ürәyi sızlayır. Hәmişә bu mahnını dinlәyәndә
fikirlәşirdim ki, Mikelenin nifrәt etdiyi, adam yerinә qoymadığı
almanlar da bizim kimi insandırlar, onların da evdә arvad-
uşağı var, onları öz evlәrindәn, ailәlәrindәn ayrı salmış
müharibәni görәn gözlәri yoxdur. “Lili Marlen”dәn sonra
alman başqa melodiyalar ifa etdi, onların hamısı qәmli, eyni
zamanda tәntәnәli sәslәnirdi, bәzilәri isә konsert musiqisi
kimi mürәkkәb idi, çәtin başa düşmәk olurdu. O, başını
qarmona söykәyib çalırdı, sanki barmaqları qarmonun dillәri
üzәrindә uçur, kәpәnәk kimi qanad çalırdı. Üzünün ifadәsindәn
hiss olunurdu ki, ciddi adamdır, nәyin necә olduğunu yaxşı
başa düşür; o, heç kәsә nifrәt bәslәmirdi vә imkanı olsaydı,
әlinә silah almazdı. Alman düz bir saat qarmon çaldı, çıxıb
gedәrkәn uşaqların başını sığalladı vә pis danışdığı italyan
dilindә dedi:
– Ürәyinizi sıxmayın, tezliklә müharibә qurtaracaq.

218