Page 213 - alberto moravia_Макет 1

Çoçara

fikirlәşdik ki, yaz gәlib, tezliklә yollar quruyacaq vә ingilislәr
yenidәn hücuma keçәcәk. Amma kәndlilәr başını yellәyirdi:
acı tәcrübәdәn bilirdilәr ki, yaz aylarında әmәlli-başlı qıtlıq
yaranır, әrzaq ehtiyatı tükәnir, odur ki, yeni mәhsul çıxana
kimi hәr şeyi qәnaәtlә işlәdir, nә gәldi yeyirdilәr. Mәsәlәn,
Paride cüllüt vә torağay tutmaq üçün kolluqlarda cәlә qururdu,
di gәl, bu quşlar o qәdәr kiçik idi ki, doymaq üçün azından
dördünü, beşini yemәliydin. O, bu yerlәrdә tez-tez gözә dәyәn
kiçik qonur tülkülәrә dә tәlә qururdu; tәlәyә düşәn tülkünün
dәrisini soyur, әtini bir neçә günlüyә suya qoyurdular ki, bir
az yumşalsın. Bundan sonra әtin tamını dәyişdirmәk üçün
şirin vә ya acı sousla hazırlayırdılar. Bu vaxtlarda, әsasәn,
kasnı kökü ilә qidalanırdıq. Amma bu, Romada yediyimiz
kasnı deyildi: sadәcә buralarda yemәli otların hamısını “kasnı”
adlandırırdılar. Artıq daha tez-tez kasnı kökü toplamalı olurdum:
Rozetta vә Mikele ilә birlikdә sәhәr tezdәn durur, hәrәyә bir
bıçaq vә heybә götürür, yamaca yollanırdıq. Belәcә, saatlarla
müxtәlif otların kökünü qazıyıb, heybәmizә yığırdıq. Bilirsiniz,
nә qәdәr yemәli otlar var? Az qala, otların hamısı yemәlidir.
Bәzilәrini uşaq vaxtından tanıyırdım, amma çoxunun adını da
unutmuşdum. Paridenin arvadı Luiza birinci dәfә mәnimlә
gedib, yemәli bitkilәri göstәrmişdi. Artıq onları kәndlilәrdәn
dә yaxşı tanıyır, adlarını әzbәr bilirdim. Bәzilәrinin adı hәlә
dә yadımdadır: şәhәrlilәrin “kreşon” adlandırdığı, zәrif yarpaqları
olan tünd-yaşıl rәngli yabanı kәlәm; maçerada, daşların arasında
bitәn, bizim “dovşanotu” kimi tanıdığımız bitki: onun uzun,
әtli, nazik yarpaqları var; qәribә, tüklü yarpaqları olan pıtraq:
onun bozumtul-sarı yarpaqları hәmişә yerә yaslanmış olur;
uzun gövdәciyi, itiuclu, dişli yarpaqları olan kasnı; bağayarpağı;
yabanı nanә; ballı nanә; limonotu vә başqaları. Dediyim kimi,
bitki kökü toplamaq üçün maçeralarla ya üzüyuxarı gedir, ya
da aşağıya enirdik. Bizim kimilәr çox idi, hamı yamaca
dağılışıb, bitki kökü toplayırdı. Yamacda qәribә mәnzәrә yara -

213