Page 212 - alberto moravia_Макет 1

Alberto Moravia

– Dostluğumuz öz yerindә, amma nә tütünümü, nә da
naharımı heç kәslә bölüşәn deyilәm.
Pullular o qәdәr dә korluq çәkmirdi, amma belәlәri çox
deyildi: Rozettayla mәn, Filipponun ailәsi, Ceremia adlı bir
qaçqın, vәssalam; amma biz dә hiss edirdik ki, belә getsә,
tezliklә qıtlıq yaranacaq vә nә qәdәr pul-para versәk dә, heç
nә tapa bilmәyәcәyik. Әvvәllәr әli pul görmәyәn kasıb-kusub,
pul görәndә gözlәri parıldayan kәndlilәr belә ağıllanmışdılar,
artıq başa düşürdülәr ki, әrzaq puldan qiymәtlidir. Bәzilәri öz
bәdxahlığını gizlәtmir, az qala, sevinә-sevinә bәyan edirdilәr:
– Biz kәndlilәrin zamanı gәldi… artıq biz deyәn olacaq,
çünki әrzaq bizdәdir… qoy varlılar öz pullarını yesinlәr.
Amma mәn bilirdim ki, boş yerә sinәlәrinә döyürlәr: axı
onların da әrzağı az idi, özlәrinә güclә çatırdı. Yeni mәhsul
yetişәnә kimi bir qarnı ac, bir qarnı tox dolanır, aprel-may
aylarında isә yemәk almaq üçün pul xәrclәmәli olurdular.
Biz necә qidalanırdıq? Gündә bir dәfә lobya bişirib yeyirdik.
Suda qaynadılmış lobyaya әridilmiş piy, bir az tomat, bir tikә
keçi әti, bir neçә әncir qurusu әlavә edirdik. Sәhәrlәr, dediyim
kimi, soğanla bir parça çovdar çörәyi yeyirdik. Әn pisi o idi
ki, duz tapmırdıq, duzsuz yemәk isә çürümüş cәmdәk dadı
verir, adamın boğazından keçmir. Zeytun yağımız qalmamışdı,
әridilmiş piy dә bugün-sabah qurtaracaqdı. Düzdür, bәzәn
xoşbәxt günlәrimiz dә olurdu: mәsәlәn, bir dәfә iki kilo kartof
tapıb aldım; bir dәfә dә çobanlardan dörd yüz qram qoyun
pendiri almışdım. Pendir daş kimi olsa da, çox lәzzәtliydi.
Amma belә girәvәlәr nadir hallarda әlә düşürdü, buna ümid
bağlamaq olmazdı.
Mart ayı gәldi, hәr yerdә baharın ilk әlamәtlәri görünmәyә
başladı. Bir dәfә sәhәr tezdәn maçeradan aşağıya baxanda
gördük ki, yamacdakı badam ağacı çiçәklәyib. Gecәykәn
açmış çiçәklәr sanki soyuqdan titrәyir, boz dumanda xәyalata
oxşayırdı. Biz qaçqınlar bunu xoş әlamәt kimi qәbul etdik:

212