Page 204 - alberto moravia_Макет 1

Alberto Moravia

– Doğrudur: xalq müharibә istәmirdi. Amma müharibәni
mәn dә istәmirdim. Bizi buna faşist hökumәti mәcbur etdi.
Faşist hökumәtini isә mәn heç vaxt öz hökumәtim saymamışam,
buna әmin ola bilәrsiniz.
Cavabında leytenant sәsini qaldırdı:
– Yox, әziz sinyor, bir daha deyirәm, yaxanızı kәnara
çәkmәyin: bu hökumәt – sizin hökumәtdir.
– Mәnim hökumәtim? Zarafat elәyirsiniz, leytenant?
Vәkilin anası dözmәyib, söhbәtә müdaxilә etdi:
– Françesko, Allah xәtrinә… xahiş edirәm.
Leytenant isә israrla sözünә davam etdi:
– Elәdir, bu, sizin hökumәtdir; istәyirsinizsә, sübut edә
bilәrәm…
– Bunu necә sübut elәyә bilәrsiniz?
– Sizin haqqınızda hәr şeyi bilirәm, әziz sinyor. Mәsәlәn,
bilirәm ki, siz antifaşistsiniz, liberalsınız. Amma bu vadidә siz
kәndlilәrlә vә ya fәhlәlәrlә yox, faşist tәşkilatının katibi ilә
oturub-durursunuz… Buna nә sözünüz?
Vәkil yenә çiyinlәrini çәkdi:
– Hәr şeydәn әvvәl, mәn antifaşist, yaxud liberal deyilәm,
siyasәtlә mәşğul olmuram, başqalarının işinә dә burnumu sox-
muram. Faşist tәşkilatı katibinin mәsәlәyә nә dәxli var? Onunla
eyni mәktәbdә oxumuşuq, özü dә uzaq qohumumdur: bacım
onun әmisi oğlunda әrdәdir… siz almanlar belә şeylәri başa
düşmәzsiniz… siz İtaliyanı yaxşı tanımırsınız.
– Yox, әziz sinyor, bu – sübutdur, özü dә yaxşı sübutdur…
Siz hamınız – faşistlәr vә antifaşistlәr – bir bezin qırağısınız,
çünki eyni sinfi tәmsil edirsiniz. Bu hökumәt – sizin hökumәtdir,
hәm faşistlәrin, hәm dә antifaşistlәrin hökumәti. Hamınızın,
ona görә ki, sizin sinfin hökumәtidir… Bu, faktdır, әziz sinyor,
faktlardan qaça bilmәzsiniz, başqa söz-söhbәtә ehtiyac yoxdur.
Ev isti olsa da, vәkilin alnında iri tәr damcıları göründü;
yerindә qurcuxan, özünә yer tapmayan anası titrәk sәslә:
– Gedim qәhvә hazırlayım, – deyib mәtbәxә keçdi.

204